Đây là con số báo động hiện nay, bởi thiếu kẽm dẫn đến rất nhiều hệ lụy, trong đó suy dinh dưỡng và kém thông minh là điều đáng lo nhất. Kinh tế & Đô thị đã trao đổi với PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia xung quanh vấn đề này.
Bà có thể cho biết tầm quan trọng của kẽm đối với sự phát triển của cơ thể, đặc biệt là trẻ em?- Kẽm là vi chất quan trọng duy trì sức khỏe và dinh dưỡng của con người. Kẽm tham gia vào hoạt động của các enzeym, vào biểu hiện kiểu gen, phân chia tế bào và phát triển cơ thể, tham gia vào chức năng sinh sản, miễn dịch, điều hòa vị giác, cảm giác ngon miệng. Thiếu kẽm có thể làm chậm phát triển thể chất, đặc biệt là chiều cao ở trẻ em, thiếu kẽm cũng có thể khiến cơ thể con người bị thiểu năng sinh dục và chậm phát triển tâm thần vận động. Nam giới thiếu kẽm có thể mất khả năng sinh sản. Phụ nữ có thai thiếu kẽm sẽ làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai, đẻ non, tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ.Tình trạng thiếu kẽm ở Việt Nam đang ở mức nào, thưa bà?- Thiếu kẽm ở Việt Nam hiện nay rất đáng báo động, có đến 80,3% phụ nữ mang thai 81,2% trẻ dưới 5 tuổi, 65% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ bị thiếu kẽm. Như vậy, tỷ lệ thiếu kẽm ở Việt Nam rất cao so với ngưỡng phân loại của Nhóm tư vấn Quốc tế về kẽm khi tỷ lệ thiếu kẽm ở cộng đồng trên 20% được xác định là vấn đề đe dọa sức khỏe cộng đồng.Phải chăng khẩu phần ăn của đa số người Việt bị mất cân đối?- Điều tra khẩu phần ăn của người Việt Nam cho thấy, người dân thiếu các thực phẩm giàu kẽm, chất lượng của bữa ăn kém, thiếu thức ăn có nguồn gốc động vật. Đây là những nguyên nhân quan trọng gây thiếu kẽm và các vi chất dinh dưỡng khác.Nhiều người quan niệm, ăn hải sản sống sẽ tốt hơn ăn chín bởi không bị mất đi lượng kẽm trong quá trình chế biến, điều này có đúng không, thưa bà?- Hầu hết các loại hải sản đều sở hữu hàm lượng dinh dưỡng quý giá và phong phú. Đó cũng là lí do khiến nhiều người thích các món ăn chế biến từ loại thực phẩm này. Để bổ sung kẽm, mọi người nên tăng cường ăn các loại như hàu, ngao, sò… Tuy nhiên không nên lạm dụng đối với người đang thừa đạm, vì có thể dẫn đến những hậu quả không tốt. Khi ăn hải sản, mọi người không nên ăn sống, mất an toàn thực phẩm, có nhiều nguy cơ nhiễm thêm bệnh. Bởi trong môi trường nước, nơi các loại hải sản sinh sống có chứa nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng gây bệnh. Trong quá trình đánh bắt, vận chuyển và chế biến, hải sản cũng có nguy cơ lây nhiễm các mầm bệnh từ bên ngoài. Các chuyên gia y tế cũng kiến nghị mọi người không nên ăn các loại hải sản sống hay hải sản ngâm rượu, tẩm ướp, chế biến chưa chín để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.Lo ngại con bị thiếu kẽm, nhiều bà mẹ tự ý mua các loại kẽm (kẽm dạng viên, dạng siro, dạng cốm…) về bổ sung cho con, điều này có nên không?- Để bổ sung kẽm, mọi người nên chọn các thức ăn giàu kẽm như các loại hải sản đã nói ở trên, cùng các loại thịt động vật như thịt bò, thịt gà, trứng, ngũ cốc, các loại đậu cùng rau, củ, trái cây… nhưng cần ăn cân đối thức ăn thực vật và động vật. Cũng có thể chọn dùng các thực phẩm có bổ sung kẽm, một số chế phẩm chứa vitamin muối khoáng có hàm lượng kẽm khá đầy đủ. Tuy nhiên, khi bổ sung thêm kẽm viên, kẽm nước cần có sự chỉ định của bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể về liều lượng, cách sử dụng nhằm bảo đảm an toàn, hiệu quả. Những trường hợp trước khi cho uống kẽm, bác sĩ phải chỉ định xét nghiệm lượng kẽm trong máu, kết hợp với xét nghiệm lâm sàng để sử dụng kẽm sao cho phù hợp nhất. Việc tự ý bổ sung kẽm bằng thuốc rất nguy hiểm, có thể dẫn đến tình trạng thừa kẽm, gây hại cho cơ thể.Xin cảm ơn bà!| Chiều 25/5, Sở Y tế Hà Nội đã triển khai Kế hoạch Ngày vi chất dinh dưỡng. Theo đó, trong 2 ngày 1 - 2/6 tới, gần 2.000 trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi, trên 450.000 trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi, 12.000 trẻ từ 37 - 60 tháng tuổi và khoảng 8.000 bà mẹ sau sinh sẽ được mời đến uống vitamin A tại các điểm uống trên toàn địa bàn TP. Thời gian uống đến hết ngày 4/6. (Trần Nga) |
