Tết Thanh minh là ngày lễ quan trọng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam. Ngày tết Thanh minh gắn với nghi lễ tảo mộ, sửa sang lại phần mộ của gia tộc cho khang trang, sạch sẽ hơn.
Tết Thanh minh là gì?
Thanh minh là một trong 24 tiết khí của các lịch Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên. Tính từ đầu năm trở đi, tiết Thanh minh đứng thứ 5 trong "nhị thập tứ khí", sau các tiết Lập xuân, Vũ thủy, Kinh trập, Xuân phân.
Tết Thanh minh là gì? Thanh có nghĩa là trong lành, sạch sẽ, minh có nghĩa là tươi sáng. Ở miền Bắc Việt Nam, đây là thời điểm trời đã hết mưa phùn, nồm ẩm, thời tiết trở nên trong sáng, dễ chịu.
Tết Thanh minh là khoảng thời gian thời tiết ôn hòa, sáng sủa, không khí mát mẻ dễ chịu, vạn vật sinh sôi, tươi tốt. Đây cũng là thời điểm thích hợp người Việt tưởng nhớ tổ tiên và người thân đã mất bằng việc sửa sang lại mộ phần, bởi tết Thanh minh là dịp hướng về nguồn cội.
Tảo mộ ngày tết Thanh minh là phong tục đẹp của người Việt từ bao đời nay. Không chỉ chăm sóc, thắp hương cho phần mộ gia tộc mình, trong dịp tết Thanh minh, người Việt cũng giúp quét dọn, thắp hương cho những nấm mồ vô chủ hoặc ít người thăm viếng, thể hiện lòng thương cảm, chia sẻ... để người đã khuất được ấm lòng, đỡ cô đơn...
Theo tục lệ của người Việt, trước tết Thanh minh một ngày, các gia đình đã chuẩn bị cho việc cúng mộ với nhang, đèn, bánh trái, hoa... và các đồ mặn. Trong ngày Thanh minh, mọi người mang theo xẻng, cuốc ra nghĩa trang để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, rẫy bỏ cỏ dại và những cây bụi mọc trùm lên mộ, tránh việc rắn, chuột đào hang, làm tổ hay thu hút trâu bò đến phá, quấy rối hay xâm phạm tới linh hồn người đã khuất. Với những khu mộ đã xây, người ta quét dọn sạch sẽ, sau đó, người tảo mộ thắp hương, đặt lễ để cúng mộ.
Tết Thanh minh năm 2024 là ngày nào?
Theo Truyện Kiều của Nguyễn Du có câu thơ nổi tiếng mà hầu như người Việt nào cũng thuộc: "Thanh minh trong tiết tháng Ba/ Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh...". Câu này khiến mọi người nghĩ rằng tết Thanh minh luôn diễn ra vào tháng 3 Âm lịch. Tuy nhiên, hiện nay người ta tính các tiết khí theo lịch dương.
Tiết Thanh minh kéo dài khoảng 15 - 16 ngày. Ngày tết Thanh minh là ngày mở đầu của tiết Thanh minh, ngày này đến sau ngày Lập xuân 60 ngày. Tiết Thanh minh năm 2024 bắt đầu từ ngày 4/4/2024 Dương lịch đến hết ngày 19/4/2024 Dương lịch; sang 20/4/2024 Dương lịch là ngày đầu tiên của tiết Cốc vũ.
Năm 2024, tết Thanh minh rơi vào thứ Năm ngày mùng 4/4/2024 Dương lịch nhằm ngày 26/02/2024 Âm lịch.
