Sáng 23/9 NHNN họp báo thông tin về điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngành ngân hàng quý III/2022.
9 tháng đầu năm VNĐ mất giá 4%
Theo NHNN, từ đầu năm đến nay, bám sát nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác; góp phần kiểm soát lạm phát ở mức thấp (bình quân 8 tháng là 2,58%), hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế (6 tháng đầu năm 2022 đạt 6,42%), thích ứng kịp thời với diễn biến kinh tế, tiền tệ trong và ngoài nước, qua đó ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.
Đến ngày 16/9/2022, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 10,47% so với cuối năm 2021 và tăng 17,19% so với cùng kỳ năm 2021. Tín dụng tập trung vào sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên. Nhờ đó đã góp phần kích hoạt mạnh mẽ các hoạt động kinh tế, tạo đà phục hồi chỉ số vĩ mô, giúp nền kinh tế dần khôi phục và tăng trưởng.
So với các đồng tiền trong khu vực, Việt Nam đồng vẫn là một trong những đồng tiền ổn định nhất (khoảng gần 4%). Đến sáng 20/9/2022, so với cuối năm 2021, các đồng tiền mất giá mạnh so với USD: TWD (-13,5 %); THB (-11,95%); JPY (-25,18%); KRW (-17,57%); PHP (-13,65%); MYR (-9,67%); INR (-7,44%); CNY (-10,9%); EUR (-13,49%); GBP (-20,02%).
Tuy nhiên, xu hướng lạm phát quốc tế vẫn tiếp tục ở mức cao, trong nước tác động vòng 2 tăng áp lực lên lạm phát. Ngày 22/9/2022, Fed quyết định tăng lãi suất thêm 0,75% và sau 5 lần điều chỉnh tăng lãi suất, đưa lãi suất điều hành (federal funds rate) lên mức 3 - 3,25%/năm. Đồng thời Fed dự báo tiếp tục tăng lãi suất và duy trì trên 4%/năm sau năm 2023 để kiềm chế lạm phát. Chỉ số USD cũng tăng cao kỷ lục so với nhiều năm trở lại đây. Ngay sau khi Fed tăng lãi suất, nhiều ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất theo.
Với bối cảnh đó, để tiếp tục thực hiện các biện pháp nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi kinh tế, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối, đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, NHNN tiếp tục điều hành linh hoạt, phối hợp đồng bộ các công cụ và giải pháp CSTT.
Theo đó, NHNN đã tăng một loạt lãi suất điều hành. Trong đó, tăng lãi suất tái cấp vốn thêm 100 điểm cơ bản, lên 5%/năm; tăng lãi suất tái chiết khấu thêm 100 điểm lên 3,5%/năm kể từ ngày 23/9. Lãi suất qua đêm tăng từ 4,2% lên 6%/năm... từ ngày 23/9.
Trước đó, từ tháng 10/2020 đến nay trần lãi suất tiền gửi dưới 6 tháng duy trì ở mức 4%. NHNN cũng không thay đổi lãi suất điều hành trong suốt 2 năm qua.
Tiếp tục đặt ra hạn mức tín dụng 14%
Theo đánh giá của các chuyên gia, NHNN tăng 1%, từ trần lãi suất huy động cũng như các loại lãi suất chính sách, tái cấp vốn, tái chiết khấu. Các loại lãi suất này đồng loạt tăng, tức là tăng nhiều hơn so với Fed. Mức độ tăng này thể hiện quyết tâm giữ giá trị đồng tiền Việt để kìm dòng vốn đầu tư nước ngoài bớt dịch chuyển ra khỏi Việt Nam. Tăng lãi suất càng nhiều càng giữ được tỷ giá, càng tránh được sự chuyển dịch của dòng vốn và kiểm soát được lạm phát. Thế nhưng cái giá phải trả là chi phí vốn vay doanh nghiệp cao hơn, nguy cơ kinh tế tăng trưởng chậm lại.
Trả lời vấn đề trên, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho hay, thực hiện chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi sau đại dịch, NHNN sẽ vận động các tổ chức tín dụng đổi mới công nghệ, tăng hiệu quả quản trị, cắt giảm chi phí để giữ ổn định mặt bằng lãi suất cho vay và nghiên cứu giảm lãi suất ở một số lĩnh vực ưu tiên.
“NHNN chỉ đạo tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng” - Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Trong điều hành tỷ giá, Phó Thống đốc cho biết, trong quý III/2022, tỷ giá và thị trường ngoại tệ chịu nhiều áp lực do thị trường quốc tế diễn biến phức tạp, khó lường, nguy cơ suy thoái gia tăng (áp lực lạm phát toàn cầu gia tăng; đồng USD quốc tế tăng giá mạnh; Fed tăng lãi suất với tốc độ nhanh, mạnh hơn; xu hướng tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương trên thế giới; căng thẳng Nga - Ukraine…). NHNN tiếp tục chủ động điều hành tỷ giá, phù hợp, phối hợp đồng bộ các công cụ CSTT khác nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.
Thời gian tới, NHNN đánh giá, bối cảnh kinh tế, tiền tệ thế giới bất định và những thách thức khiến điều hành CSTT thời gian tới sẽ rất khó khăn trong việc vừa phải kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, vừa hỗ trợ phục hồi kinh tế. NHNN cho biết bối cảnh thị trường tài chính thế giới thắt chặt, áp lực lạm phát cao, cơ quan này vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% cho năm nay, hỗ trợ phục hồi kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát.
NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát, thích ứng với diễn biến thị trường trong và ngoài nước, điều hành linh hoạt, thận trọng và phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ và phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiềm chế lạm phát, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Tiếp tục điều hành lãi suất phù hợp với diễn biến lạm phát và thị trường trong và ngoài nước; tiếp tục chỉ đạo tổ chức tín dụng giảm chi phí hoạt động để giảm lãi suất cho vay. Chỉ đạo tổ chức tín dụng hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh để tạo động lực tăng trưởng bền vững, hạn chế tín dụng vào lĩnh vực rủi ro. Điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp nhằm ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ, góp phần thực hiện kiểm soát lạm phát nhập khẩu.
Tiếp tục thực hiện chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định, để đẩy mạnh triển khai hỗ trợ lãi suất, NHNN thành lập những đoàn khảo sát liên ngành để đánh giá và đôn đốc triển khai tại các ngân hàng thương mại và địa phương. Tổ chức các hội nghị kết nối ngân hàng - doanh nghiệp tại các tỉnh, TP, tháo gỡ khó khăn liên quan đến triển khai hỗ trợ lãi suất.
