Sự thay đổi chính sách tiền tệ các nước, rủi ro suy thoái kinh tế toàn cầu hay câu chuyện tỷ giá tăng vẫn đang hiện hữu.
Tỷ giá thường áp lực về cuối năm
Ghi nhận vào 7 giờ 30 sáng nay 7/11, chỉ số Dollar Index (DXY), đo lường đồng USD với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF), đã dừng ở mức 105,24 điểm, tăng 0,21% so với chốt phiên ngày 6/11.
Đồng USD tăng trở lại vào phiên giao dịch vừa qua, sau khi giảm xuống mức thấp gần 8 tuần, do kỳ vọng ngày càng tăng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục tăng lãi suất. Ngày 2/11, sau cuộc họp chính sách tiền tệ trong tháng 11, Fed đã thông báo sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tháng 11. Tuy không tiến hành tăng lãi suất trong kỳ họp lần này, các định hướng chính sách tiền tệ của Fed trong giai đoạn tới được đánh giá mang tính chất diều hâu hơn khi để ngỏ khả năng có thêm một lần tăng lãi suất và không kỳ có bất cứ định hướng về thời điểm giảm lãi suất trong tương lai.
Đại diện Công ty CP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, từ nay đến cuối năm, áp lực đối với tỷ giá vẫn còn do thách thức đến từ việc lợi suất tại thị trường Mỹ tăng về mức kỷ lục cùng với việc chỉ số đồng USD neo ở mức cao, 106 - 107 điểm.
Trong khi đó, lãi suất VND vẫn đang giảm trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng thấp, dòng vốn cũng không chảy ra nền kinh tế. Theo các chuyên gia, bên cạnh sự tăng giá của chỉ số đồng USD trên thị trường quốc tế, tình trạng chênh lệch lãi suất USD và tiền đồng kéo dài từ tháng 5/2023 cũng gây áp lực lên tỷ giá
Theo TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Trường đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh, lãi suất của Mỹ hiện khoảng 5,5%, còn tại Việt Nam khoảng 5-6% và tiếp tục xu hướng giảm khi chủ trương đẩy mạnh giảm lãi suất cho vay để thúc đẩy tăng trưởng vẫn đang được thực thi. “Nếu Việt Nam giảm thêm lãi suất, thì chênh lệch lãi suất trong nước và Mỹ không còn nhiều. Khi chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ thấp, dòng vốn có khả năng đảo chiều, nhà đầu tư sẽ tìm đến thị trường có lãi suất cao và đây cũng chính là con dao hai lưỡi khiến tỷ giá tăng cao”- TS Nguyễn Hữu Huân phân tích.
“Cũng cần lưu ý một số yếu tố có thể làm "nóng" tỷ giá như đồng USD dù đã hạ nhiệt nhưng vẫn còn neo rất cao, các rủi ro từ cuộc chiến ở Trung Đông… Ngoài ra, về cuối năm, nhu cầu nhập khẩu thường tăng cao hơn cho một chu kỳ sản xuất mới nên cần nguồn ngoại tệ lớn hơn”- Giám đốc khối nghiên cứu phân tích Chứng khoán MB (MBS) Trần Thị Khánh Hiền nhận định.
Ở khía cạnh khác, theo một chuyên gia tài chính, gần đây, giá vàng liên tục biến động. Tại Việt Nam, quá khứ cho thấy mỗi khi giá vàng nóng sốt và mở rộng chênh lệch (giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới) thường kéo theo những áp lực lên tỷ giá sau đó, khi kích thích nhu cầu USD để nhập lậu vàng nhằm ăn chênh lệch giá. Với đà tăng của tỷ giá trong những tháng gần đây do chênh lệch lãi suất tiền đồng và USD trong nước mở rộng, nếu thời gian tới phải chịu thêm áp lực từ diễn biến của thị trường vàng, việc kiểm soát và điều hành tỷ giá có thể đối mặt thêm những thách thức mới.
Tỷ giá tăng không quá 5% trong cả năm
So với đầu năm, tiền đồng đã mất giá khoảng 3,5 - 4,3%, đồng thời tỷ giá trên thị trường chính thức tăng mạnh hơn tỷ giá trên thị trường tự do. Giá bán USD tại Vietcombank có lúc lên 24.760 đồng/USD (cao hơn 4,3% so với đầu năm), còn giá bán USD trên thị trường chợ đen là 24.600 đồng/USD (cao hơn 3,5% so với đầu năm).
NHNN cũng đang cố gắng giảm chênh lệch lãi suất thông qua phát hành tín phiếu hút tiền về. Giải pháp này cũng đã phát huy hiệu quả, nhưng chênh lệch lãi suất vẫn còn. Nhu cầu nhập hàng nhiều vào cuối năm để phục vụ sản xuất kinh doanh dịp lễ, Tết cũng sẽ gây áp lực lên tỷ giá.
“Với diễn biến thị trường như hiện nay, dự báo từ nay đến cuối năm, tỷ giá tăng thêm 1-2% và cả năm có thể tăng 4-5%, thậm chí có thể cao hơn”- TS Nguyễn Hữu Huân nhận định. Dù vậy, tỷ giá không phải là vấn đề quan ngại đối với nền kinh tế. “Việc VND có giảm giá thêm từ nay đến cuối năm cũng là chuyện bình thường. Bởi rất nhiều đồng tiền của các quốc gia lớn đang giảm giá rất mạnh lên đến 2 con số so với đồng USD" - TS Huân nhấn mạnh, tỷ giá vẫn đang biến động trong biên độ cho phép.
Theo báo cáo của Công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS), trong tháng 11 cũng như tháng 12, lãi suất liên ngân hàng vẫn còn dư địa tăng nhưng mức tăng sẽ không nhiều nhằm đảm bảo tính hấp dẫn tương đối của việc nắm giữ VND. VCBS cho rằng NHNN sẽ tiếp tục có các điều hành thông qua nghiệp vụ thị trường mở nhằm tránh hiện tượng thanh khoản quá dư thừa trên thị trường liên ngân hàng và phần nào giải tỏa áp lực tỷ giá.
Sau hành động phát hành tín phiếu từ NHNN để hút tiền rẻ trên thị trường, lãi suất tiền đồng thị trường liên ngân hàng đã tăng gấp 2 - 3 lần so với đầu tháng 10. Lãi suất tiền đồng kỳ hạn qua đêm từ mức 0% đã tăng lên 2,84% vào những ngày cuối tháng 10, đây là mức cao nhất kể từ tháng 6 đến nay. Điều này đã giúp rút ngắn khoảng cách chênh lệch lãi suất USD và tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng xuống còn 2 - 3%/năm thay vì gần 5%/năm trước đó. Lãi suất USD dao động từ mức 5,08 - 5,82%/năm
Giám đốc một ngân hàng thương mại CP cho rằng, NHNN đang tính toán hút tiền qua tín phiếu một cách thận trọng thông qua trạng thái thanh khoản, lãi suất... đảm bảo liều lượng vừa đủ sao cho đạt các mục tiêu: tăng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng lên, từ đó giảm bớt áp lực cho tỷ giá; không gây gián đoạn thanh khoản cho toàn bộ nền kinh tế; đảm bảo lãi suất thực của nền kinh tế (lãi suất cho vay) sẽ tiếp tục xu hướng giảm.
Bên cạnh đó, 3 yếu tố xu hướng tăng trưởng của dòng vốn FDI, các thương vụ mua bán vốn, kiều hối, cán cân hàng hóa và dịch vụ duy trì trạng thái thặng dư, tiếp tục được duy trì là một động lực tích cực cho nền kinh tế.
