Sửa đổi Luật, lấp những khoảng trống pháp lý trong quản lý kinh doanh bảo hiểm

Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm do Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận trình bày cho biết, việc ban hành luật nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm; đơn giản hóa thủ tục hành chính; tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc cấp thiết cần sửa đổi.

So với Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi 24 Điều. Trong đó, cắt, giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh tại 7 điều: bãi bỏ xác nhận của cơ quan quản lý nước ngoài về việc doanh nghiệp không vi phạm quy định nghiêm trọng; bãi bỏ các điều kiện trước khi chính thức hoạt động; lược bỏ một số điều kiện, tiêu chuẩn chung đối với người quản lý, người kiểm soát; lược bỏ một số điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm, cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.

Cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính tại 2 điều: thay việc đăng ký bằng thông báo nguyên tắc tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm; lược bỏ việc chấp thuận phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm của bảo hiểm xe cơ giới.

Dự thảo Luật cũng có thêm các quy định để tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc khác cho doanh nghiệp tại 7 điều; sửa đổi 5 điều để bảo đảm đồng bộ với quy định của Luật Thanh tra, Luật Doanh nghiệp; hoàn thiện quy định về vốn trên cơ sở rủi ro tại 1 điều. Bổ sung 1 điều về nguyên tắc tổ chức, cá nhân góp vốn, thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, hoạt động đại lý và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; bổ sung nguyên tắc đầu tư của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm tại 1 Điều để bảo đảm hoạt động đầu tư được an toàn và hiệu quả.

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày nêu rõ, Thường trực Ủy ban tán thành về sự cần thiết ban hành Luật. Đồng thời, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, cấp bách, những nội dung nếu không tháo gỡ sẽ tạo điểm nghẽn, kìm hãm, cản trở sự phát triển của thị trường bảo hiểm, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Về nội dung hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam, dự thảo Luật sửa đổi Điều 63 theo hướng bỏ loại hình thức “các sản phẩm bảo hiểm cho rủi ro tử vong có thời hạn từ 1 năm trở xuống” đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ (điểm b khoản 3 Điều 63) và bãi bỏ điểm c khoản 3 Điều 63: “Doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe kinh doanh các sản phẩm bảo hiểm cho rủi ro tử vong có thời hạn từ 1 năm trở xuống”. Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ lý do bãi bỏ các nội dung nêu trên, rà soát, làm rõ cách hiểu về các loại hình bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ được triển khai.

Về thời hạn chính thức hoạt động, Khoản 5 Điều 1 dự thảo Luật bãi bỏ các điều kiện mà doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam phải đáp ứng để chính thức hoạt động.

Để bảo đảm mục tiêu chuyển từ hình thức tiền kiểm sang hậu kiểm, Thường trực Ủy ban đề nghị rà soát các quy định về kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ, quản trị rủi ro, ký quỹ, thu hồi giấy phép… bảo đảm chặt chẽ, không ảnh hưởng đến sự an toàn của thị trường bảo hiểm cũng như hiệu quả quản lý nhà nước. Đồng thời, rà soát để quy định đầy đủ các trường hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp…

Sau thảo luận, phát biểu kết luận nội dung họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết hành sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ tiếp tục rà soát các nội dung của dự thảo Luật, bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng. Trong đó, về cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn cần tiếp tục đánh giá, tổng kết việc thi hành các quy định, điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính và những khó khăn, vướng mắc phát sinh kể từ khi Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 có hiệu lực đến nay.

Về các chính sách được đề xuất cần được đánh giá tác động kỹ, toàn diện đối với các bên liên quan; nhận diện và có phương án khắc phục hạn chế qua tổng kết thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022. Các quy định phải bảo đảm hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, minh bạch, khả thi, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, bảo đảm hoạt động bình đẳng, ổn định của doanh nghiệp, góp phần khơi thông điểm nghẽn, phát triển thị trường bảo hiểm.

Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Đánh giá toàn diện tác động tổng thể và hệ quả pháp lý khi cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính và các quy định tháo gỡ vướng mắc; chú trọng tác động đến quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, bảo đảm có cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát phù hợp, không để phát sinh khoảng trống pháp lý trong quản lý nhà nước đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm…

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm dự kiến được trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 10 tới.