Chuyển biến tích cực
Bình Sơn là huyện đồng bằng ven biển, cửa ngõ phía Bắc tỉnh Quảng Ngãi; phía Đông giáp biển Đông, phía Tây giáp huyện Trà Bồng, phía Nam giáp huyện Sơn Tịnh, phía Bắc giáp huyện Núi Thành (tỉnh Quảng Nam). Huyện có 22 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, diện tích tự nhiên khoảng 466,77 km2, dân số toàn huyện hơn 182.300 người.
Thời gian qua, Bình Sơn có những bước phát triển mạnh mẽ với tổng giá trị sản xuất trên địa bàn đạt hơn 17.700 tỷ đồng (theo giá so sánh năm 2010), so với năm 2015 tăng 73,47%, bình quân giai đoạn 2016 - 2020 tăng 11,65%. Tốc độ tăng trưởng các ngành kinh tế chủ yếu như: Nông nghiệp đạt 5,98%, công nghiệp và xây dựng đạt 12,45%, dịch vụ đạt 13,29%. Bình quân thu nhập đầu người/năm đến năm 2020 đạt hơn 50 triệu đồng, gấp 1,4 lần so với năm 2015.
Khu vực phía Đông huyện Bình Sơn là trung tâm của Khu kinh tế (KKT) Dung Quất. Nơi này có chuyển biến vượt bậc, cả về vai trò, vị trí lẫn hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật và còn nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển mạnh hơn nữa trong giai đoạn 2021 - 2025.
Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đặt ra mục tiêu đầu tư phát triển huyện Bình Sơn đến năm 2025 đạt tiêu chí đô thị loại IV và trở thành thị xã, góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển cho khu vực phía Bắc tỉnh Quảng Ngãi.
Qua rà soát, đánh giá, đô thị huyện Bình Sơn dự kiến phát triển gồm: Thị trấn Châu Ổ và 16 xã: Bình Thuận, Bình Thạnh, Bình Đông, Bình Chánh, Bình Nguyên, Bình Trị, Bình Hải, Bình Dương, Bình Phước, Bình Hòa, Bình Tân Phú, Bình Châu, Bình Trung, Bình Long, Bình Thanh và Bình Hiệp và khu vực dự kiến ngoại thị gồm 5 xã: Bình Khương, Bình An, Bình Minh, Bình Chương, Bình Mỹ theo tiêu chí đô thị loại IV.
Khu vực quy hoạch phát triển đô thị của huyện Bình Sơn đạt 45/59 tiêu chuẩn, với tổng số điểm là 74,38 điểm, đã gần hoàn thành các tiêu chuẩn của đô thị loại IV. Trong số 59 tiêu chuẩn đánh giá, có 25/59 tiêu chuẩn đạt và vượt mức tối đa, 20/59 tiêu chuẩn đạt trên mức tối thiểu và chỉ có 14/59 tiêu chuẩn chưa đạt.
Còn nhiều khó khăn
Mặc dù đã có những nền móng cơ bản nhưng việc phát triển đô thị và kinh tế xã hội của huyện Bình Sơn vẫn còn nhiều rào cản cần sớm khắc phục.
Theo Quyết định số 23 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Chương trình Phát triển đô thị tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025, thì đến năm 2020 huyện Bình Sơn có 4 đô thị, trong đó 2 đô thị loại IV (Vạn Tường, Châu Ổ) và 2 đô thị loại V (Sa Kỳ, Dốc Sỏi). Tuy nhiên, đến cuối năm 2021, các nhiệm vụ trên vẫn chưa đạt được.
Báo cáo của Sở Xây dựng cho thấy, trong 14/59 chỉ tiêu chưa đạt điểm tối thiểu thì đa phần các chỉ tiêu này có ảnh hưởng lớn đến việc chấm điểm đánh giá đô thị. Đơn cử như, chỉ tiêu về mật độ dân số tối thiểu là 1.200 người/km2, nhưng hiện tại huyện Bình Sơn chỉ đạt 391 người/km2; đất xây dựng các công trình dịch vụ công cộng đô thị 2,71m2/người (tối thiểu 3m2/người)…
“Bình Sơn là địa bàn rộng, theo quy định hiện nay thì các phường phải liên kế nhau nên chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn việc phát triển từ xã lên. UBND tỉnh cần có cơ chế riêng trong việc phân bổ ngân sách đầu tư phát triển cho huyện; phân bổ tỷ lệ thụ hưởng đối với nguồn thu từ Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất cho huyện để có nguồn lực đầu tư phát triển đô thị, phát triển kết cấu hạ tầng đối với khu vực trong KKT Dung Quất”, Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn Võ Văn Đồng cho biết.
Theo Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn, qua khảo sát thì có 16 xã và thị trấn của huyện đủ điều kiện đầu tư lên phường, nhưng theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ cần trên 50% là được công nhận. Do đó huyện đề xuất lộ trình từ nay tới 2025 sẽ tập trung đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Bình Sơn theo tiêu chí đô thị loại IV, với khu vực lõi đô thị gồm thị trấn Châu Ổ và 12 xã. Cùng với đó là hoàn thiện các tiêu chuẩn của phường thuộc thị xã cho khu vực trung tâm đô thị.
Giai đoạn 2025 - 2030, hoàn thiện các tiêu chuẩn đô thị loại IV sau khi đô thị Bình Sơn trở thành thị xã trực thuộc tỉnh; đầu tư phát triển mở rộng lõi đô thị với định hướng toàn huyện sẽ có 17 xã, thị trấn thành phường, tỷ lệ đô thị hóa tương ứng 84,6%.
“Đây là kế hoạch của huyện, còn việc xây dựng bao nhiêu xã thành phường còn phụ thuộc vào sự chỉ đạo của tỉnh”, ông Võ Văn Đồng thông tin thêm.
Theo Sở Xây dựng Quảng Ngãi, để trở thành thị xã vào năm 2025, huyện Bình Sơn cần tiếp tục đầu tư nâng cấp 14 tiêu chuẩn chưa đạt so với tiêu chuẩn đô thị loại IV, và rà soát các khu vực dự kiến hình thành đơn vị hành chính cấp phường đảm bảo chỉ tiêu quy định.
Cùng với đó là sớm xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng nhóm nhiệm vụ, ưu tiên nhiệm vụ nào cần làm trước, nhiệm vụ nào làm sau, phân định rõ những nhiệm vụ nào do tỉnh thực hiện, nhiệm vụ của huyện, có danh mục dự án cụ thể, để tập trung huy động các nguồn lực, nâng cấp các tiêu chuẩn chưa đạt. Đây là cơ sở đề xuất với UBND tỉnh hỗ trợ vốn đầu tư cũng như đề xuất cơ chế phân bổ nguồn lực đầu tư. Đồng thời, sớm triển khai lập quy hoạch chung đô thị trên toàn huyện và Chương trình phát triển đô thị đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Huyện phải kiện toàn bộ máy quản lý đô thị, nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ trong công tác quản lý quy hoạch phát triển đô thị. Cùng với đó là thường xuyên kiểm tra, thanh tra xử lý các vi phạm về trật tự đô thị, nâng cao thực hiện nếp sống văn minh đô thị, tạo động lực, chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng và phát triển đô thị.
