Vùng mặt nước nơi cửa sông Gianh đổ ra biển, những chiếc bè bằng tre của người dân nuôi hàu đại dương bằng cách treo dây đang dần bao phủ. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với nhiều loại thuỷ sản ngon nức tiếng mà còn có môi trường nước sạch, lưu thông với dòng chảy nhẹ, có nhiều sinh vật phù du rất thích hợp nuôi trồng thuỷ sản.
Anh Trần Quốc Trong (phường Quảng Thuận, thị xã Ba Đồn), một trong những hộ gia đình đang nuôi hàu treo dây cho biết, tôi cũng như nhiều gia đình làm nghề chài lưới khác ở đây, mấy chục năm nay cặm cụi trên sông Gianh kiếm sống bằng con cá, mớ tép… Mùa nào sản vật nấy, theo con nước lên xuống của sông Gianh “chiêu đãi” để nuôi sống gia đình.
Để từng bước cải thiện kinh tế gia đình, anh cũng tập tành nghề nuôi hàu sữa. Mặc dù hàu sữa dễ nuôi, mang lại hiệu quả kinh tế cao nhưng dễ “mất trắng” do mưa lũ. Do vậy, sau nhiều vụ nuôi hàu sữa thất bại anh đành bỏ nghề và tiếp tục mưu sinh trên con nước theo mùa ở nơi cửa biển này.
Rồi một sự tình cờ, khi anh Trong có người bạn của anh làm nghề thợ lặn, kể chuyện về nuôi hàu đại dương bằng cách treo dây lên bè tre của người dân ở một số địa phương phía Băc, rất hiệu quả và mang lại nguồn thu nhập cao. Với kinh nghiệm từ nghề nuôi hàu sữa, anh đã lặn lội ra tìm hiểu, học hỏi mô hình ở các tỉnh Ninh Bình, Quảng Ninh...
Sau khi nắm bắt được kỷ thuật, vợ chồng anh bắt tay vào đầu tư, nuôi thử lứa hàu treo dây lần đầu tiên trên cửa sông Gianh. Quá trình nuôi, con hàu dưới các bè phát triển tốt, tỷ lệ sống gần như 100%. Để mở rộng quy mô, vợ chồng anh tiếp tục hùn vốn với 6 hộ gia đình khác tiếp tục nuôi lên 8 bè, với diện tích gần 1,3ha.
Chia sẻ về kinh nghiệm nuôi, anh Trần Quốc Trong cho biết, chi phí đầu tư cho một bè nuôi hàu rơi vào khoảng 350 triệu đồng, bao gồm cả vật tư và con giống. Bè nuôi được kết từ thân cây tre, lồ ô rỗng ruột xen kẽ các thùng xốp to để bè nổi trên mặt nước, xung quanh bè được cố định bằng cọc chắc chắn để tránh di chuyển. Con giống là hàu đại dương, được ươm ở các trang trại vùng cửa biển tỉnh Quảng Ninh. Trung bình mỗi bè, thả từ 8.000 - 10.000 dây giá thể cấy hàu giống. Quá trình nuôi hàu không cần cho ăn, thức ăn của hàu chủ yếu là tảo đơn bào, chất hữu cơ lơ lửng trong nước, người nuôi chỉ cần theo dõi và vệ sinh để hạn chế bị ốc và các sinh vật, đất bùn bám vào làm hàu chết hoặc chậm phát triển.
Cầm dây hàu đại dương trên tay, anh Trong phấn khởi nói: “Giống hàu này thời gian nuôi khá ngắn, khoảng từ 7 - 8 tháng là thu hoạch được và có thể nuôi lâu hơn để tăng kích thước nhưng không quá 36 tháng. Thịt hàu dai, to và ngọt, một dây hàu trưởng thành khoảng 30 - 40 con, trọng lượng từ 10 - 15 kg. Thương lái sẽ về thu mua tận bè và đóng thùng xuất khẩu có giá từ 15.000 - 20.000 đồng/1kg, còn nếu bán lẻ cho thương lái phục vụ thị trường nội địa thì khoảng 30.000 - 35.000 đồng/1kg. Theo tính toán, vụ này hàu đạt chất lượng tốt, nuôi đủ thời gian và được giá sẽ cho thu về hàng tỷ đồng”.
Theo tìm hiểu, hiện nay nghề nuôi hàu treo dây phát triển ở nhiều địa phương có cửa sông, cửa biển. Ngoài thị trường nội địa, hàu thương phẩm còn phục vụ xuất khẩu đi các thị trường lớn như Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước Đông Nam Á…
Trao đổi với phóng viên, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Ba Đồn Nguyễn Văn Khánh cho biết, nuôi hàu treo dây ở vùng cửa Gianh là mô hình mới, kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả kinh tế bền vững. Chính quyền địa phương và các phòng chức năng đã chủ động hướng dẫn người dân các quy định về việc sử dụng mặt nước để nuôi trồng thủy sản, bảo đảm môi trường sinh thái, an toàn giao thông đường thủy nội địa… Đồng thời, hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục đề nghị hỗ trợ vốn đầu tư cho người nuôi trồng.
Chi cục trưởng Chi cục Thủy Sản Quảng Bình Lê Ngọc Linh cho biết, cửa sông Gianh có tiềm năng về nuôi trồng thủy sản khá lớn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy người nuôi trồng vẫn chưa khai thác hết lợi thế của vùng này. Vì vậy, đơn vị đã xây dựng nhiều mô hình nhằm chuyển đổi hướng nuôi trồng cho người dân và trong đó đặc biệt chú trọng đến mô hình nuôi hàu đại dương. Kỳ vọng là hướng đi mới giúp nhiều hộ dân giảm nghèo, phát triển kinh tế gia đình hiệu quả.
“Hiện, chi cục đang hỗ trợ 6 hộ dân ở xã Hạ Trạch (huyện Bố Trạch) và phường Quảng Thuận (thị xã Ba Đồn) mô hình nuôi thử nghiệm hàu đại dương vùng cửa sông Gianh. Mỗi bè có 20 ô, diện tích 18 m2, thả từ 8.000 - 10.000 dây hàu giống được nhập về từ tỉnh Quảng Ninh. Quá trình nuôi thử nghiệm nếu đạt hiệu quả cao, đơn vị sẽ hỗ trợ, đồng hành cùng người người dân để xây dựng, nhân rộng mô hình”, ông Lê Ngọc Linh nói.
