Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, sau 5 năm thực hiện Luật Quy hoạch và sau 2 năm tập trung cao độ cho công tác lập quy hoạch đến nay đã hoàn thành lập tổng cộng 109/111 quy hoạch; đang thẩm định, phê duyệt đã hoàn thành được 93/111 quy hoạch.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, quy hoạch Thủ đô Hà Nội được tổ chức lập và thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật. Quy hoạch đã bám sát vào các nhiệm vụ trong nghị quyết, chủ trương của Bộ Chính trị, Trung ương về định hướng phát triển vùng, định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội - nhất là Nghị quyết 30-NQ/TW về phát triển kinh tế-xã hội vùng Đồng bằng sông Hồng và Nghị quyết 15-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội. Quy trình lập quy hoạch được làm hết sức thận trọng, công phu.
Đánh giá về nội dung quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, quy hoạch có nhiều đổi mới với tư duy hết sức đột phá. Quan điểm định hướng phát triển được đưa ra như thành phố quay mặt ra sông hay mở rộng các tuyến đường sắt đô thị, phát triển không gian ngầm, giải quyết được các vấn đề về môi trường nước, trong đó, có việc xử lý và làm sạch các dòng sông Nhuệ, sông Tô Lịch, sông Tích và môi trường không khí của Hà Nội...
Quy hoạch cũng đã chú trọng đến tính liên kết vùng và các địa phương xung quanh, trong đó Hà Nội giữ được vai trò trung tâm, động lực để phát triển cho vùng Đồng bằng sông Hồng; vùng động lực của phía bắc. Đồng thời là 1 trong 2 cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt quan trọng về kinh tế bậc nhất của cả nước.
Cùng với đó, quy hoạch có nhiều điểm khác biệt so với một số quy hoạch khác như chú trọng đến văn hóa, di sản, Hà Nội - nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của cả nước, trung tâm đi đầu trong nghiên cứu, sáng tạo; phát huy được các tiềm năng con người, thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Quy hoạch đã thể hiện được định hướng phát triển, là thành phố kết nối toàn cầu, ngang tầm với Thủ đô của các nước phát triển trong khu vực và thế giới về mọi lĩnh vực; tiếp cận với xu hướng mới về phát triển xanh hay kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, những xu thế mới nhất, các kinh nghiệm tốt nhất của quốc tế đã nghiên cứu trong đồ án này. Thể hiện được sự phát triển về các cơ sở hạ tầng mới tại các khu đô thị mở rộng, đô thị vệ tinh, đặc biệt là khu vực Bắc sông Hồng. Với các cơ sở hạ tầng hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt đã thể hiện được sự phát triển đô thị theo mô hình TOD. Điều chỉnh cấu trúc không gian cũng như hạ tầng đô thị dựa trên khung hạ tầng giao thông công cộng.
Đồng thời, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, quy hoạch đã định hướng tổ chức không gian phát triển sông Hồng trở thành không gian sinh thái văn hóa, kinh tế và là nơi thể hiện được các biểu tượng phát triển của Thủ đô. Trong đó, lấy trục sông Hồng trở thành trung tâm hội tụ, là diện mạo và điểm nhấn quan trọng của Vùng Thủ đô, vùng của vùng đô thị hóa đồng bằng sông Hồng.
"Mặc dù vậy, việc nghiên cứu cũng cần phải hóa giải xung đột trong phương án quy hoạch của trục sông Hồng, để bảo đảm phù hợp với các quy hoạch khác, như về chống lũ, đê điều đã được Thủ tướng phê duyệt" - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu.
Để quy hoạch này thật sự có ý nghĩa và tính khả thi cao, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, phải rà soát để xem xét tính đồng bộ, thống nhất giữa các quy hoạch. Việc trình Quy hoạch Thủ đô Hà Nội và Quy hoạch điều chỉnh chung của Thủ đô cùng lúc điều kiện tốt để chúng ta có dịp rà soát tính đồng bộ, tính thống nhất.
Bên cạnh đó, phải rà soát để tạo sự đồng bộ với cả các quy hoạch chung của cả nước, Quy hoạch tổng thể Quốc gia, Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng, Quy hoạch các ngành quốc gia, Quy hoạch của các địa phương xung quanh.
Đối với vấn đề tổ chức thực hiện quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh, đây là vấn đề lớn, khó, chắc chắn sau khi được Quốc hội cho ý kiến, hoàn thiện lại, Thủ tướng phê duyệt, Hà Nội phải xây dựng một kế hoạch để thực hiện quy hoạch này một cách khả thi nhất. Trong đó có các cơ chế, chính sách đi kèm, cách huy động nguồn vốn, tổ chức triển khai, thứ tự, danh mục dự án ưu tiên... mới có được một Thủ đô Hà Nội trong tương lai như chúng ta mong muốn.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội Hà Nội cùng các cơ quan sẽ hoàn thiện và sớm trình Thủ tướng Chính phủ cùng với TP Hồ Chí Minh. Chính phủ cũng đang đặt ra và cố gắng phê duyệt cả 2 quy hoạch trong tháng 6/2024.
