Đại diện Bộ Xây dựng cho biết, tính đến hết năm 2021 trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 275 dự án NƠXH và đang tiếp tục triển khai 339 dự án, quy mô xây dựng khoảng 372.000 căn, tương ứng khoảng 18,6 triệu m2 sàn. Tuy nhiên, công tác phát triển, quản lý NƠXH hiện vẫn còn những tồn tại, vướng mắc, đặc biệt nguồn cung mới sản phẩm chưa đáp ứng được với nhu cầu của thị trường.
Từ đầu năm 2022 đến nay cả nước mới chỉ có thêm 11 dự án được triển khai xây dựng mới, quy mô khoảng 25.675 căn hộ, tương ứng khoảng 1,28 triệu m2 sàn nhà ở.
Bên cạnh đó, khoản 4 Điều 1 Nghị định số 49/2021/NĐ-CP theo hướng giảm quy mô sử dụng đất của dự án nhà ở thương mại, khu đô thị "bắt buộc" phải dành quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH, nhưng thực tế quá trình triển khai hầu hết các doanh nghiệp vẫn lựa chọn phương án xin thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất đối với toàn bộ dự án, dẫn đến việc nguồn cung sản phẩm NƠXH ngày càng trở nên khan hiếm.
Để giải quyết khó khăn trên, Bộ Xây dựng đã có tờ trình số 08/2022/TTr-BXD trình Chính phủ đề nghị xây dựng dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), trong đó đề xuất việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về nhà ở nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc phát triển nhà ở cho Nhân dân, đặc biệt là người thu nhập thấp, người nghèo...
Trước đó, Bộ Xây dựng cũng chủ trì nghiên cứu, xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 16/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng. Cụ thể, tại điểm b khoản 1, điểm b khoản 6 Điều 64 bổ sung và quy định cụ thể hành vi vi phạm về bán, cho thuê, cho thuê mua NƠXH không đúng đối tượng theo quy định và biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thu hồi; buộc hoàn trả bên mua, bên thuê mua số tiền mua, thuê, thuê mua NƠXH.
Trong thời gian qua, công tác quản lý, sử dụng NƠXH ở một số địa phương, như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bình Định, Phú Yên, Đắk Lắk... tồn tại nhiều bất cập, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng, đối tượng được mua không đúng quy định; việc lập dự toán theo phương án tính giá bán của chủ đầu tư dự án chưa đúng; chủ đầu tư, khách hàng tự thay đổi thiết kế công trình, căn hộ; việc sử dụng căn hộ không đúng mục đích...
Để chấn chỉnh tình trạng trên, Bộ Xây dựng cũng ban hành Công văn 423/2022/BXD-QLN gửi UBND các tỉnh, TP trực thuộc T.Ư về việc tăng cường kiểm tra, giám sát về quản lý, sử dụng NƠXH, tập trung vào nội dung: Xét duyệt đối tượng được mua, thuê, thuê mua theo quy định trên địa bàn quản lý; Tăng cường quản lý đối tượng đã được mua, thuê, thuê mua NƠXH nhằm xác định trường hợp bán lại, cho thuê, cho ở nhờ, không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích và việc tự ý thay đổi thiết kế công trình, căn hộ; Lập dự toán, xác định giá bán, giá bán thực tế của chủ đầu tư; Làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan khi để xảy ra sai phạm mà không xử lý dứt điểm; Xử lý vi phạm pháp luật về NƠXH, đề xuất biện pháp khắc phục.
Hiện tại, Bộ Xây dựng đang tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chính sách mới để đưa vào dự thảo Luật sửa đổi Luật Nhà ở trình Quốc hội vào tháng 6/2023.
