Chiều 25/9, TAND quận Bình Thạnh (TP Hồ Chí Minh) đưa ra xét xử sơ thẩm lần thứ 2, vụ án “Cố ý gây tổn hại cho sức khỏe của người khác” theo điều 134 Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 (khung hình phạt từ 7-14 năm tù), đối với 2 bị cáo: Hồ Thành Ân (SN 1984), Nguyễn Văn Thịnh (SN 1986, cả 2 cùng ngụ tỉnh Phú Yên).
Bị hại trong vụ án này là nạn nhân Nguyễn Võ Thanh Quan (SN 1983, đã chết vào ngày 8/3/2021).
Trước đó, vụ án đã được TAND quận Bình Thạnh đưa ra xét xử lần 1 vào ngày 28/3/2022. Nhưng các luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nạn nhân và vợ nạn nhân (là bà Trần Thị Việt, SN 1985) cùng 2 con, đã đề nghị tòa án trả hồ sơ để điều tra và xét xử 2 bị cáo với tội “Giết người”. Trước đề nghị này, tòa án có quyết định trả hồ sơ để Viện KSND cùng cấp điều tra bổ sung (ĐTBS) với yêu cầu “Điều tra về hành vi giết người đối với hai bị cáo Ân và Thịnh, đề nghị giải quyết theo trình tự quy định của pháp luật tố tụng hình sự”.
Sau thời gian ĐTBS, Cơ quan CSĐT và Viện KSND quận Bình Thạnh kết luận và truy tố bị cáo Ân cùng Thịnh vẫn tội danh cũ, rồi chuyển tòa án.
Theo cáo trạng của Viện KSND quận Bình Thạnh, khoảng 18 giờ ngày 13/3/2020, Ân và Thịnh đến phòng trọ số 5 trong nhà 149/1 đường Bình Quới, phường 28, quận Bình Thạnh do Nguyễn Thân (1990, cùng quê Phú Yên) thuê trọ để nhậu.
Quá trình ăn nhậu, nhóm này nói chuyện quá to nên anh Quan (ngụ chung dãy nhà trọ với Thân), bước qua nhắc nói nhỏ lại để mọi người nghỉ ngơi, rồi đi bộ ra ngoài đầu dãy nhà trọ ngồi hút thuốc. Khoảng 21 giờ 30 phút cùng ngày, Ân và Thịnh ra về, khi nhìn thấy anh Quan đứng một mình, Ân xông tới khóa tay anh Quan ra sau để Thịnh lao vào dùng tay đánh nhiều cái vào vùng mặt, đầu anh Quan.
Khi mọi người phát hiện chạy đến can ngăn, anh Quan thoát ra, chạy được khoảng 3m thì gục xuống đường rồi bất tỉnh. Nạn nhân được vợ đưa vào bệnh viện Nhân dân Gia Định cấp cứu, với chẩn đoán hôn mê sâu, ngưng tim, ngưng thở chưa rõ nguyên nhân, theo dõi do rối loạn nhịp tim.
Sau đó vào các ngày 14/3 và 17/4/2020, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh ra các quyết định trưng cầu giám định (QĐTCGĐ) thương tích đối với anh Quan. Và, Trung tâm Pháp y TP Hồ Chí Minh có các bản kết luận giám định (KLGĐ) thương tích, đều trả lời nội dung: Tại thời điểm giám định không dấu vết thương tích trên cơ thể, các kết quả xét nghiệm đều chưa phát hiện dấu vết của chấn thương nên không thể xác định tình trạng chấn thương trên cơ thể. Không đủ cơ sở xác định nguyên nhân gây ngưng tim, ngưng thở.
Tiếp đó, nạn nhân Quan được chuyển đến điều trị tại Bệnh viện Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp quận 8, với tình trạng không tiếp xúc được, không thực hiện y lệnh, mở mắt tự nhiên, ăn uống qua sond dạ dày, thở qua mở khí quản, tiêu tiểu không tự chủ, liệt tứ chi.
Ngày 15/7/2020, Công an quận Bình Thạnh tiếp tục ra QĐTCGĐ về sức khỏe đối với anh Quan. Đến ngày 19/8/2020, Trung tâm Pháp y có KLGĐ xác định nạn nhân Quan bị tổn thương cơ thể 99%, còn nguyên nhân có phải do bị đánh ngày 13/3/2020 hay không, Trung tâm Pháp y không có cơ sở trả lời.
