Sử dụng nồi chiên không dầu sai cách: nguy cơ ngộ độc thực phẩm

Một lỗi sai có thể dẫn tới ngộ độc

Theo các chuyên gia, nồi chiên không dầu được sản xuất theo tiêu chuẩn, có đăng ký bản quyền, giấy phép kinh doanh, được quyền sản xuất, không  gây hại cho sức khỏe con người. Đây là thiết bị nấu ăn bằng cách luân chuyển không khí nóng xung quanh thực phẩm. Nhờ đó, lớp vỏ ngoài của món ăn giòn, giảm lượng chất béo, tiện lợi khi chế biến khoai tây chiên, gà rán.

Loại thiết bị gia dụng này làm nóng thức ăn nhanh, đều, rất tiện lợi vì chúng loại bỏ lượng dầu mỡ đáng kể khỏi quá trình nấu nướng và giảm thiểu tình trạng lộn xộn sau bữa ăn.

Tuy nhiên, chuyên gia an toàn thực phẩm người Mỹ Janilyn Hutchings cảnh báo, nếu người dân không thường xuyên vệ sinh nồi, các vụn thức ăn cũ và vi khuẩn sẽ tích tụ, làm nhiễm bẩn thực phẩm được cho vào nồi, từ đó sẽ có nguy cơ làm lây lan vi khuẩn.

Chuyên gia khuyến cáo, cách tốt nhất là người dân nên rửa sạch nồi sau mỗi lần sử dụng; thường xuyên cọ rửa sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh từ thực phẩm và giảm tiếp xúc chéo giữa các loại thực phẩm, đồng thời kéo dài tuổi thọ cho máy.

PGS.TS Trần Hồng Côn – Khoa hóa học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, về nguyên lý hoạt động, nồi chiên không dầu có nhiều lợi ích. Quan trọng nhất là nó làm giảm nguy cơ hình thành chất độc acrylamide - một chất nhựa tổng hợp có khả năng gây ung thư ở người.

PGS.TS Trần Hồng Côn lý giải, acrylamide không có trong thực phẩm chưa qua chế biến, hoặc hàm lượng rất thấp trong các thực phẩm chế biến nhiệt độ thấp hơn như hấp, luộc. Tuy nhiên, trong quá trình chế biến thực phẩm ở nhiệt độ cao (hơn 120 độ C) như chiên, nướng, quay, acrylamide sẽ hình thành.

Các nghiên cứu chỉ ra acrylamide đặc biệt có ở những thực phẩm giàu carbohydrate như khoai tây chiên và hạt ngũ cốc. Acrylamide liên quan đến sự hình thành một số dạng ung thư, như tử cung, vú, tụy...

Vì vậy, về nguyên lý, khi chuyển từ chiên ngập dầu sang nồi chiên không khí sẽ có thể hạ thấp nguy cơ ăn phải acrylamide, giảm nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, người tiêu dùng không thể biết được vật liệu sản xuất nên nồi chiên không dầu là gì. Điều này sẽ gây ra nhiều nghi ngờ cho người sử dụng.

Thực tế, chưa có nghiên cứu phân tích các sản phẩm này trên thị trường. Các nghiên cứu về ảnh hưởng của nồi chiên không dầu hiện rất ít và chưa có kết luận cuối cùng về khả năng biến đổi thực phẩm thành chất gây ung thư của nó.

Dùng nồi chiên không dầu bảo đảm an toàn

Trước vấn đề nhiều người còn nghi ngại dùng nồi chiên không dầu chế biến đồ ăn sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại sức khỏe, PGS.TS Trần Hồng Côn cho rằng, acrylamide không gây ngộ độc nhưng có khả năng gây ung thư nếu như thức ăn chứa hàm lượng chất này cao. Acrylamide sản sinh trong thức ăn nấu chín ở nhiệt độ cao. Khi thức ăn đã chuyển sang màu vàng sậm hoặc cháy đen thì đã hình thành acrylamide.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có kết luận chính xác ăn bao nhiêu thức ăn bị cháy thì sẽ gây ung thư như: Ung thư đại tràng, ung thư dạ dày, ung thư vòm họng,... Ngoài thức ăn, con người có thể tiếp xúc với Acrylamide thông qua khói thuốc lá. Lượng Acrylamide có trong thuốc lá nhiều hơn thức ăn.

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - nguyên giảng viên Viện Công nghệ và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho hay, về nguyên tắc hoạt động của nồi chiên không dầu là làm chín thực phẩm bằng không khí nóng.

Hiện nay, nhiều người sợ ăn dầu, mỡ nên các nhà sản xuất đã tạo ra sản phẩm nồi chiên không dầu, trong đó thực phẩm được nấu chín bằng dòng không khí nóng (không khí hoàn lưu). Do vậy, thực phẩm được nấu chín mà không bị khô.

Để bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe gia đình, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh khuyến cáo, khi sử dụng nồi chiên không dầu, người dân chỉ nên dùng ở nhiệt độ từ 150-170 độ C, không nên để nhiệt độ quá cao vì dễ gây ra biến tính cho thực phẩm.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh lưu ý, để giảm bớt tác hại của đồ chiên nướng, tốt nhất người dân nên dùng ở mức nhiệt độ thấp. Thực phẩm được làm chín có màu vàng, không nên để chuyển sang màu vàng sậm, khét sẽ rất nguy hiểm.

Hầu hết các loại nồi chiên không dầu hiện nay được thiết kế kín, không thể nhìn thấy thức ăn trong quá trình chiên. Vì vậy, nhiều chị em nội trợ thường không kiểm tra thức ăn trong quá trình chế biến dẫn đến thực phẩm dễ bị cháy.

Để tránh tình trạng này, theo các chuyên gia y tế, khi nấu được 1/2 lượng thời gian thì các bà nội trợ hãy kiểm tra, có thể xóc đồ ăn một chút hoặc lật mặt để món ăn được chín đều sẽ ngon hơn.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi sử dụng nồi chiên không dầu, không nên chọn những loại thực phẩm giàu axit như chanh, dấm, trái cây có vị chua… Vì trong giấy bạc có thành phần kim loại là nhôm, khi axit trong món ăn phản ứng với chất nhôm trong giấy bạc làm ăn mòn giấy bạc, một lượng nhỏ nhôm có thể ngấm vào thức ăn gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.

Ngoài ra, khi chế biến nhiều món ăn, các bà nội trợ cần lấy lòng nồi ra rửa trước khi cho món khác vào nấu để đảm bảo mùi và thực phẩm cháy của món trước. Sau khi nấu ăn xong, người dùng cần vệ sinh nồi sạch sẽ, tránh để nguyên mang đem đi cất. Vì thực phẩm dính lại trên lòng nồi có thể làm cho nồi bị mốc hoặc nhanh bị hỏng, không bảo đảm an toàn thực phẩm.