Tạo “van khóa”, chống thâu tóm hợp tác xã

Ngày 5/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến về Dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Cân nhắc cho phép chuyển nhượng vốn giữa các thành viên

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo luật sau khi chỉnh lý gồm 12 chương với 115 điều, tăng 4 điều so với dự thảo luật do Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4.

Về ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát, thể chế hóa đầy đủ 8 nhóm chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể tại Nghị quyết số 20-NQ/TW bảo đảm tính khả thi, hiệu quả; Thường trực Ủy ban Kinh tế tiếp thu, rà soát và chỉnh lý theo hướng thống nhất triển khai theo chương trình tổng thể về phát triển kinh tế tập thể, phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực của Nhà nước từng thời kỳ, nhưng không thấp hơn chính sách hỗ trợ đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị chưa luật hóa các nội dung về liên đoàn hợp tác xã (HTX). Để thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 20-NQ/TW, đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng và hoàn thiện hồ sơ, trình Quốc hội xem xét, thông qua nghị quyết về thí điểm một số liên đoàn HTX theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Sau thời gian thí điểm, sẽ tiến hành đánh giá tổng kết và nghiên cứu đề nghị Quốc hội bổ sung tại luật những quy định phù hợp, khả thi, đã được kiểm nghiệm trên thực tiễn liên quan đến mô hình liên đoàn HTX.

Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng bổ sung quy định về việc doanh nghiệp được thành lập không được trở thành thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn của HTX, liên hiệp HTX

HTX, liên hiệp HTX không được góp vốn, mua cổ phần tham gia doanh nghiệp đang là thành viên chính thức hoặc thành viên liên kết góp vốn của HTX, liên hiệp HTX

Doanh nghiệp được HTX, liên hiệp HTX góp vốn, mua cổ phần không được trở thành thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn của HTX, liên hiệp HTX đó.

Theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, việc bổ sung quy định trên nhằm tránh tình trạng sở hữu chéo giữa HTX, liên hiệp HTX với doanh nghiệp.

Về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX, Thường trực Ủy ban Kinh tế xin tiếp thu và chỉnh lý quy định tại Điều 78 theo hướng cho phép các thành viên chuyển nhượng phần vốn góp trong nội bộ HTX, liên hiệp HTX và với các thành viên hiện hữu nhằm bảo đảm sự ổn định về cơ cấu thành viên và bảo đảm quyền lợi cho các thành viên khi có nhu cầu chuyển nhượng phần vốn góp cũng như tạo điều kiện cho các thành viên liên kết góp vốn, thành viên liên kết không góp vốn có thể chuyển đổi thành thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn với mức vốn góp tối đa của mỗi thành viên chính thức không quá 30% vốn điều lệ đối với HTX và 40% vốn điều lệ đối với liên hiệp HTX; tổng phần vốn góp tối đa của tất cả thành viên liên kết góp vốn không quá 30% vốn điều lệ đối với HTX và 40% vốn điều lệ đối với liên hiệp HTX.

Trường hợp HTX, liên hiệp HTX, các thành viên khác không nhận chuyển nhượng phần vốn góp và thành viên không còn nhu cầu là thành viên của HTX, liên hiệp HTX thì có thể xin ra khỏi HTX, liên hiệp HTX và chấm dứt tư cách thành viên, được trả lại phần vốn góp theo quy định của Luật này và Điều lệ.

Góp ý dự thảo luật, các đại biểu đề nghị dự thảo luật cần bổ sung thêm điều, khoản quy định cụ thể về chính sách ưu đãi đối với các tổ chức kinh tế tập thể trong lĩnh vực nông nghiệp.

Liên quan quy định về góp vốn vào HTX, đại biểu Ma Thị Thúy (Đoàn tỉnh Tuyên Quang) đề nghị xem xét, cân nhắc việc cho phép chuyển nhượng vốn giữa các thành viên trong HTX, liên hiệp HTX vì nếu cho phép chuyển nhượng vốn góp sẽ làm mất đi bản chất của HTX, làm cho HTX hoạt động như loại hình công ty cổ phần…

Đại biểu đề xuất không giới hạn quyền chuyển nhượng, mua bán

Trong khi đó, đại biểu Trần Văn Lâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) đề nghị quy định HTX không cần nộp phí để lưu giữ thông tin, cơ sở dữ liệu của các chủ thể kinh doanh.

Tại Điều 105 về kiểm toán đối với các pháp nhân, đại biểu cho rằng quy định như vậy khắt khe hơn so với doanh nghiệp và chưa tuân thủ nguyên tắc được ưu tiên, ưu đãi, được hỗ trợ thuận lợi hơn so với các loại hình mô hình tổ chức kinh tế khác.

Về chuyển nhượng vốn góp tại Điều 78, dự thảo không đặt vấn đề chuyển nhượng phần vốn góp cho các cá nhân, các tổ chức không phải là thành viên HTX để tránh việc mua bán cổ phần như đối với doanh nghiệp.

Đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng quy định như vậy chưa thật sự thuyết phục, bởi vốn các thành viên đóng góp vào các tổ chức kinh tế tập thể là tài sản. Đối với mỗi cá nhân, tài sản phải được bảo đảm theo quy định của Hiến pháp và pháp luật… Đại biểu đề nghị xem xét nghiên cứu thêm, không nên giới hạn quyền chuyển nhượng, mua bán của các chủ thể đóng góp tài sản hình thành tài sản của tổ chức kinh tế tập thể…

Tiếp thu các ý kiến của đại biểu tại hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, thực tế có hiện tượng “chui” vào HTX rồi chuyển nhượng, thâu tóm nên dự thảo chỉ đang cho phép chuyển nhượng giữa nội bộ thành viên hiện hữu, không cho chuyển nhượng ra bên ngoài.

Cùng với đó còn khống chế tỷ lệ vốn góp tối đa của mỗi thành viên chính thức; tổng phần vốn góp tối đa của tất cả thành viên liên kết góp vốn không quá 30% vốn điều lệ đối với HTX và 40% vốn điều lệ đối với liên hiệp HTX

Về vấn đề chuyển nhượng vốn góp của các thành viên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, các cơ quan đã cố gắng để quy định vừa có “van khóa”, vừa tạo điều kiện cho chuyển nhượng vốn giữa các thành viên.