Giải quyết dân sinh bức xúc, quản lý đô thị
Sau 10 năm triển khai Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011, UBND TP Hà Nội đã tập trung triển khai công tác xây dựng quy hoạch. Từ năm 2012 đến nay, TP đã phê duyệt 66/68 đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu (cấp 2). Còn lại 2 đồ án quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng (R1-5) và sông Đuống (R6) với tổng diện tích khoảng 12.665ha đất chưa được phê duyệt. Nguyên nhân của việc chậm trễ này là do vướng quy hoạch phòng, chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình.
Theo lãnh đạo Sở QH – KT Hà Nội, 2 quy hoạch này đã được lấy ý kiến của các cơ quan, cá nhân, cộng đồng dân cư theo quy định, báo cáo thông qua các cấp, ngành TP Hà Nội. Đến nay, đã có ý kiến của Bộ Xây dựng và Bộ NN&PTNT, UBND TP đang tiếp thu hoàn thiện để phê duyệt (dự kiến trong quý I/2022).
Có thể nói, việc chưa có quy hoạch là nguyên nhân gây ra nhiều khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước về đất đai, xây dựng, môi trường, đê điều… tại các địa phương có diện tích đất bãi sông. Do đó, việc sớm phê duyệt quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, sông Đuống không chỉ là mong đợi của rất nhiều người dân Thủ đô, mà còn là niềm mong mỏi của chính quyền các quận, huyện có quy hoạch đi qua như Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Bắc Từ Liêm, Hoàng Mai, Long Biên, Gia Lâm, Thanh Trì…
Cụ thể, trong đợt giám sát chuyên đề của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội và Thường trực HĐND TP liên quan công tác quy hoạch trên địa bàn TP vào cuối năm 2021, đầu năm 2022 vừa qua, Đoàn giám sát đã nhận được ý kiến đề xuất, kiến nghị của nhiều địa phương liên quan đến quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng.
Bí thư Quận ủy Hoàn Kiếm Vũ Đăng Định cho biết, quận có 2 phường ngoài đê sông Hồng là Chương Dương và Phúc Tân với diện tích 173ha, dân số 28.000 người. Là hai phường có quỹ đất rộng và đông dân nhất quận nhưng hạ tầng, nhà ở lại đang rất xuống cấp. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống người dân mà bộ mặt đô thị cũng rất nhếch nhác, lộn xộn.
Do vậy, trong giai đoạn hiện nay, khi đợi quy hoạch phân khu sông Hồng được phê duyệt, để giải quyết dân sinh bức xúc và quản lý tốt quy hoạch kiến trúc đô thị và trật tự xây dựng, quận đề nghị UBND TP có hướng dẫn cụ thể về quy mô công trình xây dựng tại khu vực bãi ven sông tại phường Chương Dương và Phúc Tân.
Cùng vấn đề, quận Long Biên đề nghị UBND TP đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, sông Đuống để giải quyết khó khăn cho Nhân dân trong việc xây dựng nhà ở, tạo thuận lợi cho công tác quản lý và khai thác hiệu quả quỹ đất vùng bãi.
Trong đó, xem xét giải quyết các bất cập về quy hoạch, điều chỉnh các chỉ tiêu về quy hoạch kiến trúc (quy mô dân số, tầng cao, chức năng sử dụng đất...) cho phù hợp với điều kiện thực tiễn và định hướng phát triển đô thị của quận.
Tại quận Hoàng Mai, trong tổng diện tích đất tự nhiên hơn 4.100ha, có xấp xỉ 1.000ha thuộc vùng bãi sông Hồng. Riêng phường Lĩnh Nam có 350ha, chiếm hơn 1/3 diện tích toàn phường với hơn 11.000 người dân sinh sống tại khu vực ngoài đê.
Chủ tịch UBND phường Lĩnh Nam Tạ Việt Dũng nêu kiến nghị: “Để giải quyết nhu cầu thiết yếu, tạo điều kiện ổn định đời sống dân cư, trên cơ sở đồ án quy hoạch phân khu đã qua các vòng thẩm định, xin ý kiến các bộ, ngành đã được sự thống nhất cao, TP nên cấp phép xây dựng đối với đất ở hợp pháp với mật độ phù hợp. Hiện nay, nhiều gia đình rất khó khăn về điều kiện ăn ở do đã dừng cấp phép xây dựng hơn 5 năm nên nảy sinh bức xúc, gây khó khăn trong quản lý của chính quyền địa phương”.
