Báo cáo “Triển vọng Việc làm và Xã hội Thế giới: Xu hướng năm 2024” của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) mới được công bố cho thấy, tỷ lệ thất nghiệp và khoảng cách việc làm, tức là số người không có việc làm muốn tìm việc làm đã giảm xuống dưới mức trước đại dịch Covid-19. Tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu năm 2023 là 5,1% - cải thiện khiêm tốn so với năm 2022 là 5,3%. Khoảng cách việc làm toàn cầu và tỷ lệ tham gia thị trường lao động cũng được cải thiện vào năm 2023.
Tuy nhiên, Báo cáo “Triển vọng Việc làm và Xã hội Thế giới: Xu hướng năm 2024” cho biết, đằng sau những con số này là tình trạng mong manh đã bắt đầu xuất hiện. Triển vọng thị trường lao động và tình trạng thất nghiệp toàn cầu đều sẽ trở lên tồi tệ hơn. Điều này dẫn đến vào năm 2024, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu tăng từ 5,1% vào năm 2023 lên 5,2%, đồng nghĩa với sẽ có thêm 2 triệu người lao động tìm kiếm việc làm.
Báo cáo cũng cảnh báo, sự bất bình đẳng về thu nhập cũng ngày càng gia tăng. Thu nhập khả dụng đã giảm ở phần lớn các nước G20 do mức tăng lương không theo kịp lạm phát. Và nhìn chung sự xói mòn mức sống do lạm phát khó có thể được bù đắp nhanh chóng.
Tỷ lệ lao động phi chính thức dự kiến sẽ không được cải thiện thêm nữa; khoảng 58% việc làm toàn cầu sẽ vẫn là phi chính thức vào năm 2024. Trong đó, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tiếp tục là một thách thức đối với việc điều chỉnh cơ cấu và thị trường lao động nhanh hơn, đặc biệt là ở các quốc gia có tỷ lệ NEET (không được đào tạo, không học hành hoặc không có việc làm) cao. Tỷ lệ người được xác định là NEET vẫn ở mức cao, đặc biệt là phụ nữ trẻ, đặt ra thách thức cho triển vọng việc làm lâu dài.
Sau một thời gian ngắn sau đại dịch Covid-19, năng suất lao động đã trở lại mức thấp trong thập kỷ trước. Mặc dù có tiến bộ công nghệ và đầu tư tăng lên nhưng tốc độ tăng trưởng năng suất vẫn tiếp tục chậm lại. Một lý do được Báo cáo đưa ra là lượng đầu tư đáng kể được hướng tới các lĩnh vực kém năng suất hơn như dịch vụ và xây dựng.
Cùng với đó là các rào cản khác bao gồm thiếu hụt kỹ năng và sự thống trị của các công ty độc quyền kỹ thuật số lớn, cản trở việc áp dụng công nghệ nhanh hơn. Đặc biệt là ở các nước đang phát triển và các lĩnh vực có sự chiếm ưu thế của các công ty năng suất thấp.
Tổng Giám đốc ILO Gibert F. Houngbo cho rằng: “Những thách thức về lực lượng lao động là mối đe dọa đối với cả sinh kế cá nhân và DN; và điều cần thiết là chúng ta phải giải quyết chúng một cách hiệu quả và nhanh chóng. Mức sống giảm sút và năng suất yếu kết hợp với lạm phát dai dẳng tạo điều kiện cho sự bất bình đẳng lớn hơn và làm suy yếu những nỗ lực đạt được công bằng xã hội. Và, nếu không có công bằng xã hội lớn hơn, chúng ta sẽ không bao giờ có được sự phục hồi bền vững”.
