OPEC+ tạm dừng tăng sản lượng dầu vào đầu năm sau

Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và các đồng minh (OPEC+) vừa quyết định tăng nhẹ sản lượng dầu thô vào tháng 12 tới, nhưng sẽ tạm dừng mọi kế hoạch mở rộng thêm trong 3 tháng đầu năm 2026.

Quyết định trên được 8 nước thành viên chủ chốt của OPEC+, dẫn đầu là Ả Rập Saudi và Nga, thông qua sau cuộc họp trực tuyến ngày 2/11. Theo đó, nhóm cam kết sẽ chỉ nâng sản lượng thêm 137.000 thùng/ngày vào tháng 12 tới. Mức tăng này tương đương với 2 tháng trước, nhằm duy trì đà phục hồi chậm rãi sau các đợt cắt giảm sâu vừa qua.

Tuy nhiên, bước sang năm mới 2026, nhóm sẽ lập tức "tạm dừng" tất cả các động thái tăng sản lượng trong suốt 3 tháng (từ tháng 1 đến tháng 3). Trong một thông cáo báo chí, OPEC+ giải thích quyết định tạm ngưng này là do "yếu tố mùa vụ", bởi nhu cầu dầu thô thường suy giảm khi các nhà máy lọc dầu bước vào giai đoạn bảo dưỡng sau mùa lễ hội.

Các nhà phân tích của Tập đoàn ANZ cho biết quyết định tạm dừng phản ánh dự báo về sự chậm lại theo mùa. Bà Amrita Sen, Giám đốc tình báo thị trường tại công ty nghiên cứu Energy Aspects, cũng đồng tình rằng liên minh này không muốn bổ sung thêm thùng dầu vào một thị trường vốn đã suy yếu theo mùa.

Nỗi lo dư cung bao trùm thị trường

Dù lý do mùa vụ được đưa ra công khai, động thái thận trọng này của OPEC+ diễn ra trong bối cảnh thị trường phải đối mặt với viễn cảnh về một tình trạng dư cung ngày càng phình to.

Mối lo ngại này đã khiến giá dầu Brent chuẩn toàn cầu mất 10% trong 3 tháng qua. Chỉ trong tháng trước, giá dầu đã có lúc giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 5 tháng, khoảng 60 USD/thùng, do lo ngại về nguồn cung ứ đọng, bị thúc đẩy bởi các đợt tăng sản lượng trước đó của OPEC+ và triển vọng kinh tế vĩ mô không mấy sáng sủa.

Giới phân tích và lãnh đạo ngành dầu khí cũng đã lên tiếng cảnh báo về rủi ro này. Tuần trước, ông Wael Sawan, Giám đốc điều hành của Shell, nhận định có "một kịch bản đáng tin cậy về tình trạng dư cung trên thị trường vào năm tới".

Nhiều tổ chức lớn cũng đưa ra những con số đáng báo động. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) trong báo cáo dự báo tháng 10, cho biết thế giới đang trong tình trạng thừa cung với mức trung bình 3,7 triệu thùng dầu/ ngày trong quý hiện tại. Các nhà phân tích của JPMorgan cũng đưa ra con số tương tự là 3,6 triệu thùng.

Bà Toril Bosoni, người đứng đầu bộ phận công nghiệp và thị trường dầu mỏ tại IEA, cảnh báo rằng việc OPEC+ nới lỏng cắt giảm cùng với sự gia tăng liên tục từ các nước ngoài nhóm như Mỹ, Canada và Guyana, có thể khiến nguồn cung vượt xa nhu cầu gần 4 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2026. Bà gọi sự chênh lệch lớn trên là "không thể duy trì" và cho rằng một sự điều chỉnh tất yếu sẽ xảy ra.

Cái "chớp mắt" có tính toán

Quyết định của OPEC+ được đưa ra trong một bối cảnh địa chính trị hết sức phức tạp, đặc biệt là những bất ổn xung quanh nguồn cung từ Nga. Cuối tháng 10, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với 2 công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil.

Động thái này ban đầu đã khiến giá dầu tăng vọt 5 USD chỉ trong 2 ngày, khi thị trường lo ngại về nguồn cung từ nhà xuất khẩu lớn này. Tuy nhiên, giá dầu đã nhanh chóng hạ nhiệt do thị trường vẫn hoài nghi về hiệu quả của các biện pháp trừng phạt, với kỳ vọng dầu thô của Nga cuối cùng sẽ tìm được những con đường mới để tiếp tục lưu thông.

Mức tăng sản lượng khiêm tốn 137.000 thùng/ngày trong tháng 12 cũng cho thấy OPEC+ không dự đoán rằng một khối lượng lớn dầu của Nga sẽ bị loại khỏi thị trường trong tương lai gần.

Các nhà phân tích mô tả động thái mới nhất của liên minh này là một "cú chớp mắt có tính toán". Jorge León, người đứng đầu bộ phận phân tích địa chính trị tại Rystad Energy, cho rằng bằng cách tạm dừng sản lượng, OPEC+ đang bảo vệ giá cả, thể hiện sự đoàn kết và quan trọng nhất là "mua thời gian" để xem các lệnh trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung dầu của Nga như thế nào.

Bên cạnh đó, quyết định trên là một sự cân bằng tinh tế của Ả Rập Saudi, quốc gia dẫn dắt OPEC+. Nước này vừa muốn tiếp tục nới lỏng các đợt cắt giảm sản lượng vốn được áp dụng từ năm 2023, vừa phải tránh làm thị trường hoảng loạn trong nỗ lực giành lại thị phần đã mất vào tay các nhà sản xuất dầu đá phiến từ Mỹ, Brazil và Guyana.

Tựu chung lại, bằng cách tạm dừng sản lượng, OPEC+ đã gửi đi thông điệp rằng họ sẵn sàng linh hoạt và sẽ không theo đuổi thị phần một cách mù quáng. Trước mắt, nhóm sẽ ưu tiên sự ổn định, tránh một cuộc khủng hoảng giá, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc tạm thời nhường "sân chơi" cho các đối thủ.