Đề nghị nhiều vấn đề về quy hoạch sông Hồng
Đối với nội dung các bản quy hoạch, một số quận, huyện cũng có những kiến nghị rất cụ thể với TP. Đơn cử, quận Long Biên đề xuất giữ lại 2 khu vực dân cư hiện hữu sinh sống ổn định từ lâu ngoài bãi sông khi phê duyệt quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng. Đó là khu vực tổ 27, phường Ngọc Lâm (đoạn từ cầu Long Biên đến cầu Chương Dương, nằm ngoài quy hoạch phân khu đô thị N10) có diện tích khoảng 5,2ha, với khoảng 395 hộ gia đình, dân số khoảng 1.440 người, các hộ đã được cấp giấy xác nhận đăng ký đất đai; Khu vực tổ 4, phường Cự Khối có diện tích đất khoảng 17,4ha, với khoảng 213 hộ gia đình, dân số khoảng 857 người, các hộ đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tại quy hoạch phân khu đô thị sông Đuống, quận đề nghị khu vực quy hoạch cảng Giang Biên cần nghiên cứu khu đất làng xóm để phục vụ tái định cư tại chỗ cho khu vực dân cư phải di dời và khu đất công cộng để phát triển thương mại. Bên cạnh đó, quy hoạch đường ven sông Đuống theo quy hoạch đường ven sông Hồng của quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng.
Trong khi đó, huyện Đan Phượng nêu, TP Hà Nội đang nghiên cứu quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng có ranh giới từ cầu Mễ Sở đến cầu Hồng Hà, đề nghị nghiên cứu bổ sung quy hoạch phân khu sông Hồng từ cầu Hồng Hà đến Phúc Thọ (khoảng 1.729ha) để phát huy tối đa nguồn tài nguyên đất. Đồng thời phát triển hài hòa bãi sông Hồng phía Tây Vành đai 4 phù hợp định hướng bãi sông phía Đông Vành đai 4.
Cùng đó, huyện đề nghị TP xem xét chức năng quy hoạch diện tích ngoài sông trên địa bàn huyện, quy hoạch diện tích còn lại theo hướng đô thị thương mại dịch vụ để khai thác hiệu quả quỹ đất và mặt nước hiện có nhằm thu hút đầu tư, phát triển đồng bộ kinh tế, hạ tầng của địa phương. Bởi huyện Đan Phượng có diện tích bãi sông Hồng và sông Đáy rất lớn, chiếm 41,5% tổng diện tích tự nhiên toàn huyện, hiện nay đã hình thành nhiều khu dân cư sinh sống ngoài bãi sông Hồng, sông Đáy.
Theo các chuyên gia, quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, sông Đuống được duyệt sẽ là cơ sở pháp lý để lập quy hoạch chi tiết, lập dự án đầu tư xây dựng và quản lý xây dựng theo quy hoạch trên địa bàn; góp phần cải thiện điều kiện sống của người dân theo hướng văn minh, hiện đại và phát triển bền vững.
Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội Tô Anh Tuấn cho rằng, việc sớm phê duyệt quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, sông Đuống không chỉ là mong đợi của rất nhiều người dân Thủ đô, mà còn là niềm mong mỏi 20 năm nay của đội ngũ làm quy hoạch, khát khao muốn biến Hà Nội từ TP quay lưng ra sông thành quay mặt vào sông.
Vào cuối tháng 6/2021, UBND TP Hà Nội đã có văn bản gửi Bộ NN&PTNT về việc xem xét, cho ý kiến đối với quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, trong đó có đề nghị không di dời các khu dân cư Bắc Cầu, Bồ Đề. Sau đó, Bộ NN&PTNT đã có văn bản gửi UBND TP Hà Nội cho ý kiến về quy hoạch phân khu này, trong đó đáng chú ý, đề nghị di dời hai khu dân cư Bắc Cầu và Bồ Đề, do vị trí sát bờ sông, thuộc khu vực lòng sông co hẹp, tốc độ dòng chảy cao, dễ bị sạt lở gây mất an toàn, khi có lũ cần phải di dời.
