Mới đây, báo Kinh tế & Đô thị nhận được đơn của nhiều hộ dân sống tại thôn Minh Sơn, xã Quảng Đông (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) phản ánh việc công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hà Nam liên tiếp cho nổ mìn khai thác đá khi chưa giải đáp thỏa đáng các kiến nghị, khiến người dân nơi đây rất bức xúc.
Nội dung trong đơn nêu rõ, trước đây người dân thôn Minh Sơn đã kiến nghị về việc khai thác đá quá gần, độ dốc cao và sát nhà dân sinh sống nên đề nghị công ty tạm dừng hoạt động và tổ chức đối thoại. Vào ngày 19/12/2020, tại hội trường thôn Minh Sơn đã diễn ra cuộc đối thoại giữa các bên gồm chính quyền địa phương, người dân sinh sống gần mỏ đá và đại diện công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hà Nam để lấy ý kiến của người dân về việc đi vào hoạt động khai thác mỏ đá.
Tại buổi làm việc, các hộ dân đều không đồng ý để mỏ đá Hà Nam hoạt động, chưa thỏa thuận được những nội dung về việc hư hỏng nhà cửa, ô nhiễm môi trường, nguồn nước, ảnh hưởng đời sống, tâm lý của người dân xung quanh khu vực.
Công ty TNHH xuất nghập khẩu Hà Nam được UBND tỉnh Quảng Bình cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 3001/QĐ-CT ngày 04/12/2012 với tổng diện tích khu vực khai thác là 4,9ha, trữ lượng được phép khai thác 1.327.500m3, thời hạn khai thác đến hết ngày 04/12/2042. Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 715/QĐ-CT ngày 03/4/2012 và số 1582/QĐ-UBND ngày 20/5/2020.
Để ổn định tình hình, tránh xảy ra "điểm nóng" về an ninh trật tự trên địa bàn, ngày 26/3/2021, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành văn bản số 945/VPUBND-TNMT, trong đó nêu rõ: “UBND tỉnh giao UBND huyện Quảng Trạch chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan và công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hà Nam tổ chức đối thoại, làm rõ các nội dung yêu cầu để tạo sự đồng thuận trong việc xây dựng cơ bản mỏ và khai thác đá của công ty; Trước mắt, yêu cầu công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hà Nam tạm dừng hoạt động xây dựng cơ bản mỏ theo đề nghị của UBND xã Quảng Đông; phối hợp tuyên truyền, vận động để tạo sự đồng thuận trong của người dân. Sau khi đối thoại và được sự đồng thuận của người dân mới triển khai hoạt động trở lại.”
Tuy nhiên, đến khoảng giữa tháng 6/2022, phía công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hà Nam không thực hiện nghiêm túc công văn chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Bình, liên tiếp vào 11 giờ 00 phút, các ngày 17, 20/6 và 6/7/2022 lại tiếp tục cho nổ mìn khai thác đá dấy lên sự bức xúc trong lòng người dân.
Đại diện người dân ở đây cho biết, việc mỏ đá đi vào khai thác đã làm cuộc sống của họ bị xáo trộn. Khoảng cách từ mỏ đá đến nhà dân quá gần, việc DN nổ mìn khai thác đá đã làm rung chấn, bụi, ảnh hưởng đến tâm lý của người dân, nhất là người già và trẻ nhỏ. Đặc biệt, trong những ngày qua, phía công ty cho nổ mìn khai thác đá tạo rung chấn mạnh, bụi bay mù mịt vào nhà cửa, làm người dân hết sức hoang mang.
Anh Lê Đình Giang (trú thôn Minh Sơn, xã Quảng Đông) cho biết, từ trước đến nay, phía công ty và chính quyền địa phương đã tổ chức 2 lần đối thoại với người dân, tuy nhiên, chưa đạt được kết quả. Sau đó, họ không hoạt động tiếp, nhưng gần đây mỏ lại liên tiếp cho nổ mìn khai thác đá.
“Người dân yêu cầu trong thời gian chưa đạt được thỏa thuận, phía mỏ đá sẽ tạm dừng việc khai thác để đối thoại với người dân tìm ra phương án giải quyết phù hợp. Mong muốn cơ quan chức năng vào cuộc đánh giá lại việc mỏ đá Hà Nam có gây ảnh hưởng đến cuộc sống người dân hay không. Vì khoảng cách từ khu vực cấp mỏ đá còn quá gần nhà dân, vị trí mỏ đá có độ dốc lớn, tiếp giáp phía đông của mỏ là diện tích đất canh tác của người dân” - anh Lê Đình Giang nói.
Trao đổi với phóng viên, Chủ tịch UBND xã Quảng Đông Nguyễn Đức Hiền khẳng định, mỏ đá của công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hà Nam đã đầy đủ các thủ tục pháp lý. Tuy nhiên, do vướng mắc trong đối thoại với người dân nên đã được UBND tỉnh Quảng Bình yêu cầu tạm dừng, thời gian gần đây họ liên tiếp cho nổ mìn khai thác nhưng không có bất kỳ văn bản hay thông báo nào với chính quyền địa phương.
“Vừa rồi phía công ty cho nổ mìn khai thác, người dân có phản ánh với chính quyền xã, tôi đã làm đơn báo cáo phòng Tài nguyên và Môi trường huyện. Theo tôi, việc họ nổ mìn trong thời gian chưa tổ chức đối thoại xong là sai. Ít nhất nếu đợi lâu quá, phía công ty phải có văn bản đề nghị tổ chức đối thoại giữa các bên chứ họ không thể tự ý làm như vậy được” - Chủ tịch UBND xã Quảng Đông cho biết.
Liên quan đến vấn đề này, Trưởng phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện Quảng Trạch Nguyễn Thanh Bình cho hay, việc mỏ đá Hà Nam chưa nhận được sự đồng thuận của người dân đã tồn tại từ lâu, vì một vài lý do khách quan như ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên chính quyền địa phương chưa thể tổ chức đối thoại để tìm tiếng nói chung.
“Còn việc mỏ đá Hà Nam nổ mìn khai thác khi chưa được sự đồng thuận của người dân đơn vị đã nắm được thông tin. Nhưng có cấm họ cho nổ mìn hay không là vượt thẩm quyền của huyện. Mỏ đá này đã được UBND tỉnh Quảng Bình cấp phép từ năm 2012. Trước mắt, phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ tham mưu cho UBND huyện Quảng Trạch chủ trì, phối hợp với các đơn vị chuyên môn và phía mỏ đá để tổ chức đối thoại với người dân, giải đáp những vấn đề còn vướng mắc, đánh giá lại mỏ đá theo nguyện vọng của người dân” - ông Nguyễn Thanh Bình nói.
