Ông Zelensky giữ lập trường cứng rắn trước đề xuất nhượng bộ Nga từ ông Trump

Theo một số nguồn tin thân cận, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Zelensky và các lãnh đạo châu Âu ngay sau cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 15/8 tại bang Alaska (Mỹ), Tổng thống Trump đã chuyền tải đề xuất về điều kiện ngừng bắn của ông chủ Điện Kremlin đến nhà lãnh đạo Ukraine.

Theo đó, Ukraine phải chấp nhận nhượng lại toàn bộ vùng Donetsk, một khu vực công nghiệp quan trọng ở miền đông nước này, để đổi lấy việc Nga đóng băng các mặt trận khác. Kể từ năm 2014 cho đến nay, Moscow đã kiểm soát tới 70% lãnh thổ của vùng này.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky thẳng thừng từ chối yêu cầu trên, khi nhấn mạnh việc nhượng bộ lãnh thổ không chỉ vi phạm Hiến pháp Ukraine mà còn để lại nguy cơ kéo dài xung đột trong tương lai. Ông Zelensky cũng cho rằng, bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải đi kèm các đảm bảo an ninh mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Mỹ và các đồng minh thuộc khối quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), để đảm bảo Ukraine không rơi vào tình trạng “bình yên tạm thời” trước khi bị kéo vào một cuộc xung đột vũ trang khác.

Cũng ở thời điểm sau cuộc gặp với Tổng thống Putin, Tổng thống Trump đã tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social rằng cách tốt nhất để kết thúc chiến sự là đi thẳng vào một thỏa thuận hòa bình toàn diện thay vì tạm ngừng bắn, vì những lệnh ngừng bắn trước đây "thường không bền vững". Ông cũng nhận định Nga là một cường quốc lớn, trong khi Ukraine không phải, và kêu gọi Tổng thống Zelensky “hãy đạt được thỏa thuận”. 

Trong cuộc phỏng vấn với kênh Fox News, Tổng thống Trump tiết lộ ông và người đồng cấp Putin đã đạt được sự đồng thuận lớn về các vấn đề như chuyển giao lãnh thổ và đảm bảo an ninh cho Ukraine, dù vẫn còn một số điểm khác biệt cần giải quyết. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh quyết định cuối cùng thuộc về Kiev, và các quốc gia châu Âu cũng cần tham gia tích cực hơn.

Tổng thống Zelensky, người dự kiến sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Trump tại Washington DC (Mỹ) vào ngày 18/8 tới, khẳng định một nền hòa bình lâu dài phải đi kèm với việc chấm dứt các hành động bạo lực. Ông bày tỏ sẵn sàng gặp người đồng cấp Mỹ để thảo luận chi tiết, đồng thời đề xuất một cuộc gặp ba bên với Tổng thống Putin, dù phía Nga cho biết ý tưởng này chưa được đề cập. 

ĐỌC NGAY: Sau cuộc gặp Trump - Putin, châu Âu khẳng định lập trường về Ukraine

Các đồng minh châu Âu của Ukraine, dù hoan nghênh nỗ lực của tổng thống Mỹ trong việc thúc đẩy hòa bình, vẫn bày tỏ lo ngại về áp lực mà Kiev đang phải đối mặt. Thủ tướng Anh Keir Starmer ca ngợi ông Trump vì đã đưa hòa bình đến gần hơn, nhưng khẳng định sẽ tiếp tục siết chặt các biện pháp trừng phạt với Nga nếu xung đột kéo dài

Thủ tướng Italia Giorgia Meloni thì nhấn mạnh các đảm bảo an ninh, lấy cảm hứng từ Điều 5 của NATO, là yếu tố quan trọng để bảo vệ Ukraine khỏi các cuộc xung đột trong tương lai. Một tuyên bố chung từ các lãnh đạo Pháp, Anh, Đức, Italia, Ba Lan, Phần Lan và Liên minh châu Âu (EU) nhấn mạnh Ukraine phải có quyền tự quyết về lãnh thổ của mình, không bị áp đặt giới hạn về lực lượng vũ trang hay tham vọng gia nhập NATO và EU.

Tuy nhiên, không phải tất cả các ý kiến ở châu Âu đều lạc quan. Cựu đại sứ Đức tại Mỹ Wolfgang Ischinger chỉ trích cuộc gặp thượng đỉnh là một chiến thắng ngoại giao cho ông Putin, người được Tổng thống Trump tiếp đón nồng hậu sau nhiều năm bị phương Tây cô lập. "Tổng thống Putin nhận được sự đón tiếp trọng thị từ Tổng thống Trump, trong khi Mỹ chẳng đạt được gì. Không có tiến triển nào rõ ràng, tỷ số đang là 1-0 nghiêng về ông Putin", ông Ischinger nhận định.

Về phần mình, Tổng thống Putin mô tả cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ là "rất hữu ích" và bày tỏ hy vọng hai bên sẽ tiến gần hơn tới một giải pháp hòa bình. Dù vậy, ông không đề cập đến khả năng gặp mặt Tổng thống Zelensky và tiếp tục nhấn mạnh các yêu cầu cốt lõi của Nga, bao gồm việc Ukraine không được gia nhập NATO và phi quân sự hóa.

Trong bối cảnh xung đột triền miên khiến người dân Ukraine mệt mỏi, dư luận tại Kiev đã bày tỏ sự thất vọng trước hình ảnh Tổng thống Putin được tiếp đón tại Alaska. Serhii Orlyk, một cựu binh Ukraine 50 tuổi từ Donetsk, mô tả cảm giác “bị nghiền nát” khi chứng kiến cảnh tượng này, và cho rằng nó không phù hợp với thực tế mà đất nước ông đang trải qua. 

Dù vậy, áp lực quốc tế đang gia tăng để đạt được một giải pháp hòa bình, với hy vọng các cuộc đàm phán sắp tới sẽ mang lại bước tiến thực sự, thay vì chỉ là một chiến thắng ngoại giao cho bất kỳ bên nào.