Ngày 5/3/2021, Công an quận Bình Thạnh ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam Ân, Thịnh. Đến ngày 8/3/2021, nạn nhân Nguyễn Võ Thanh Quan chết.
Tại phiên tòa, luật sư Nguyễn Hoài Nghĩa thuộc Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh khẳng định các cơ quan tiến hành tố tụng đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong điều tra, truy tố, xét xử đối với 2 bị cáo. Bởi lẽ, vụ án “Cố ý gây tổn hại cho sức khỏe của người khác” đã được đưa ra xét xử sơ thẩm lần 1, HĐXX đã có quyết định trả hồ sơ ĐTBS với yêu cầu “Điều tra về hành vi giết người đối với hai bị cáo Ân và Thịnh…”.
Tuy nhiên, khi ĐTBS thì Viện KSND và Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh đã không chuyển thẩm quyền điều tra cho Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh để điều tra, kết luận đối với hành vi “giết người” mà tòa án đã trả hồ sơ, là vi phạm theo điểm b khoản 5 điều 163 Bộ luật Tố tụng hình sự (TTHS) 2015. Đồng thời, không có bất kỳ ý kiến, kết luận nào, hoặc có sự tham gia của Cơ quan CSĐT Công an TP và của Viện KSND TP về hành vi, tội danh đối với Ân, Thịnh.
“Do vậy, việc Cơ quan CSĐT và Viện KSND quận Bình Thạnh tự tổ chức, điều tra vụ án, tự kiểm sát vụ án và tự kết luận, truy tố là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, vi phạm điều 20 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và Luật Tổ chức Viện kiểm sát. Ngoài ra, sau khi các bị cáo thực hiện các hành vi phạm tội, có một số đối tượng trợ giúp cho bị cáo bỏ trốn, hoặc lẩn tránh đã gây khó khăn cho việc điều tra dẫn tới vụ án bị kéo dài, chậm khởi tố vụ án, bị can hoặc bắt tạm giam theo quy định cũng chưa được các cơ quan tố tụng làm rõ, là có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, hoặc hành vi vi phạm cần xử lý theo quy định pháp luật”, luật sư Nguyễn Hoài Nghĩa phân tích.
Còn theo luật sư Cao Thế Luận thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Bạc Liêu, TAND quận Bình Thạnh thụ lý lại vụ án, đưa ra xét xử sơ thẩm lần 2 cũng với tội danh cũ, mà không trả hồ sơ để truy tố lại, hoặc chuyển thẩm quyền cho TAND TP Hồ Chí Minh để xét xử về hành vi có dấu hiệu của tội “giết người” là vi phạm thủ tục tố tụng quy định tại điều 268 và 274, khoản 3 điều 298 Bộ luật TTHS 2015.
Cũng theo luật sư Luận, hồ sơ ĐTBS bị tẩy xóa, chỉnh sửa các bút lục (BL) 429 - 445, thiếu BL 446 và trong số này có nhiều BL không đóng dấu BL là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng theo quy định tại khoản 4 điều 131 Bộ luật TTHS 2015 và điều 35 Thông tư liên tịch 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 19/10/2018.
Trong vụ án này, theo luật sư Nguyễn Hoài Nghĩa, TAND quận Bình Thạnh đã áp dụng sai pháp luật. Vì nạn nhân Quan không có tiền sử động kinh, hoặc đa tổn thương não (BL 546-549, 543-545), thì cần căn cứ án lệ số 47/2021, số 17/2018 và điều 123 BLHS 2015, đủ căn cứ kết luận các bị cáo đã cùng thực hiện hành vi “giết người” có tính chất côn đồ.
Sau một buổi xét xử, HĐXX không chấp nhận những yêu cầu của luật sư là trả hồ sơ để ĐTBS theo tội "Giết người", và tuyên phạt bị cáo Hồ Thành Ân 10 năm tù, bị cáo Nguyễn Văn Thịnh 9 năm tù vì cả 2 không thành khẩn.
Về phần trách nhiệm dân sự, HĐXX ghi nhận thỏa thuận, theo đó 2 bị cáo phải bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần cho đại diện bị hại là bà Trần Thị Việt số tiền 690 triệu đồng, trả một lần ngay khi bản án có hiệu lực.
