Nóng vấn đề người nước ngoài “núp bóng” sở hữu đất ở Đà Nẵng

Ông Huỳnh Bá Thành (tổ đại biểu Hòa Vang) chất vấn Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Đà Nẵng: “Theo Luật Đất đai năm 2013 quy định chỉ giao đất, cho thuê đất đối với pháp nhân, còn cá nhân người nước ngoài muốn được giao đất, thuê đất thì phải lập công ty tại Việt Nam. Đề nghị Giám đốc Sở TN&MT trả lời có hay không việc người nước ngoài núp bóng các cá nhân là người Việt Nam để sở hữu đất đai ở những vị trí nhạy cảm, có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia? Giải pháp xử lý vấn đề này như thế nào?”.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng Tô Văn Hùng cho biết: Theo quy định hiện hành, cá nhân là người nước ngoài không thuộc đối tượng được giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), cấp Giấy chứng nhận QSDĐ tại Việt Nam.

DN có vốn đầu tư nước ngoài chỉ được Nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, thời hạn thuê đất theo thời hạn của dự án đầu tư nhưng không quá 50 năm. DN có vốn đầu tư nước ngoài được nhận chuyển nhượng vốn là giá trị QSDĐ thì phải thực hiện thủ tục chuyển nhượng QSDĐ theo quy định.

Đồng thời đối với các dự án, khu đất thuộc khu vực ven biển, biên giới biển theo quy định thì các sở, ngành liên quan đã tham mưu UBND TP có văn bản xin ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Ngoại giao trước khi thực hiện các thủ tục tiếp theo.

“Do đó, Sở TN&MT khẳng định không có trường hợp cấp Giấy chứng nhận QSDĐ cho cá nhân là người nước ngoài”, ông Tô Văn Hùng khẳng định.

Ông Hùng cho biết thêm: Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật về đầu tư cho phép nhà đầu tư nước ngoài góp vốn với DN Việt Nam để đầu tư kinh doanh. Đồng thời việc lập thủ tục đăng ký góp vốn nêu trên do cơ quan đăng ký đầu tư thực hiện, không được yêu cầu nhà đầu tư nộp thêm giấy tờ khác ngoài các giấy tờ trong hồ sơ đăng ký đầu tư theo quy định tại Luật Đầu tư.

“Do đó, trường hợp DN Việt Nam đang quản lý, sử dụng đất, sau khi góp vốn có yếu tố nước ngoài sẽ trở thành DN có vốn đầu tư nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư có liên quan đến đất đai. Ngoài ra, người nước ngoài đầu tư ở Việt Nam bằng các hình thức cưới vợ hoặc chồng là người Việt Nam theo Luật dân sự, Luật hôn nhân. Theo đó, các nhà đầu tư nước ngoài này có thể “núp bóng” gián tiếp hoặc trực tiếp sử dụng đất đã được cấp cho người Việt Nam để hoạt động đầu tư”, ông Hùng nói.

Đối với các cá nhân nhận chuyển nhượng QSDĐ đều là người có quốc tịch Việt Nam, đối tượng nhận chuyển nhượng QSDĐ đều là các tổ chức trong nước đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo quy định.

Trên cơ sở hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ và các hồ sơ có liên quan đã được cơ quan công chứng chứng thực, cơ quan đăng ký đất đai không đủ thẩm quyền, chức năng để xác định các trường hợp người nước ngoài “núp bóng” cá nhân hoặc tổ chức kinh tế Việt Nam đứng tên mua đất.

Do đó, cơ quan đăng ký đất đai không thể từ chối việc tiếp nhận hồ sơ chuyển QSDĐ và đã thực hiện đăng ký biến động về đất đai; lập thủ tục cấp đổi giấy chứng nhận QSĐĐ đối với các trường hợp nêu trên theo đúng quy định.

Từ những vấn đề nêu trên, để ngăn chặn tình trạng người nước ngoài “núp bóng” người Việt Nam sở hữu đất đai, theo ông Tô Văn Hùng, cần phải rà soát các luật có liên quan (như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở…) để đảm bảo tính thống nhất và chặt chẽ trong việc giải quyết hoạt động đầu tư có yếu tố nước ngoài.

Trong công tác giao đất, cho thuê đất, quản lý hoạt động xây dựng cần phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết…, tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật liên quan.

“Đặc biệt là thực hiện lấy ý kiến các bộ, ngành đối với khu vực ven biển, khu vực cần đảm bảo yếu tố an ninh, quốc phòng theo quy định”, ông Hùng nhấn mạnh.