Hiệu ứng từ cú vấp của DN FDI
Mới đây, Samsung đã chính thức đưa ra thông báo sẽ tiến hành ngừng sản xuất và thu hồi toàn bộ các mẫu smartphone mang thương hiệu Galaxy Note 7 đã bán ra tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Sự cố mang tính "lịch sử" đối với hãng công nghệ Hàn Quốc này bắt nguồn từ bộ phận pin của Galaxy Note 7 có nguy cơ cao phát nổ hoặc bốc cháy trong quá trình sử dụng.
Ngay sau khi quyết định trên được đưa ra, Samsung đã ngay lập tức phải nhận thiệt hại nặng nề. Cổ phiếu của hãng đã giảm đến 8%, mức thấp nhất kể từ 2008, qua đó khiến giá trị thị trường của Samsung "bốc hơi" lên tới 17 tỷ USD. Trước đó, ngay từ khi xuất hiện các thông tin cảnh báo liên quan đến khả năng phát nổ của Galaxy Note 7, cổ phiếu Samsung đã mất giá 2 lần liên tiếp khiến hãng thiệt hại tới 22 tỷ USD.
| Việc thu hồi và hoàn tiền với điện thoại Galaxy Note 7 trên thị trường khiến Samsung Việt |
Tuy nhiên, Samsung không phải là đối tượng thiệt hại duy nhất, Việt Nam cũng phải gánh chịu những hậu quả nhất định. Hậu quả dễ nhận thấy nhất nằm ở khâu xuất khẩu của Việt Nam khi nhiều năm qua đã quá phụ thuộc vào Samsung. Ước tính, ở thời điểm hiện tại, hãng Hàn Quốc đang chiếm tới hơn 20% kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Việt Nam cũng là một trong những cơ sở sản xuất lớn nhất của Samsung khi các nhà máy tại Bắc Ninh và Thái Nguyên đang đóng góp tới 35% tổng sản lượng các thiết bị di động được hãng bán ra trên toàn cầu.
Những yếu tố trên khiến nhiều chuyên gia cho rằng, mỗi khi Samsung "hắt hơi sổ mũi" ngay lập tức xuất khẩu của Việt Nam sẽ có biến động. Đáng chú ý, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong tháng 9, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã giảm 6,8% (tương đương 1,1 tỷ USD). Đơn vị này cũng nhận định, sự cố lỗi pin của sản phẩm Galaxy Note 7 là một trong những nguyên nhân khiến kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam xuống dốc. Về vấn đề này, TS Vũ Đình Ánh nhận định: Trong vài năm trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào Samsung. Mặc dù không biết chắc Galaxy Note 7 có sản xuất tại các khu công nghiệp của Samsung ở Thái Nguyên, Bắc Ninh hay không? Nhưng nếu đúng, việc thu hồi sản phẩm sẽ tác động rất lớn đến kim ngạch xuất khẩu năm 2016 của Việt Nam .
Còn GS Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội DN Đầu tư nước ngoài cho rằng, tác động có thể không quá lớn vì Galaxy Note 7 chỉ là một trong số rất nhiều dòng sản phẩm của Samsung. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng mang tên “Galaxy Note 7” có thể khiến Việt Nam thêm rời xa mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% trong năm nay khi mà tăng trưởng xuất khẩu sau 9 tháng chỉ đạt mức 6,7%.
Đừng để quá phụ thuộc
Sự cố cháy nổ của Samsung đã rung lên hồi chuông cảnh báo về việc kinh tế Việt Nam phụ thuộc quá nhiều vào một số DN lớn, đặc biệt là DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Thực tế những khuyến cáo thận trọng trong việc thu hút vốn FDI, không nên vì muốn tăng trưởng nhanh mà ưu đãi cho DN FDI một cách quá đáng vẫn đang là vấn đề nóng mà nhiều địa phương cần quan tâm. Lý do, bởi vì có đến 70 - 80% sản phẩm xuất khẩu công nghiệp ở Việt Nam đều do DN FDI tiến hành, còn sản phẩm công nghiệp Việt Nam xuất khẩu đi mang tính chất thuần túy nội địa rất ít, không đáng kể.
“Tất nhiên, trong giai đoạn đầu chuyển hóa từ nền kinh tế nông nghiệp, sang công nghiệp hóa ở một phương diện nào đó, chúng ta phải chấp nhận thực trạng, sản phẩm công nghiệp xuất khẩu chủ yếu là từ các DN FDI. Tuy nhiên từ đây, các DN Việt phải vươn lên, trước hết cung cấp các phụ kiện, các nguyên vật liệu cũng như các linh kiện, bộ phận sản phẩm cho các DN FDI, để giá trị gia tăng ở Việt Nam tăng lên khi tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu” - TS Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh. Vì thế, điều quan trọng ở đây là các DN Việt Nam phải nhận thức được vấn đề, thúc đẩy quá trình chuyển hóa, từ chỗ xuất khẩu hàng công nghiệp chủ yếu cho các DN FDI thực hiện, sang xuất khẩu hàng công nghiệp do Việt Nam sản xuất. Tuy nhiên, có làm được điều này hay không, TS Nguyễn Minh Phong cho rằng, hoàn toàn phụ thuộc vào những định hướng, quyết tâm từ chính phủ đến mỗi DN.
| Ngày 14/10, đại diện Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) cho biết, Công ty Samsung đã gửi thông báo sẽ tiến hành thu hồi và hoàn tiền sản phẩm cho 12.633 chiếc Galaxy Note 7 đã bán tại Việt Nam trong thời gian từ 18/10 - 18/11/2016. |
