Tăng giá dịch vụ y tế theo yêu cầu: Cân nhắc điều chỉnh phù hợp thực tế

Sau nhiều lần lỗi hẹn kể từ năm 2019, Bộ Y tế chính thức xây dựng, xin ý kiến về Dự thảo Thông tư hướng dẫn xây dựng giá dịch vụ chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh (KCB) theo yêu cầu do cơ sở y tế công lập cung cấp, dự kiến sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2023. Nhiều ý kiến cho rằng, Dự thảo mới rất cần được xem xét cụ thể, phù hợp với thực tế.

Kỳ vọng khắc phục tình trạng “loạn giá”

Theo Dự thảo của Bộ Y tế, dịch vụ khám bệnh theo yêu cầu (chưa kể các dịch vụ chiếu, chụp, chẩn đoán, xét nghiệm và các thủ thuật) ở bệnh viện (BV) hạng đặc biệt, hạng một như BV Việt Đức, Bạch Mai, Chợ Rẫy, T.Ư Huế... tối đa 300.000 đồng/lần khám. Các cơ sở y tế khác giá tối đa 200.000 đồng/lần khám. Trường hợp mời các chuyên gia trong và ngoài nước khám, tư vấn sức khỏe, giá theo thỏa thuận giữa cơ sở y tế và người sử dụng dịch vụ.

Giá giường nằm tại phòng điều trị theo yêu cầu (chưa bao gồm tiền thuốc, các dịch vụ kỹ thuật y tế) tối đa 3 triệu đồng/ ngày với BV hạng đặc biệt, hạng một, mỗi phòng một giường. Cùng hạng BV này, nếu phòng có hai giường giá 2,5 triệu đồng/giường; phòng 3 giường giá 1,5 triệu đồng/giường, phòng 4 giường giá 1,3 triệu đồng/giường. Các cơ sở y tế khác tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, giá giường nằm tối đa 2 triệu đồng/giường.

Trước dự thảo này, năm 2019, Bộ Y tế cũng từng đưa ra dự thảo về giá KCB theo yêu cầu nhưng chưa được thông qua. Tại thời điểm đó, Bộ Y tế đề xuất giá giường bệnh tại BV hạng đặc biệt, hạng 1 tối đa là 4 triệu đồng/ngày, giá khám cao nhất 500.000 đồng/lần; các cơ sở y tế khác giá không quá 400.000 đồng/lần (tùy theo hạng BV). Do nhiều nguyên nhân, dự thảo năm 2019 không được ban hành.

Trong dự thảo lần này, mức giá tối đa đã giảm so với đề xuất trước đó. Theo đó, hầu hết các dịch vụ có thể sẽ tăng giá theo hướng tính đúng, tính đủ, giúp các cơ sở thu đủ bù chi. Tuy nhiên, điều này cũng tăng nỗi lo về gánh nặng viện phí, phụ phí cho người bệnh. Dự thảo được kỳ vọng khắc phục tình trạng “loạn giá” trong BV công; tăng thu nhập, cải thiện đời sống nhân viên y tế… nhưng còn rất nhiều băn khoăn về cách tính đã hợp lý chưa hay sự công bằng, bình đẳng với người nghèo.

Sự ra đời của dự thảo thông tư vào thời điểm này gắn với “cú sốc tự chủ” rất lớn của các BV công lập trước đó vài tháng. Đặc biệt là hai BV Bạch Mai và K triển khai thí điểm tự chủ toàn diện. Bởi trong suốt hơn 2 năm dù cho tự chủ nhưng Bộ Y tế lại không ban hành hướng dẫn giá dịch vụ y tế theo yêu cầu, khiến 2 BV này thua lỗ nặng và phải xin dừng thí điểm.

Vì thế, nếu dự thảo mới tính đúng, tính đủ thì dư luận rất đồng tình ủng hộ. Song, cách tính như thế nào theo các chuyên gia cần phải được công khai, cụ thể: 7 yếu tố cấu thành giá trần khám bệnh, giường nằm như thế nào? Chi phí bao nhiêu? Một số chuyên gia cho rằng, cần minh bạch để người bệnh nắm được, và là căn cứ để tính đúng, tính đủ cho các loại hình giá dịch vụ y tế khác. Theo các chuyên gia y tế, việc xây dựng Dự thảo này nhằm thống nhất giá và các điều kiện khám dịch vụ cho các BV công, không để tình trạng mỗi nơi một giá hoặc điều kiện vật chất, dịch vụ chưa tương xứng với giá mà BV quy định.

Bảo đảm chi trả đúng, đủ đối với giá dịch vụ y tế

Đề cập đến vấn đề này, TS Dương Đức Hùng - Chủ tịch Hội đồng Quản lý, BV Bạch Mai cho biết, hiện nay, giá dịch vụ KCB bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định hiện hành mới tính trên cơ sở 4/7 yếu tố cấu thành giá và đã lỗi thời, thu không đủ bù chi. Vì vậy, theo TS Dương Đức Hùng, cần điều chỉnh giá các dịch vụ kỹ thuật song hành cùng với quy định giá khám và giường bệnh yêu cầu đồng thời phải làm rõ dịch vụ yêu cầu là gì. Không nên để bệnh nhân phải trả thêm với các dịch vụ đáng ra họ được hưởng.

Đồng quan điểm, đại diện một BV khác cũng cho rằng Nhà nước cần bảo đảm chi trả đúng và đủ đối với giá dịch vụ y tế được quỹ BHYT chi trả, bởi phần lớn người dân sẽ sử dụng dịch vụ này. Tuy nhiên, với giá khám và giường theo yêu cầu nên để BV quyết định. Thực tế không ít người bệnh chấp nhận trả tiền để được các chuyên gia giỏi khám với giá từ 500.000 đồng - 1 triệu đồng/lần. Việc đăng ký khám dịch vụ yêu cầu không chỉ là được lựa chọn các chuyên gia giàu kinh nghiệm mà được hỗ trợ đặt khám trực tuyến trước khi đi khám, được giảm thời gian chờ đợi, không phải xếp hàng làm thủ tục khám và ưu tiên khám trước...

Trong khi đó, lãnh đạo một BV hạng 1 nêu ý kiến, mức giá được Bộ Y tế đưa ra là phù hợp hiện nay. Nhiều phòng bệnh thiết kế với không gian như khách sạn hạng sang, người bệnh được cung cấp vật dụng thiết yếu. Do đó, việc cho phép thu phí ở mức tối đa 3 triệu đồng/ngày cũng là phù hợp.

Nhiều chuyên gia cho rằng, để người dân không bị "cháy túi" vì dịch vụ y tế, thì y tế cần trở thành phúc lợi từ ngân sách Nhà nước. Nhà nước sẽ bao cấp nhưng thông qua việc thu thuế cao lên. Nhà nước phải lấy từ thuế ra, thuế cũng là do người dân đóng vào. Khi mà phúc lợi xã hội đã đạt đến mức đó, thì quỹ BHYT sẽ không cần thiết nữa. Đó cũng là một con đường, một phương án cho y tế.