Ba loại “cò mồi”
Theo ghi nhận, tại các bến xe lớn trên địa bàn Thủ đô như: Giáp Bát, Mỹ Đình, Nước Ngầm…, các đối tượng “cò mồi” chèo kéo khách đi XKTCĐ vẫn hoạt động khá ngang nhiên. Hành vi này không chỉ gây khó chịu, phản cảm cho người dân mà còn khiến các bến xe thiệt hại không nhỏ cả về kinh tế lẫn thương hiệu.
Hình thức “cò mồi” phổ biến nhất là lái phụ xe của XKTCĐ hoạt động trong bến ra khu vực bán vé, sân đỗ xe buýt, nhà chờ, dành cho khách để chào mời, chèo kéo khách lên xe.
Thậm chí không ít “cò mồi” còn dàn hàng trên lòng đường đoạn trước cửa Bến xe Giáp Bát, Mỹ Đình, khi có người dân đến bến, bất kể có nhu cầu mua vé đi xe hay không cũng bị lôi kéo, giục giã.
Chị Nguyễn Thị Hương (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) chia sẻ: “Mỗi khi đến bến Giáp Bát, vừa xuống xe ôm đã bị ngay 3 - 4 thanh niên quây vào mời chào, có người còn kéo tay, nắm túi. Họ đều tự nhận là nhà xe hoạt động tại bến, đưa tôi đi mua vé, khiến tôi rất hoang mang”.
Tương tự anh Nguyễn Anh Tuấn (huyện Hòn Gai, tỉnh Quảng Ninh) cho hay, ngay từ sân đỗ xe buýt Bến xe Mỹ Đình đã có nhiều người mời chào anh lên xe. “Họ không bặm trợn, nhưng hỏi han, mời mọc quá nhiều khiến tôi hơi khó chịu. Nếu là phụ nữ hẳn sẽ thấy sợ hãi trước những phụ xe tuyến này”.
Liên quan đến hiện tượng này, Trưởng phòng Kế hoạch đầu tư công nghệ của Công ty CP Bến xe Hà Nội Trần Hoàng cho biết: “Nhiều tháng qua Công ty và các lực lượng chức năng đang phối hợp chặt chẽ để xử lý hiện tượng cò mồi chèo kéo, gây phản cảm cho hành khách tại các bến xe. Theo nội quy của bến, lái phụ xe không được phép đến khu vực nhà chờ, bán vé để mời khách”.
Một hình thức “cò mồi” khác mới xuất hiện thời gian qua, gây bức xúc cho cả hành khách lẫn các bến xe. Đó là những người được xe khách trá hình, xe dù thuê vào tận sân bến xe mời khách, hứa hẹn: xe đi sớm, đưa về tận nhà… “Cò mồi” xe dù hoạt động ngày càng nhiều tại khu vực xung quanh bến xe lớn, gây thiệt hại nặng nề cho cả bến lẫn DN vận tải.
Ông Trần Hoàng cho biết, loại hình "cò mồi" này rất khó phát hiện. “Chúng tôi cũng đang rất bức xúc với việc nhiều nhà xe bên ngoài vẫn cho “cò mồi” vào bến gọi khách. Nhưng hiện vẫn chưa có quy định nào làm rõ khái niệm “cò”, hình thức xử phạt hành chính với lỗi gây mất trật tự nơi công cộng khá nhẹ. Nhưng quan trọng nhất là không có xe khách trá hình, xe dù bên ngoài thì làm gì có “cò mồi” vào bến gọi khách đi” - ông Trần Hoàng nói.
Phó Giám đốc Bến xe Nước Ngầm Trịnh Hoài Lam thì cho biết: “Hiện tượng "cò mồi" trong bến, hoặc gọi khách ra khỏi bến do chúng tôi quản lý hoàn toàn không có. Nhưng cò mồi đứng bên ngoài gom khách cho xe đi qua bến đón trả bừa bãi thì diễn ra không ít”.
Theo ghi nhận, đoạn đường từ nút Vành đai 3 - Giải Phóng đến đầu cao tốc Pháp Vân, hằng ngày có không ít xe dừng đỗ đón khách, bốc hàng. Một số là xe quá cảnh Hà Nội, số khác là xe khách trá hình, hoặc xe dù. Lực lượng “cò mồi” không vào được Bến xe Nước Ngầm để mời khách, nhưng bao vây các cổng ra vào bến, hễ có người đến là lao ra chèo kéo. Có lúc vợt được khách, “cò mồi” đuổi theo đến tận cao tốc để đưa lên xe.
