Lúng túng vì không có hướng dẫn cụ thể
Theo ông Đỗ Hồng Minh - Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa An (TP Quảng Ngãi), trên địa bàn xã có hàng trăm tàu cá thuộc diện phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định, nhưng hiện nay hầu như chưa có tàu nào được lắp. Những tàu đang có thiết bị là do đã được lắp đặt trước đó.
Ông Minh cũng cho hay, do chưa có hướng dẫn cụ thể từng ngành chức năng của tỉnh nên việc lắp thiết bị giám sát chậm được triển khai.
Không riêng Nghĩa An, cả chính quyền và ngư dân các xã biển của Quảng Ngãi cũng lúng túng với quy định này. Ông Nguyễn Nam (xã Bình Châu, huyện Bình Sơn) cho biết: “Tàu của gia đình tôi theo quy định phải lắp thiết bị nhưng hiện tại chưa biết sắm loại nào cho đúng. Mua hàng trôi nổi thì lại sợ hư hỏng, vừa tốn kém vừa phiền phức”.
Theo quy định của Luật Thủy sản 2017 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2019), tất cả tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên phải gắn thiết bị giám sát hành trình để quản lý trong quá trình khai thác thủy sản trên biển. Đồng thời, Nghị định 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định về lộ trình lắp đặt hệ thống giám sát tàu cá nêu rõ: Đối với tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên phải được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trước ngày 1/7/2019. Đối với tàu cá làm nghề lưới kéo, câu cá ngừ đại dương có chiều dài từ 15m đến dưới 24m phải được lắp đặt trước ngày 1/1/2020; tàu cá có chiều dài từ 15m đến dưới 24m phải được lắp đặt trước ngày 1/4/2020.
Quảng Ngãi hiện có 5.600 tàu cá, trong đó khoảng 3.300 tàu có chiều dài từ 15m trở lên phải gắn thiết bị giám sát hành trình khi đánh bắt khơi xa. Đối với tàu trên 24m theo danh sách phê duyệt có 174 tàu.
Yêu cầu của thiết bị giám sát hành trình lắp đặt trên tàu cá là phải được kết nối đồng bộ với phần mềm hệ thống giám sát tàu cá lắp đặt tại trung tâm dữ liệu giám sát tàu cá ở trung ương và 28 tỉnh, TP ven biển. Tuy nhiên, đến nay đã qua thời hạn nhưng chưa có thiết bị giám sát hành trình tàu cá nào được Tổng cục Thủy sản thông báo đáp ứng quy định để chủ tàu triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá.
Chậm từ trên xuống
Theo Chi cục thủy sản tỉnh Quảng Ngãi, vào tháng 4/2019, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phân bổ cho tỉnh Quảng Ngãi 50 thiết bị kết nối vệ tinh trên tàu cá (thiết bị Movimar). Tuy nhiên, đến ngày 15/7/2019, Vishipel Đà Nẵng cho biết mới nhận được 50 thiết bị Movimar từ Bộ NN&PTNT để lắp đặt trên tàu cá Quảng Ngãi. Chi cục Thủy sản thống nhất để Vishipel Đà Nẵng chủ động liên hệ với các chủ tàu cá trong danh sách 174 tàu cá đã được phê duyệt để lắp đặt, dự kiến hoàn thành trước ngày 15/9/2019. Ngoài 50 tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên lắp đặt thiết bị Movimar, 124 tàu cá còn lại có chiều dài từ 24m trở lên sẽ phải tự lắp đặt thiết bị này.
Ông Lê Văn Sơn - Chi cục trưởng Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi lo ngại, Nghị định 42 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản có hiệu lực từ ngày 5/7/2019 về hành vi không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Nếu các chủ tàu không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình sẽ xử phạt nặng, từ 300 đến 500 triệu đồng đối với tàu có chiều dài từ 15m đến dưới 24m; phạt 500 đến 700 triệu đồng đối với tàu có chiều dài từ 24m trở lên.
“Chúng tôi kiến nghị Bộ NN&PTNT, Tổng cục Thủy sản gia hạn thời gian lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và sớm công bố thiết bị đủ tiêu chuẩn, đủ điều kiện để bà con yên tâm lựa chọn lắp đặt trên tàu và hoạt động sản xuất trên biển thuận lợi hơn”, Chi cục trưởng Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi nói.
Theo Sở NN&PTNN tỉnh Quảng Ngãi, ngay sau khi Tổng cục Thủy sản thông báo thiết bị giám sát hành trình tàu cá đáp ứng quy định, công khai trên Trang thông tin điện tử Tổng cục Thủy sản và Cổng thông tin điện tử Bộ NN&PTNT, Sở sẽ triển khai hướng dẫn chủ tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá; bắt buộc tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên phải có thiết bị giám sát hành trình theo lộ trình quy định của Chính phủ mới thực hiện cấp Giấy phép khai thác thủy sản theo đúng quy định. Đồng thời, sẽ tổ chức thanh kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính các hành vi vi phạm liên quan đễn thiết bị giám sát hành trình tàu cá .
