Tăng vọt số nguyện vọng xét tuyển đại học: thích ứng trước thay đổi

Hai nguyên nhân chính

Theo quy định của Bộ GD&ĐT, thí sinh được đăng ký không giới hạn số lượng nguyện vọng xét tuyển đại học. Sau khi đăng ký, thí sinh phải thanh toán lệ phí 15.000 đồng/nguyện vọng; nếu không, nguyện vọng xét tuyển đã đăng ký sẽ không được hệ thống ghi nhận.

Thống kê của Bộ GD&ĐT cho biết, 3 năm gần đây (2022, 2023, 2024), trung bình mỗi thí sinh đăng ký khoảng 5 nguyện vọng xét tuyển. Cụ thể: năm 2022, tổng số thí sinh nhập nguyện vọng xét tuyển trên hệ thống là hơn 616.000 với 3 triệu nguyện vọng; năm 2023, tổng số thí sinh đã nhập nguyện vọng đăng ký xét tuyển là hơn 660.000 với hơn 3,4 triệu nguyện vọng; còn năm 2024, tổng số thí sinh nhập nguyện vọng đăng ký là 733.000 thí sinh với khoảng 4 triệu nguyện vọng.

Trong khi đó, năm 2025, tổng số thí sinh đăng ký xét tuyển đại học và cao đẳng là gần 8,5 triệu với hơn 7,6 triệu nguyện vọng; trung bình mỗi thí sinh đăng ký gần 9 nguyện vọng – tăng vọt so với các năm trước.

Theo các chuyên gia, sự gia tăng đột biến về số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển đại học năm nay không phải đến từ số thí sinh tăng hay nhu cầu học đại học nhiều hơn, mà có thể xuất phát từ những thay đổi lớn về chính sách tuyển sinh, bao gồm bỏ xét tuyển sớm và quy định quy đổi điểm tương đương theo bách phân vị.

Thạc sĩ Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TP Hồ Chí Minh phân tích: các năm trước, hầu hết cơ sở đào tạo tổ chức xét tuyển sớm thông qua học bạ, chứng chỉ ngoại ngữ và thông báo kết quả trước khi có điểm thi tốt nghiệp. Đến giai đoạn đăng ký trên hệ thống của Bộ GD&ĐT, thí sinh chỉ cần ghi những nguyện vọng ở các ngành, trường đã trúng tuyển nên số lượng nguyện vọng chỉ vừa đủ (5 nguyện vọng). Còn năm nay, quá trình này diễn ra đồng thời với các phương thức xét tuyển khác. Do đó, thí sinh có xu hướng rải nguyện vọng ở nhiều ngành, trường hơn để gia tăng cơ hội trúng tuyển.

Cùng với đó, quy tắc quy đổi điểm xét tuyển cũng là nguyên nhân khiến thí sinh đăng ký vào nhiều trường với nhiều nguyện vọng hơn. Nhiều thí sinh và phụ huynh thấy bối rối, lo lắng khi không còn điểm chuẩn cố định như trước, thay vào đó là bảng quy đổi điểm tương đương như ma trận dẫn đến việc đăng ký số lượng nguyện vọng tăng cao; mục tiêu là để đỗ vào trường đại học mình mong muốn.

Thích ứng là tất yếu

Ban đầu, khi Bộ GD&ĐT mới đưa ra nguyên tắc quy đổi điểm xét tuyển tương đương giữa các phương thức, rất nhiều ý kiến và câu hỏi đã được đưa ra để bày tỏ sự lo lắng về sự phức tạp trong các công thức quy đổi cũng như sự hoài nghi về việc đảm bảo công bằng giữa các phương thức nếu quy đổi về cùng thang điểm. Tuy nhiên, càng sát ngày đăng ký xét tuyển, phụ huynh và thí sinh lại mong ngóng công thức quy đổi điểm của từng trường, coi đó là căn cứ quan trọng, công bằng trước khi đăng ký, sắp xếp nguyện vọng xét tuyển đại học.

Mặc dù vẫn còn không ít tranh luận cho rằng đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025 thiếu chuẩn hóa, phương pháp quy đổi điểm chưa thật sự tường minh gây tâm lý bất an cho thí sinh nên dẫn đến đăng ký nhiều nguyện vọng, nhưng nhiều thí sinh, phụ huynh cho biết, việc tăng nguyện vọng xét tuyển trong mùa tuyển sinh năm nay là tất yếu, thế hiện sự thích ứng linh hoạt và cần thiết trước những thay đổi trong chính sách tuyển sinh đại học, cao đẳng 2025.

Đó chính là việc, thí sinh được trao nhiều cơ hội như có thêm nhiều tổ hợp xét tuyển mới giúp phát huy tối đa năng lực của thí sinh; mặt khác, thí sinh và gia đình các em đã có nhiều kinh nghiệm trong đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng so với các năm trước.

“Thí sinh được đăng ký không giới hạn nguyện vọng. Khi đăng ký, thí sinh chỉ cần cập nhật thông tin về kết quả thi và các minh chứng; không cần quan tâm đến thông tin về tổ hợp cũng như điểm xét tuyển… Hệ thống sẽ tính toán phương án có lợi nhất để xét tuyển cho thí sinh nhằm tối ưu nhất khả năng trúng tuyển. Chính vì tiện ích và sự thông minh của hệ thống, thí sinh đã đăng ký nhiều nguyện vọng hơn để đảm bảo cơ hội trúng tuyển là cao nhất.

Em Nguyễn Thu Hương, học sinh THPT tại phường Hà Đông, Hà Nội chia sẻ, em đăng ký 12 nguyện vọng trong trạng thái rất thoải mái chứ không hề căng thẳng. “Em đọc tài liệu cũng như trực tiếp đi nghe nhiều buổi tư vấn về chiến thuật đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học và đều được khuyên là không nên đăng ký quá ít hoặc quá nhiều nguyện vọng. Khi đăng ký, cần chia các nguyện vọng làm 3 nhóm (nhóm mơ ước, nhóm mục tiêu, nhóm an toàn), mỗi nhóm từ 3 – 4 nguyện vọng. Em thấy lời khuyên đó rất hữu ích nên đã thực hiện theo khi đăng ký xét tuyển chính thức trên hệ thống” - Nguyễn Thu Hương nói.

Số nguyện vọng xét tuyển tăng, đồng nghĩa với chi phí xét tuyển cũng tăng theo. Mỗi lứa thí sinh đứng trước sự thay đổi về chính sách và cơ chế tuyển sinh, dù muốn hay không đều cần tìm hiểu và vận dụng bằng thái độ tích cực để vừa giảm áp lực, căng thẳng vừa tìm cho mình giải pháp tối ưu nhất, phù hợp nhất. Các thí sinh và phụ huynh cũng mong muốn mọi sự thay đổi (nếu có) phải được tính toán kỹ lưỡng, hướng tới sự ổn định, bảo đảm chất lượng cho toàn hệ thống.