Theo thông tin từ UBND tỉnh Phú Yên, hiện địa phương có 112 di tích được xếp hạng. Trong đó, có 2 di tích quốc gia đặc biệt, 21 di tích quốc gia và 89 di tích cấp tỉnh. Các di tích nói trên thuộc loại hình lịch sử, kiến trúc – nghệ thuật, khảo cổ, danh lam thắng cảnh.
Một số di tích nổi tiếng của Phú Yên có thể kể đến như Tháp Nhạn, Gành Đá Đĩa, Bãi Môn – Mũi Đại Lãnh, Núi Đá Bia, Căn cứ của tỉnh Phú Yên trong kháng chiến chống Mỹ; Mộ và Đền thờ Lương Văn Chánh; Thành An Thổ; Đầm Ô Loan, Vịnh Xuân Đài…
Tuy nhiên, các di tích nói trên không thực sự thu hút du khách và phát huy hiệu quả kinh tế. Từ năm 2016 đến 2022 chỉ có hơn 3,65 triệu lượt khách đến tham quan. Trong đó, Phú Yên chỉ tổ chức thu phí tham quan tại Gành Đá Dĩa và Bãi Môn – Mũi Đại Lãnh.
Thời gian qua, công tác lập quy hoạch di tích trên địa bàn tỉnh Phú Yên cũng chưa được chú trọng. Hiện sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh này đang lập quy hoạch tổng thể 2 di tích tích quốc gia đặc biệt gồm, di tích kiến trúc nghệ thuật Tháp Nhạn và danh lam thắng cảnh Gành Đá Dĩa.
Đáng chú ý, ngày 4/12/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Danh lam thắng cảng quốc gia đặc biệt Gành Đá Đĩa.
Mục tiêu lập quy hoạch nhằm nhận diện đầy đủ giá trị và bảo tồn các giá trị đặc sắc về địa chất của danh lam thắng cảnh Gành Đá Đĩa; bảo vệ tài nguyên mặt nước, đa dạng sinh học, địa chất, địa mạo và di sản văn hóa của cộng đồng trong khu vực… Đồng thời, lập quy hoạch làm cơ sở pháp lý thu hút nguồn lực đầu tư; quản lý và bảo vệ danh lam thắng cảnh và các di sản trong khu vực; lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án thành phần về bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị danh lam thắng cảnh…
Theo UBND tỉnh Phú Yên, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn theo hướng bên vững, đồng bộ, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, UBND tỉnh Phú Yên đã thông qua Đề án tổng thể bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn tỉnh Phú Yên giai đoạn 2023 – 2030.
Cùng với các giải pháp được đưa ra, Phú Yên cần hơn 11.679 tỷ đồng để thực hiện Đề án. Trong đó, kinh phí ngân sách nhà nước hơn 771 tỷ đồng và khoảng 10.908 tỷ đồng từ kinh phí xã hội hóa. Cụ thể, Phú Yên sẽ huy động nguồn lực xã hội hóa đầu tư, tôn tạo các di tích. Trong đó, tập trung các di tích tiềm năng phát triển du lịch, nhất là các di tích thuộc loại hình danh lam thắng cảnh.
Cụ thể hơn, từ nay đến năm 2030, Phú Yên ưu tiên huy động xã hội hóa đầu tư tôn tạo 9 dự án bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh với kinh phí dự kiến kêu gọi đầu tư hơn 10.900 tỷ đồng.
Một số dự án đáng chú ý như: khu du lịch vui chơi giải trí cao cấp Vịnh Xuân Đài (1.800 tỷ đồng); tu bổ, tôn tạo cảnh quan và đầu tư hạ tầng du lịch thắng cảnh quốc gia Gành Đá Dĩa (2.000 tỷ đồng); tu bổ tôn tạo khu di tích Bãi Môn – Mũi Đại Lãnh (1.000 tỷ đồng); khu du lịch sinh thái Núi Đá Bia (2.000 tỷ đồng); khu du lịch Đầm Ô Loan (3.000 tỷ đồng)…
