Dự án giao thông trọng điểm lại thành điểm nghẽn
Dự án đường Trì Bình - Dung Quất do Ban Quản lý KKT Dung Quất (nay là Ban Quản lý KKT Dung Quất và các KCN tỉnh Quảng Ngãi) làm chủ đầu tư. Giai đoạn 1 của dự án này có vốn đầu tư hơn 1.113 tỷ đồng, thực hiện từ năm 2014 - 2016 và giai đoạn 2 có vốn đầu tư hơn 390 tỷ đồng, thực hiện từ năm 2016 - 2018. Dự án đi qua các xã thuộc địa phận huyện Bình Sơn, có điểm đầu tại nút giao với Quốc lộ 1 và Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, điểm cuối giao với đường Võ Văn Kiệt.
Ngày 19/5/2015, dự án khởi công thực hiện giai đoạn 1. Tuy nhiên, sau nhiều năm thực hiện công trình không thể về đích đúng hẹn nên UBND tỉnh Quảng Ngãi đồng ý cho phép điều chỉnh thời gian hoàn thành giai đoạn 1 đến năm 2020. Nhưng rồi, dự án này vẫn... giậm chân tại chỗ.
Do đường Trì Bình - Dung Quất chậm đưa vào sử dụng, trong khi lưu lượng phương tiện tham gia giao thông ở KKT Dung Quất, nhất là xe tải lớn, ngày càng tăng lên nên tình hình trật tự an toàn giao thông trở nên phức tạp. Nhiều vụ tai nạn xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản khiến người dân rất bức xúc.
Đáng chú ý, dự án đường Trì Bình - Dung Quất là một trong những dự án trọng điểm, được đầu tư nhằm phục vụ quá trình phát triển của KKT Dung Quất trong giai đoạn 2015 - 2020. Tuyến đường được kỳ vọng sẽ tăng tính kết nối giữa KKT Dung Quất với các đầu mối giao thông, giúp doanh nghiệp hoạt động tại đây thuận lợi trong lưu thông hàng hóa và “chia lửa” cho 2 tuyến đường Võ Văn Kiệt và Dốc Sỏi - Dung Quất đã trở nên quá tải.
Tuy nhiên, dự án thi công dang dở, kéo dài đã biến công trình động lực trở thành điểm nghẽn làm ảnh hưởng đến quá trình thu hút đầu tư vào KKT Dung Quất, cũng như việc lưu thông hàng hóa của doanh nghiệp.
Ngoài tuyến đường Võ Văn Kiệt, mỗi ngày có hàng trăm lượt phương tiện chở hàng hóa vào cảng Dung Quất qua đường Dốc Sỏi - Dung Quất phải đi vòng vào tuyến đường nội bộ thuộc Phân khu Công nghiệp Sài Gòn - Dung Quất.
Ở chiều ngược lại, nhiều doanh nghiệp muốn xuất hàng hóa đến các tỉnh phía Bắc bằng đường bộ không thể đi một mạch lên Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, mà phải đi đường vòng ra Quốc lộ 1 đến KKT mở Chu Lai (tỉnh Quảng Nam) rồi mới nhập làn vào cao tốc. Việc phương tiện chở hàng hóa phải chạy vòng không chỉ làm mất thêm thời gian, chi phí vận chuyển, làm tăng giá thành sản phẩm, mà còn ảnh hưởng đến nhiều vấn đề liên quan khác.
Thanh tra lộ nhiều sai phạm
Trước hàng loạt bất cập trên, mới đây, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định thanh tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư xây dựng đối với dự án. Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm liên quan chủ đầu tư, ban quản lý dự án: Dự án đã phê duyệt nhưng không cân đối vốn triển khai được, phải dừng thực hiện trong 5 năm (tháng 12/2008 đến tháng 4/2014); công tác lập dự toán tính toán sai khối lượng, dẫn đến làm tăng giá trị dự toán với số tiền lên đến hơn 1,164 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, công tác lập thiết kế, dự toán còn nhiều sai sót dẫn đến phải điều chỉnh, bổ sung, xử lý kỹ thuật nhiều hạng mục công trình, tư vấn thiết kế tính toán xử lý lún, nền đất yếu dự báo lún không chính xác. Đặc biệt, tại thời điểm thanh tra, ban quản lý dự án chưa tiến hành kiểm tra, đánh giá việc xây lắp đã cho tạm ứng dẫn đến dư nợ tạm ứng đến nay chưa thu hồi với số tiền gần 8 tỷ đồng.
Riêng về việc xử lý đất yếu cho thấy công tác giám sát quan trắc lún không chặt chẽ trong quá trình thi công nên không phát hiện lún để dừng thi công, dừng đắp. Về gói thầu thi công chậm tiến độ, qua thanh tra cho thấy việc thi công chậm tiến độ chủ yếu là do có sai sót, vi phạm.
Cụ thể, một số nội dung xử lý kỹ thuật chưa được triển khai kịp thời như xử lý đất nền yếu, thiết kế dự toán còn nhiều tồn tại và sai sót phải điều chỉnh nhiều lần; chủ đầu tư, ban quản lý dự án chưa quyết liệt chỉ đạo, đôn đốc nhà thầu khắc phục những khó khăn để thi công hoàn thành dự án, chưa tích cực phối hợp với chính quyền địa phương để tháo gỡ những vướng mắc…
Ngoài ra, qua thanh tra cho thấy theo 55 phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng được UBND huyện Bình Sơn phê duyệt với tổng số tiền hơn 175,3 tỷ đồng, vượt so với dự toán được UBND tỉnh phê duyệt hơn 33,8 tỷ đồng nhưng chưa làm thủ tục điều chỉnh.
Liên quan tới những bất cập tại dự án này, ông Đặng Văn Minh - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, đã có văn bản chỉ đạo Ban Quản lý KKT Dung Quất và các KCN tỉnh lập thủ tục, hồ sơ, trình UBND tỉnh xem xét việc đề xuất phương án xử lý lún nền đường; điều chỉnh, bổ sung thiết kế, tổng dự toán và cơ cấu tổng mức đầu tư của dự án... Đồng thời, điều chỉnh thời gian thực hiện hoàn thành dự án giai đoạn 1 là 2014 - 2022 và giai đoạn 2 là 2022 - 2024.
Trước đó, dự án đường Trì Bình - Dung Quất đã được Kiểm toán Nhà nước Khu vực III và Thanh tra Bộ Xây dựng lần lượt kiểm toán và thanh tra vào năm 2017 và 2018; qua đó, kiến nghị xử lý tài chính hơn 27 tỷ đồng. Đến nay, chủ đầu tư đã thực hiện hơn 19,1 tỷ đồng; chưa thực hiện hơn 7,8 tỷ đồng.
