Ô tô nhỏ chỉ 7.000 USD? Theo đề xuất mới của Bộ Công thương, những chiếc xe sang dung tích trên 3.0 lít vẫn được lợi hàng nghìn USD dù bị tăng 10% thuế tiêu thụ đặc biệt, còn xe nhỏ, giá sẽ vô cùng rẻ khi chỉ còn khoảng 7.000 USD. Đó là viễn cảnh cho thị trường ô tô trong 11 năm từ 2019 - 2030 trong tính toán đề xuất mới đây cho Dự thảo QĐ chiên lược và phát triển ngành ô tô Cụ thể, sau nhiều lần sửa đổi, dự thảo mới nhất Quyết định của Thủ tướng về cơ chế chính sách thực hiện Chiến lược và Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô do Bộ Công Thương soạn thảo cũng đã được đưa ra lấy ý kiến để trình Thủ tướng trong tháng 5. Liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt, trong 12 dòng xe ô tô được liệt kê, Bộ Công Thương chỉ đề xuất duy nhất một dòng xe tăng mạnh thuế là xe trên 3.0 lít dưới 9 chỗ ngồi. So với mức thuế tiêu thụ đặc biệt hiện nay là 60%, mức thuế suất mới sẽ là 70%, chỉ tăng thêm 10%. Một dòng xe giữ nguyên thuế tiêu thụ đặc biệt là xe 9 chỗ ngồi trở xuống có dung tích từ 2.0 - 3.0 lít với mức thuế là 50%. Tất cả 10 dòng xe từ xe du lịch cỡ nhỏ đến các loại xe thân thiện môi trường, xe chuyên dùng, xe khách đều được giảm mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt. Trong đó, xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống, dung tích dưới 2.0 lít sẽ giảm từ 45% hiện hành xuống 30%.
 Xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống, dung tích dưới 2.0 lít khi nhập về VN, thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ giảm từ 45% hiện hành xuống 30%. (Ảnh minh họa). |
Thời gian áp dụng là theo lộ trình trong 11 năm, từ năm 2019 - 2030. Bộ Công Thương cho rằng, việc điều chỉnh lại thuế tiêu thụ đặc biệt như trên là nhằm hỗ trợ cho việc phát triển các dòng xe ưu tiên theo đúng Chiến lược và Quy hoạch của Chính phủ, theo nguyên tắc dòng xe ưu tiên thì giảm thuế, xe không ưu tiên thì phải tăng thuế. Nếu điều này xảy ra, thị trường ô tô du lịch cỡ nhỏ sẽ có tác động cực mạnh vì giá sẽ vô cùng rẻ. Vì sau năm 2018, các loại xe này không chỉ hưởng lợi nhờ giảm sâu thuế tiêu thụ đặc biệt và còn được giảm thuế nhập khẩu về 0% nếu nhập từ các nước ASEAN. Viện nghiên cứu chiến lược phát triển công nghiệp của Bộ Công Thương tính toán, năm 2014, giá trung bình nhập khẩu của một chiếc xe ô tô dưới 1.5 lít chỉ khoảng hơn 4.900 USD và giá trung bình của mẫu xe từ trên 1.5 lít đến 2.0 lít chỉ khoảng 16.360 USD/xe. Tại thời điểm hiện nay, chiếc xe du lịch cỡ nhỏ dưới 1.5 lít, nếu nhập từ ASEAN, sau khi tính thuế nhập khẩu bằng 50%, thuế tiêu thụ đặc biệt áp mức 45% và thuế VAT 10%, giá bán sẽ khoảng 11.700 USD. Sau năm 2018, nếu nhập những chiếc xe này thì mức thuế nhập khẩu là 0%, thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ còn 30% nên giá bán sẽ chỉ còn hơn 7.000 USD, giảm tới hơn 4.700 USD. Cùng đó, xe từ 1.5 - 2.0 lít nếu nhập từ ASEAN tại thời điểm hiện nay, giá phải là hơn 39.000 USD. Tuy nhiên, khi giảm thuế như trên từ năm 2018 trở đi, giá xe sẽ chỉ còn 23.400 USD, giảm tới 15.700 USD, giảm tới 40%. Trên thị trường, có thể thấy, một số mẫu xe nhập khẩu từ ASEAN như xe Yaris của Toyota với giá trên dưới 650 triêu đồng, hay xe Mirage và Attrage của Misubishi với giá từ 450 - 490 triệu đồng, có thể sẽ rẻ đi rất nhiều. Thái Lan, Indonesia và tham vọng thống lĩnh thị trường xe giá rẻ khu vực Năm 2018 thị trường Việt Nam sẽ tràn ngập các loại xe nhập khẩu từ Asean với mức thuế 0%, nhưng ngay từ lúc này đã có nhiều dấu hiệu cho thấy các hãng xe Asean đang đổ bộ âm thầm vào Việt Nam trong khi chiến lược ô tô của nước ta mới bắt đầu rục rịch tiến hành. Theo lộ trình cắt giảm thuế quan thuộc khuôn khổ Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), từ năm 2018, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc (CBU) từ các nước Đông Nam Á sẽ giảm về 0%. Hầu hết những loại xe phổ thông được đánh giá nắm lợi thế rất lớn về giá bán do việc giảm thuế đem lại. Tại thị trường ô tô Việt Nam hiện nay, xe mang các thương hiệu Toyota, Ford hay Honda... đang chiếm thị phần áp đảo. Hầu hết các hãng xe này đều đang có nhà máy sản xuất đặt tại Thái Lan, Indonesia. Các nhà máy này đều có quy mô lớn hơn và thậm chí gấp nhiều lần so với các nhà máy tập đoàn đó đặt ở Việt Nam.