Vấn đề nan giải
Trong khi đang phải chật vật cạnh tranh với xe khách trá hình, xe dù, xe ghép… vấn nạn “cò mồi” tại các bến xe lại càng khiến XKTCĐ chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực hơn. Không ít người dân ngại đến bến xe, sợ bị chèo kéo, từ đó chuyển sang ưa chuộng loại hình xe đưa đón tận nhà.
Theo chia sẻ của vị đại diện Công ty CP Bến xe Hà Nội, so với năm 2018, lượng xe hoạt động tại các bến đã giảm 60%, lượng khách giảm khoảng 40%.
Trưởng phòng Kế hoạch đầu tư công nghệ của Công ty CP Bến xe Hà Nội Trần Hoàng cho biết: “Rất khó để nhận biết “cò mồi”, bên cạnh đó khi phát hiện lực lượng chức năng cũng chỉ xử phạt hành chính được vài trăm nghìn đồng, không đủ sức răn đe”.
Chính vì vậy, việc ngăn chặn, xử lý triệt để “cò mồi” trong hoàn cảnh hiện tại gần như bất khả thi.
Mặt khác, việc xe ôm, “cò mồi” tụ tập bên ngoài các bến xe lớn để gọi khách ra, tranh giành với XKTCĐ, gây mất an ninh, trật tự, ATGT trên các tuyến đường: Giải Phóng, Phạm Hùng, Vành đai 3… vẫn diễn ra hằng ngày trước sự bất lực của cơ quan chức năng.
Đơn cử như hiện tượng tụ tập chèo kéo khách, dừng đỗ xe tuỳ tiện xung quanh Bến xe Nước Ngầm, thậm chí mở xới bạc, đánh công khai giữa ban ngày tại đây khiến người dân vô cùng bức xúc đã kéo dài nhiều năm qua. Phóng viên Kinh tế & Đô thị đã cùng tham gia Tổ tuần tra của Công an phường Hoàng Liệt, đẩy đuổi, nhắc nhở “cò mồi”, xe ôm…
Nhưng ngay ngày hôm sau, tất cả đã tụ tập trở lại, bao vây cổng Bến xe Nước Ngầm từ sáng sớm đến chiều muộn. Hiện tượng cờ bạc, xóc đĩa lại rôm rả trong khi chờ khách.
Các đơn vị quản lý bến xe đều khẳng định, trong nội quy, quy chế và hợp đồng ký với DN vận tải đều có yêu cầu không được chèo kéo, gây phản cảm cho hành khách, nhà xe nào vi phạm sẽ bị đình tài.
Tuy nhiên, ông Trần Hoàng cho biết: “Khó có thể kiểm soát hết hoạt động của “cò mồi”. Có những vị trí camera không ghi nhận được, hoặc khi vắng bóng bảo vệ, lái phụ xe của XKTCĐ hoặc người của các nhà xe bên ngoài lại mời chào khách”.
Theo vị đại diện Công ty CP Bến xe Hà Nội, các DN vận tải phải nêu cao ý thức tự giác, cùng góp sức tạo nên môi trường an toàn, thân thiện cho hành khách tại các bến xe. Đồng thời cơ quan chức năng cũng cần đưa ra các quy định cụ thể, rõ ràng, mức xử phạt tương xứng để ngăn ngừa hiện tượng “cò mồi” xe khách.
Ông Trịnh Hoài Lam cho rằng: “Việc bảo đảm an ninh trật tự trong bến xe đã rất khó khăn, không một đơn vị quản lý bến xe nào đủ thẩm quyền, đủ nhân lực để đẩy đuổi cả “cò mồi” bên ngoài tường rào bến. Chỉ khi xử lý triệt để xe khách trá hình, xe dù thì mới chấm dứt được hiện tượng bến xe bị bao vây bởi “cò mồi”, “xe ôm…”.
Có thể thấy, một trong những nguyên nhân chính khiến một bộ phận không nhỏ hành khách quay lưng với XKTCĐ là tâm lý ngại đến bến xe, sợ bị “cò mồi” chèo kèo, giằng co.
Thế nhưng trong bối cảnh ngày càng gặp nhiều khó khăn do bến vắng khách, một số nhà xe vẫn “luồn lách” để lái phụ xe ra mời chào tại khu vực bán vé, cổng bến xe gây phản cảm, hoang mang cho người dân. Nếu không chấm dứt các hành vi “cò mồi”, XKTCĐ sẽ còn gặp nhiều khó khăn và mất khách hơn nữa.
