Tăng trưởng chậm lại, thị trường chứng khoán biến động mạnh, Trung Quốc phải đứng trước sự lựa chọn khó khăn. Thứ nhất, chấp nhận để đồng Nhân dân tệ (NDT) giảm giá, đồng nghĩa với việc đối mặt với nguy cơ bị rút vốn khỏi thị trường. Thứ hai, tiếp tục giữ nguyên giá trị của đồng NDT như hiện tại và chứng kiến xuất khẩu giảm sút theo từng quý. Trước hai sự lựa chọn đó, Chính phủ Trung Quốc đã lựa chọn phương án giảm giá đồng CYN.
Ngay khi thông báo này được đưa ra, lập tức đã có hiệu ứng tác động lên thị trường tài chính toàn cầu, đặc biệt là các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Với thông báo thay đổi tỷ giá USD - NDT, tương quan tỷ giá USD với các đồng tiền khác trong khu vực được giao dịch với độ nhạy cảm cao hơn, ít nhất cho tới khi thị trường trong nước tìm thấy điểm cân bằng mới.
Nới biên độ tỷ giá
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam sáng 12/8 đã thông báo điều chỉnh nâng biên độ tỷ giá USD/VND. Theo đó, biên độ dao động được tăng từ +/-1% lên +/-2%. Với việc tăng 1% biên độ, tỷ giá giao dịch tại
các ngân hàng có thể dao động quanh mức 21.240 - 22.106 đồng/USD. Với quyết định lần này của NHNN nới biên độ lên từ +/-1% lên +/-2%, và theo tỷ giá bình quân liên ngân hàng đang áp dụng là 21.673 đồng thì mức trần tỷ giá VND/USD đã được nâng từ 21.890 đồng lên 22.106 đồng. Tỷ giá sàn giảm từ 21.456 đồng xuống 21.240 đồng, áp dụng từ ngày 12/8. Sở dĩ có động thái này, theo đại diện NHNN là do việc đồng NDT được điều chỉnh giảm 1,9% trong ngày 11/8/2015. Với đặc thù Trung Quốc là đối tác chiếm tỷ trọng thương mại lớn của Việt Nam thì việc điều chỉnh tỷ giá NDT sẽ có tác động bất lợi tới nền kinh tế Việt Nam. Vì vậy, việc điều chỉnh trên để tạo sự chủ động, linh hoạt cho tỷ giá trước các tác động bất lợi trên thị trường quốc tế, đảm bảo khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
Sau quyết định nới biên độ tỷ giá của NHNN, giá USD ngân hàng và tự do đồng loạt vọt qua ngưỡng 22.000 đồng, sát mức trần cho phép.
TTCK có một phiên điều chỉnh giảm
Trung Quốc phá giá NDT, NHNN bất ngờ nới biên độ tỷ giá, giá dầu thế giới sụt giảm… là những thông tin tiêu cực khiến thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam phiên ngày 12/8 chao đảo với nhiều sắc đỏ. Nhóm cổ phiếu ngân hàng chịu áp lực bán khá mạnh. Khép phiên giao dịch, VCB giảm 1.600 đồng xuống 45.500 đồng/CP và khớp lệnh hơn 1 triệu đơn vị. BID giảm 600 đồng xuống 23.900 đồng/CP và cũng khớp lệnh được hơn 1,7 triệu đơn vị. ACB giảm 400 đồng xuống 20.500 đồng/CP... Ngoài ra, tác động của việc giá dầu giao tháng 9 giảm gần 1% khiến nhóm cổ phiếu dầu khí cũng góp thêm sắc đỏ cho TTCK. Các cổ phiếu dầu khí như GAS, PVD, PVS, PGS… chìm trong sắc đỏ. PVS giảm 600 đồng xuống 24.400 đồng/CP; PVD giảm 1.100 đồng xuống 41.600 đồng/CP… Kết thúc phiên giao dịch, chỉ số VN-Index đã giảm 8,81 điểm (-1,44%). Tổng khối lượng giao dịch đạt 112 triệu đơn vị, trị giá 2.130,48 tỷ đồng. Toàn sàn có 64 mã tăng, 155 mã giảm và 89 mã đứng giá. Trên sàn Hà Nội, chỉ số HNX-Index giảm 1,09 điểm (-1,3%). Tổng khối lượng giao dịch đạt 50,4 triệu đơn vị, trị giá 606,4 tỷ đồng. Toàn sàn có 58 mã tăng, 132
mã giảm và 177 mã đứng giá.
Trong ngắn hạn, với xu hướng hồi phục chưa rõ ràng của thị trường cùng với những rủi ro tỷ giá đang lớn dần, nhóm nghiên cứu VCBS (Vietcombank securities) khuyến nghị, bảo toàn vốn và giữ trang thái danh mục nên được ưu tiên trong giai đoạn thị trường nhiều khả năng sẽ đi ngang tích lũy thay vì có những biến động lớn. Đồng tình với quan điểm này, chuyên gia kinh tế Trương Thanh Đức cho rằng, xu hướng TTCK Việt Nam thời gian tới vẫn không có gì rõ ràng do sự phục hồi của nền kinh tế trong nước vẫn chậm, tình hình sản xuất, kinh doanh của DN chưa thực sự khả quan…. “Để dự đoán tăng hay giảm thì rất khó vì TTCK phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như giá dầu, giá vàng, tình hình quốc tế… Thời gian tới, các yếu tố này sẽ còn rất nhiều biến động”- ông Đức nhận định.