 Ngay từ lúc này đã có nhiều dấu hiệu cho thấy các hãng xe Asean đang đổ bộ âm thầm vào Việt Nam trong khi chiến lược ô tô của nước ta mới bắt đầu rục rịch tiến hành. |
Indonesia và Thái Lan - hai thị trường quan trọng của khu vực Đông Nam Á đang thực hiện những bước đi quyết định nhằm đạt tham vọng thống lĩnh thị trường xe giá rẻ khu vực. Doanh số dòng xe cỡ nhỏ giá rẻ tại thị trường Indonesia liên tục tăng trong vòng 2 năm trở lại đây, khi chính sách khuyến khích xe giá rẻ được Chính phủ nước này áp dụng. Giả dụ những mẫu xe có dung tích động cơ dưới 1.200 phân khối, mức tiêu hao nhiên liệu từ 4,5 đến 5 lít/100 km sẽ được miễn trừ 10% thuế hàng xa xỉ. Do đó, giá ôtô ở Indonesia sẽ có mức rất rẻ. Không chỉ giúp người dân có mức thu nhập từ trung bình đến thấp có cơ hội sở hữu xe hơi, đồng thời giúp các hãng tăng sản lượng, chính phủ Indonesia còn đặt mục tiêu đẩy mạnh xuất khẩu. Hơn thế, dòng xe cỡ nhỏ giá rẻ sẽ tạo ra một phân khúc mới không chỉ ở Indonesia, mà còn toàn thị trường Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) nhờ hiệp định thương mại tự do AFTA. Đi trước Indonesia khá lâu, ngành công nghiệp ô tô Thái Lan có chỗ đứng vững mạnh, đặc biệt là ở mảng xe pick-up. Nhưng tham vọng của Thái Lan còn ở xa hơn. Đó là phân khác xe tiết kiệm nhiên liệu, giá rẻ. Sự xuất hiện thành công của dự án "eco-car" (ôtô cỡ nhỏ) của chính phủ giúp thị trường tăng trưởng mạnh. Ủy ban Đầu tư có các chính sách khuyến khích các hãng sản xuất xe tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường từ năm 2009. Đã có 5 hãng tham gia chương trình. Nissan tiên phong với mẫu March và sau đó là Almera. Hiện đã có thêm Honda Brio, Suzuki Swift, Misubishi Mirage và Toyota Yaris. Các sản phẩm thuộc chương trình "eco-car" phải có mức tiêu hao nhiên liệu tối đa 5 lít/100 km, đạt tiêu chuẩn khí thải Euro4 và có thể đạt mức an toàn UNECE 94 và 95. Ngoài ra còn có 5 bộ phận chính là nắp quy-láp, xi-lanh, trục khuỷu, trục cam và thanh truyền phải được sản xuất tại Thái Lan. Đổi lại, "eco-car" sẽ được giảm thuế với mức 17% cho các sản phẩm đạt tiêu chuẩn, trong khi mức thuế thông thường là 30-50%. Trong giai đoạn hai của chương trình này, mức thuế thậm chí có thể thấp từ 17% đến 14%, thậm chí chỉ ở mức 12% với xe chạy nhiên liệu E85, do các tiêu chuẩn đặt ra khắt khe hơn. Ngoài ra, Bộ Tài chính còn có chính sách hỗ trợ khách hàng mua xe lần đầu khi giảm 3.200 USD thuế tiêu thụ đặc biệt. Nhờ đó, Thái Lan dự kiến sẽ lọt vào top 10 quốc gia sản xuất ôtô lớn nhất thế giới với con số mục tiêu đạt 3 triệu xe vào năm 2015. Và với sự hỗ trợ tiếp tục của chính phủ, ngành công nghiệp ôtô Thái Lan với khoảng 350.000 nhân công sẽ còn thu hút đầu tư từ các hãng lớn trên thế giới trong thời gian tới. Với sự tham vọng và những gì thể hiện, Thái Lan và Indonesia chắc chắn sẽ trở thành trung tâm sản xuất ôtô cho cả vùng Đông Nam Á, đặc biệt là xe giá rẻ. Thời điểm cắt giảm thuế ôtô về 0% vào 2018 không còn xa và gần như không đủ thời gian cho bất cứ quốc gia nào muốn xây dựng.
