Siena - lệ thuộc nên vạ lây

Cho tới tận gần đây, Siena đứng đầu Italia về chất lượng cuộc sống trong đô thị, về môi trường đô thị và mức sống. Nhưng bây giờ, đô thị này đang đứng trước nguy cơ sa sút về mọi phương diện. Bí quyết thành công trong lịch sử phát triển của nó hiện đồng thời cũng là nguyên nhân gây ra bi kịch cho chính nó.

Lý do ở chỗ đô thị này gắn chặt đến mức bị lệ thuộc vào số phận của ngân hàng lâu đời nhất trên thế giới chứ không chỉ ở Italia là ngân hàng Monte dei Paschi. Kể từ khi ra đời năm 1472, ngân hàng này trên thực tế còn là cả kho tiền cho TP Siena tồn tại và phát triển chứ không chỉ đơn thuần là nhà tài trợ cho những hoạt động lớn nào đấy. Dẫu là hoạt động thể thao hay văn hoá, dẫu cho nhà thờ hay viện bảo tàng, cho trẻ em hay người già, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng hay xây dựng nhà ở... không có ngân hàng Monte dei Paschi thì TP này đều không có tiền để thực hiện. Nhưng vì chẳng có gì tồn tại được mãi mãi đối với ngân hàng Monte dei Paschi nên một khi thời kinh doanh hoàng kim của nó đi qua, TP này lập tức sa vào tình cảnh túng thiếu.

Hiện tại, Monte dei Paschi chưa đến nỗi phá sản nhưng đã kiệt quệ chẳng khác gì bị phá sản và phải cần rất nhiều thời gian nữa mới có thể phục hồi. Liệu nó có lại được thời hoàng kim xưa hay không lại là chuyện của tương lai. Nhưng cho tới khi đó thì Siena túng quẫn.

Bài học đối với đô thị này là lệ thuộc quá vào nguồn tài chính từ một ngân hàng mà bị vạ lây khi ngân hàng thất thế. Tồn tại và phát triển theo kiểu "sống tầm gửi" như thế rõ ràng không phải là quyết sách đúng đắn của chính quyền TP này. Đã là sau lầm thì cả sau nhiều thế kỷ vẫn phải trả giá và càng lâu thì cái giá phải trả càng đắt.