Khó hoàn thành
Từ nguồn vốn bồi thường của Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh, Quảng Trị đã phê duyệt thực hiện các dự án xây dựng, nâng cấp cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá, với tổng mức đầu tư 400 tỷ đồng.
Trong đó, các dự án Nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt (huyện Triệu Phong, gọi tắt là dự án cảng cá Nam Cửa Việt) 130 tỷ đồng; Xây dựng khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Bắc Cửa Việt (huyện Gio Linh, gọi tắt là dự án cảng cá Bắc Cửa Việt) 120 tỷ đồng và dự án Nâng cấp, sửa chữa cảng cá Cửa Tùng (huyện Vĩnh Linh, gọi tắt là dự án cảng cá Cửa Tùng) 50 tỷ đồng.
Ngoài ra, dự án xây dựng các hạng mục phụ trợ phục vụ hoạt động sản xuất thủy sản các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Triệu Phong, Hải Lăng do UBND huyện trong vùng thực hiện dự án làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư 100 tỷ đồng.
Sau khi chậm tiến độ được gia hạn đến 30/6/2022, đến nay, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn đến 30/6/2023 đối với dự án cảng cá Cửa Tùng và 30/12/2023 đối với 2 dự án cảng cá còn lại.
Thế nhưng, đến giờ này, theo ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng (Ban QLDA) tỉnh Quảng Trị – đại diện chủ đầu tư cho rằng, các dự án khó có thể hoàn thành theo quy mô được duyệt trong thời gian gia hạn thực hiện đến hết năm 2023.
Theo Ban QLDA, dự án cảng cá Nam Cửa Việt đến nay chỉ mới được bàn giao một phần mặt bằng, mặt bằng thi công còn lại vẫn đang vướng. Ban QLDA chỉ triển khai được một số hạng mục gồm: cầu cảng, bến liền bờ, các tuyến đường nội bộ, tuyến thoát nước mưa, thoát nước thải, hào công nghệ và trạm biến áp, đường dây hạ áp. Các hạng mục chính còn lại khu vực ngoài cảng cá chưa có mặt bằng để triển khai thi công.
“Với thời gian còn lại đến mùa mưa bão không nhiều, Ban QLDA không thể hoàn thành dự án theo quy mô được duyệt trong thời gian được gia hạn thực hiện đến 31/12/2023”- ông Bình cho hay.
Đối với dự án cảng cá Bắc Cửa Việt, đã phê duyệt phương án bồi thường. Tuy nhiên, dự kiến tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB) dự kiến khoảng 17 tỷ đồng, vượt kinh phí được phê duyệt trong tổng mức đầu tư là 11 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, việc thực hiện nạo vét để có mặt nước đủ độ sâu phục vụ neo tàu thuyền tránh trú bão và hoạt động dịch vụ nghề cá vẫn chưa hoàn thành. Vì vậy, không thể hoàn thành dự án để đưa vào khai thác, sử dụng khi được đầu tư.
Hiện nay, Ban QLDA chỉ đang triển khai một số hạng mục gồm: Bến cập tàu số 2, tuyến kè bờ tả bảo vệ bờ, tuyến đê chắn sóng số 2 và nạo vét một phần nhỏ trong phạm vi khu neo đậu kết hợp cảng cá; các hạng mục chính của dự án chưa có mặt bằng để triển khai thi công.
Đối với dự án cảng cá Cửa Tùng, trong quá trình triển khai thực hiện dự án, Ban QLDA đã phối hợp với các sở, ngành, Ban quản lý cảng cá Quảng Trị để bổ sung thực hiện một số hạng mục công trình nhằm đảm bảo tính đồng bộ, giải pháp trong phạm vi quy mô đã được phê duyệt. Tuy nhiên, dự án này chỉ được gia hạn đến 30/6/2023.
Nhiều nỗi lo
Theo Ban QLDA tỉnh Quảng Trị, sau thời hạn, đến tháng 7/2022, UBND tỉnh Quảng Trị có tờ trình gửi Bộ KH&ĐT trình Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn. Tuy nhiên, đến ngày 8/2/2023, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt gia hạn thực hiện các dự án. Vì vậy, thời gian gian đoạn hơn 7 tháng không thể triển khai thực hiện rất nhiều đến tiến độ thi công xây dựng.
Bên cạnh đó, do khí hậu đặc thù thường xảy ra mưa lũ từ tháng 9 hàng năm nên thời gian thuận lợi để thi công chỉ còn vài tháng. Điều đó dẫn đến nguy cơ khó hoàn thành các hạng mục chính của dự án. Chưa kể, một số dự án công tác GPMB vẫn là bài toán hóc búa để triển khai thi công các hạng mục.
Trong khi đó, với nguồn vốn 300 tỷ đồng chưa đủ kinh phí để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng đảm bảo tiêu chí công bố mở cảng cá loại II và loại I theo quy hoạch tổng thể hệ thống cảng cá.
Ngoài ra, đến nay vẫn chưa có mặt bằng để đầu tư hạng mục xử lý nước thải, cụ thể: Vị trí quy hoạch trạm xử lý nước thải cảng cá Nam Cửa Việt đang được cảng cá cho thuê để phục vụ sản xuất nghề cá, trên đất đang có cơ sở hạ tầng và đang sản xuất kinh doanh, chưa có mặt bằng sạch; vị trí quy hoạch trạm xử lý nước thải cảng cá Bắc Cửa Việt vẫn chưa hoàn thành GPMB.
Mới đây, Ban QLDA cũng đã đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị giảm tổng mức đầu tư dự án cảng cá Cửa Tùng tới 7,5 tỷ đồng (từ 50 tỷ đồng xuống 42,5 tỷ đồng) để điều chuyển tăng tổng mức đầu tư cho dự án cảng cá Bắc Cửa Việt (từ 120 tỷ đồng lên 127,5 tỷ đồng) nhằm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ GPMB.
Tuy nhiên, UBND tỉnh Quảng Trị đã không đồng ý phương án này. Cụ thể, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng yêu cầu không điều chuyển nguồn vốn mà tiếp tục triển khai các hạng mục xử lý nước thải và phòng cháy chữa cháy ở dự án cảng Cửa Tùng nhằm đảm bảo đủ các điều kiện để cảng cá đi vào hoạt động.
Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng yêu cầu đại diện chủ đầu tư phải có những giải pháp quyết liệt, cụ thể để thấy được đây là công trình đầu tư của nhà nước mang lại quyền lợi cho người dân. Xác định điểm dừng kỹ thuật của dự án, ưu tiên tập trung xây dựng khu neo đậu tàu thuyền để tránh trú bão và xử lý nước thải, phòng cháy chữa cháy để sớm công bố mở cảng cá đưa vào hoạt động.
Có thể thấy, với nhiều khó khăn, vướng mắc cũng như các vấn đề khác liên quan khiến tiến độ các dự án đứng trước nguy cơ khó hoàn thành theo tiến độ đã được gia hạn.
Trong khi đó, các công trình cảng cá dở dang đã và đang gây ảnh hưởng, khó khăn đến hoạt động tại cảng cá, ảnh hưởng đến việc thực hiện công tác IUU (chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định), chất lượng thủy sản, vệ sinh an toàn thực phẩm và công tác bảo vệ môi trường.
