Quản lý "đô thị đặc biệt" phải dựa trên chính sách linh hoạt kết hợp với sự tham gia của người dân

Chiều 10/9, tại Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long, Báo Hànộimới phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Hà Nội: Đô thị đặc biệt cần mô hình quản trị đặc biệt".

Dự tọa đàm có các đại biểu: Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam Trần Ngọc Chính; Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam Hồ Quang Lợi; Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP Hà Nội Nguyễn Bá Nguyên; Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam Phạm Thanh Tùng; Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội Trần Huy Ánh; Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP Hà Nội Kiều Thanh Hùng.

Định hướng phát triển hài hòa kinh tế với văn hóa - xã hội

Đổi mới mô hình quản trị đô thị hiện đại, hoàn thiện thể chế, phát huy nguồn lực và chuyển đổi số là những định hướng lớn mà Đảng, Nhà nước và Thành phố đã đặt ra. Những yêu cầu này cũng chính là tinh thần của khâu đột phá thứ nhất trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII.

Tại toà đàm, các chuyên gia khẳng định, Hà Nội là đô thị đặc biệt khi vừa là Thủ đô, vừa là trung tâm chính trị - hành chính, kinh tế; là trung tâm bảo tồn các giá trị văn hoá, đào tạo, khoa học kỹ thuật, giao lưu quốc tế… Hà Nội được trao cho hành lang pháp lý rõ ràng là Luật Thủ đô với cơ chế chính sách đặc thù, tạo điều kiện để phát triển xứng tầm.

Từ vị thế của Hà Nội là "đô thị đặc biệt" như vậy, tại buổi tọa đàm, các chuyên gia, nhà khoa học đã hiến kế để Hà Nội phát triển xứng tầm ở các lĩnh vực quy hoạch, văn hóa, quản trị đô thị..., trong đó các đại biểu đề cập tới cơ hội và thách thức khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời nhấn mạnh việc nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam Phạm Thanh Tùng cho rằng, điều quan trọng là cần làm rõ, với “đô thị đặc biệt” thì việc quản lý phải đặc biệt như thế nào, mô hình vận hành ra sao. Thành phố cần phân định rõ các khu vực: khu vực lịch sử - hành chính; khu trung tâm; các khu đô thị mới và vùng nông thôn ven đô. Những khu vực này phải được định hướng phát triển hài hòa, vừa phát triển kinh tế, vừa là yếu tố về văn hóa - xã hội.

"Quản lý đô thị đặc biệt phải dựa trên chính sách linh hoạt, kết hợp với sự tham gia của người dân và ứng dụng nền tảng số. Số hóa là xu hướng tất yếu, nhưng không thể thay thế yếu tố con người và văn hóa. Đặc biệt, phải đặt tình yêu và trách nhiệm với Hà Nội, với văn hóa Hà Nội, làm nền tảng" - ông Phạm Thanh Tùng nhấn mạnh.

Cùng quan tâm đến giữ gìn chiều sâu văn hóa của Thủ đô và phát triển Hà Nội hiện đại, hội nhập quốc tế, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam Hồ Quang Lợi lưu ý, trong quá trình kiến tạo và phát triển với quy mô hạ tầng khổng lồ hiện nay, cần nhìn nhận rằng vẻ đẹp Hà Nội không chỉ được đo đếm bằng số lượng hay độ hoành tráng của công trình, mà phải ở chỗ thành phố vẫn giữ được những giá trị lịch sử, truyền thống, tinh hoa văn hóa của dân tộc.

Do đó, nhiệm vụ gìn giữ, bảo tồn là vô cùng quan trọng. Nhưng, bảo tồn không có nghĩa là “giữ khư khư” mọi thứ, mà phải dựa trên quan điểm khoa học, tiên tiến: di sản phải sống, phải phát triển và không được lấy lý do phát triển để coi nhẹ bảo tồn.

Chuyển đổi số là một trụ cột không thể thiếu

Trong bối cảnh Hà Nội thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, để quản trị hiệu quả, ông Trần Huy Ánh cho rằng, thành phố cần một thiết chế công nghệ hiện đại, một bộ máy quản trị hiện đại với những chính sách cụ thể để phát triển năng động và sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống.

Còn Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Bá Nguyên cho biết, quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cũng đặt ra một số thách thức và TP Hà Nội cần thời gian để hoàn thiện như: về cơ chế phối hợp giữa hai cấp, tránh chồng chéo, bảo đảm sự đồng bộ trong bối cảnh hệ thống pháp luật mới về Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn được đưa vào vận hành từ ngày 1/7/2025 với sự phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho UBND cấp xã.

Ngoài ra, để bảo đảm vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các đại biểu cho rằng điều quan trọng là nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cấp xã, trong đó nghiên cứu đưa lực lượng kiến trúc sư về xã, phường.

"Hà Nội cần mạnh dạn tiếp nhận có chọn lọc đội ngũ kiến trúc sư và đưa về các phường, xã; đồng thời giúp chính quyền cấp này làm tốt hơn, hiệu quả hơn công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch" - Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam Phạm Thanh Tùng bày tỏ quan điểm.

Ông Hồ Quang Lợi cho rằng, để chính quyền địa phương hai cấp thành công, chuyển đổi số là một trụ cột không thể thiếu. Hà Nội cần đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, tổ chức các lớp huấn luyện, tạo sự lan tỏa từ nhóm nhỏ tới từng người dân, để từng bước hình thành xã hội số đúng nghĩa.