Sự cố hiếm gặp khiến Airbus triệu hồi 6.000 máy bay A320 trên toàn cầu

Airbus ngày 28/11 ra thông báo triệu hồi khẩn cấp 6.000 chiếc máy bay dòng A320, tương đương một nửa số tàu bay của hãng đang lưu hành trên toàn cầu.

Lý do triệu hồi

Hãng sản xuất máy bay châu Âu Airbus đang đối mặt cuộc khủng hoảng kỹ thuật nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ khi ban hành lệnh triệu hồi khẩn cấp 6.000 máy bay dòng A320 trên toàn cầu.

Nguyên nhân xuất phát từ một sự cố hiếm gặp liên quan đến bức xạ mặt trời, làm hỏng dữ liệu của hệ thống điều khiển bay ELAC - bộ phận quan trọng quyết định khả năng kiểm soát máy bay.

Theo thông báo chính thức của Airbus, hãng buộc phải triệu hồi hàng ngàn máy bay dòng A320 liên quan đến một sự cố nghiêm trọng trên chuyến bay JetBlue ngày 30/10 từ Cancún (Mexico) đến Newark (Mỹ), khi máy bay A320 bất ngờ lao xuống do lỗi dữ liệu trong hệ thống điều khiển ELAC (Elevator and Aileron Computer). - bộ phận quan trọng quyết định khả năng kiểm soát máy bay.

Điều tra ban đầu cho thấy bức xạ mặt trời cường độ mạnh đã làm hỏng dữ liệu quan trọng trong bộ máy tính này, khiến máy bay mất khả năng kiểm soát độ chúi và buộc phải hạ cánh khẩn cấp tại Tampa, bang Florida, Mỹ. Sự cố khiến nhiều hành khách bị thương và dẫn tới cuộc điều tra của Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA).

Cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA) ngày 28/11 cũng ban hành chỉ thị khẩn, buộc Airbus phải rà soát toàn bộ dòng A320 - mẫu máy bay bán chạy nhất thế giới.

Airbus kết luận lỗi xuất phát từ phiên bản phần mềm ELAC mới và yêu cầu tất cả hãng bay quay về phiên bản phần mềm cũ, bảo đảm không lặp lại sự cố tương tự.

Hệ thống ELAC do tập đoàn quốc phòng Thales (Pháp) sản xuất. Tập đoàn Thales khẳng định thiết bị của họ "tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật do Airbus ban hành" và đã được EASA cũng như FAA chứng nhận.

Tuy nhiên, Thales lưu ý, bộ phận gặp sự cố liên quan đến phần mềm, và "phần mềm đó không phải do Thales chịu trách nhiệm phát triển".

Đe dọa tê liệt hàng không toàn cầu

A320 là dòng máy bay được sử dụng phổ biến trên toàn cầu. Đợt triệu hồi này có thể ảnh hưởng hơn một nửa đội bay trên thế giới, đe dọa gây xáo trộn việc di chuyển cuối tuần.

Đây là một trong những vụ triệu hồi lớn nhất trong lịch sử 55 năm hoạt động của Airbus. Cuộc khủng hoảng này diễn ra chỉ vài tuần sau khi A320 vượt Boeing 737 thành dòng máy bay được bàn giao nhiều nhất thế giới.

Động thái này diễn ra đúng thời điểm cao điểm du lịch cuối năm, gây gián đoạn nghiêm trọng tại Mỹ, châu Âu, Nam Mỹ và châu Á, buộc hàng loạt hãng hàng không phải tạm dừng khai thác hoặc hủy chuyến.

American Airlines - hãng khai thác dòng máy bay A320 lớn nhất thế giới, cho biết khoảng 340 trong số 480 chiếc A320 của họ cần sửa. Họ dự kiến phần lớn hoàn tất trước ngày 29/11, với khoảng hai giờ sửa cho mỗi phi cơ.

Các hãng khác cũng thông báo sẽ tạm dừng khai thác máy bay A320 để thực hiện sửa chữa, gồm Lufthansa (Đức), IndiGo (Ấn Độ) và EasyJet (Anh). Hãng Avianca của Colombia thông báo triệu hồi ảnh hưởng hơn 70% đội bay, buộc hãng tạm dừng bán vé cho các ngày bay đến 8/12.

Hiện có khoảng 11.300 chiếc A320 đang hoạt động trên toàn cầu. Bốn trong 10 hãng khai thác A320 lớn nhất thế giới đến từ Mỹ, gồm American Airlines, Delta Air Lines, JetBlue và United Airlines. Các hãng bay Trung Quốc, châu Âu và Ấn Độ cũng là khách hàng lớn của dòng này.

Theo Airbus, việc sửa chữa chủ yếu là cài lại phiên bản phần mềm trước đó và tương đối đơn giản, song phải được thực hiện trước khi máy bay bay trở lại.

Các hãng hàng không từ Mỹ đến Nam Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và New Zealand đều cảnh báo việc sửa chữa có thể khiến các chuyến bay bị chậm trễ hoặc bị hủy.

Theo các nguồn tin trong ngành, khoảng 2/3 số máy bay bị ảnh hưởng sẽ chỉ tạm dừng khai thác trong thời gian ngắn để quay trở lại phiên bản phần mềm cũ. Tuy nhiên, đợt triệu hồi lần này diễn ra trong bối cảnh các xưởng bảo dưỡng đang quá tải khi hàng trăm máy bay Airbus khác phải chờ sửa động cơ hoặc kiểm tra định kỳ, cùng với tình trạng thiếu nhân lực.