Vẫn còn tiềm ẩn
Các chuyên gia đều cho rằng quyết định tăng biên độ tỷ giá của NHNN lần này là hoàn toàn hợp lý. Theo lãnh đạo một ngân hàng lớn, trong một tháng trở lại đây NHNN đã bán ra khoảng 1,3 tỷ USD để can thiệp thị trường. Việc tỷ giá không tăng trong thời gian gần đây chính là nhờ vào khối lượng ngoại tệ can thiệp này. Tuy nhiên, với việc phá giá NDT, cộng với tác động phá giá của các đồng tiền khác trong khu vực từ đầu năm đến nay, áp lực phá giá của VND là rất lớn. So với USD, đồng đô la Singapore đã phá giá đến 5%, đồng won của Hàn Quốc phá giá 6,42%, baht Thái 6,85%, đồng ringgit của Malaysia cũng mất giá đến 11,45%, trong khi đó, tiền VND mới chỉ phá giá ở mức 2%.
Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, sự phản ứng của NHNN là khá kịp thời trước những biến động khó lường và nhằm kiểm soát tình hình trước những biến động. Hiện, NHNN tăng biên độ sẽ làm hạ nhiệt thị trường tự do, đồng thời cũng không cần phải dùng đến dự trữ ngoại hối để can thiệp vào thị trường và phù hợp với xu hướng mất giá chung của đồng tiền các nước. “Việc nới rộng biên độ lần này đã đáp ứng kịp thời sức ép của thị trường, đặc biệt là thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên lại gây bất lợi cho các DN nhập khẩu. Cụ thể, các DN xuất khẩu có hai giải pháp: Hoặc là giữ nguyên giá bán USD và khi nhận được tiền thanh toán từ khách hàng nước ngoài đổi ngay ra VND sẽ có lợi hơn. Hoặc thay vì bán giá USD như cũ với động thái tăng biên độ lần này, họ sẵn sàng hạ giá bán USD xuống tăng khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu. Tuy nhiên, với các DN xuất khẩu sang các nước khác sử dụng đồng baht Thái, đôla Singapore, peso Philippines, đôla Úc, won Hàn Quốc... đã giảm giá mạnh lại không được lợi. Đây vừa là các thị trường lớn, vừa là các đối thủ xuất khẩu của Việt Nam. Trong khi đó với DN nhập khẩu, họ phải mua lượng USD lớn hơn để thanh toán cho nhà xuất khẩu nước ngoài nên sẽ gặp nhiều khó khăn” - TS Nguyễn Trí Hiếu phân tích. Ngoài ra theo ông Hiếu, thách thức của việc tỷ giá tăng có tác động tiêu cực đến lạm phát và làm tăng nợ công.
Liên quan đến động thái của Trung Quốc, sau khi điều chỉnh giảm tỷ giá NDT 1,9% (ngày 11/8), mức giảm mạnh nhất trong 20 năm trở lại đây, ngày 12/8, Bloomberg đưa tin, Trung Quốc tiếp tục phá giá đồng bản tệ thêm 1,6% - ngày phá giá thứ 2 liên tiếp. Ngay sau quyết định này, đồng NDT trên thị trường quốc tế sụt tiếp 1,8% sau phiên giảm thê thảm nhất kể từ năm 1994 ngày hôm qua. Theo Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư Võ Trí Thành, những yếu tố này sẽ vẫn còn gây ra nhiều áp lực nhất định cho NHNN Việt Nam trong việc hạ giá VND giai đoạn từ nay đến cuối năm. Ngoài ra, tỷ giá USD/VND tại Việt Nam trong thời gian tới sẽ còn phải chịu những sức ép đáng kể do như biến động ngày một nóng của USD trước kỳ họp của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) tháng 9 trong bối cảnh kinh tế Mỹ dần đi vào quỹ đạo mong muốn của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). NHNN trong thời gian tới đây sẽ thực hiện đồng bộ các biện pháp và công cụ chính sách để tiếp tục ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong biên độ quy định, theo dõi sát diễn biến thị trường trong nước và quốc tế, các dự báo kinh tế vĩ mô, tiền tệ để điều hành chính sách một cách phù hợp.
Kinhtedothi - Ngày 12/8, Trung Quốc tiếp tục phá giá đồng Nhân dân tệ khi điều chỉnh giảm thêm 1,6% . |
| Nên có chính sách hỗ trợ DN Phá giá đồng NDT có nghĩa là hàng hóa Trung Quốc trước đây đã rẻ giờ lại càng rẻ hơn, hàng hóa xuất khẩu sẽ càng tăng tính cạnh tranh. Đây cũng là một phản ứng mang tính thị trường vì USD gần đây lên giá so với hầu hết các đồng tiền khác trong rổ tiền tệ. Theo tôi, NHNN nên theo dõi để điều hành cho phù hợp với thị trường, tình hình cán cân thương mại, cán cân thanh toán và tình hình thị trường. Các cơ quan quản lý cần thực hiện tốt việc giảm chi phí về thời gian và tiền bạc, đặc biệt trong lĩnh vực thuế, hải quan, ngân hàng... để DN có thể nâng cao năng lực cạnh tranh hơn nữa. Chuyên gia kinh tế - Lê Đăng Doanh |
| Bước đi phù hợp Yếu tố tâm lý và đầu cơ vẫn có thể đe dọa sự ổn định của thị trường, đặc biệt trong bối cảnh yêu cầu tăng tỷ giá để hỗ trợ xuất khẩu đang được tranh luận và áp lực lạm phát đang phần nào suy giảm. Đứng ở góc độ vĩ mô, NHNN có thể tính toán để chọn lựa thời điểm và cách điều hành phù hợp để tránh ảnh hưởng đến các yếu tố khác của nền kinh tế. Tính toán phá giá tiền đồng thêm hay không sẽ phải cân nhắc nhưng trước mắt, với việc nới rộng biên độ tăng giảm so với tỷ giá liên ngân hàng từ +/-1% lên +/-2% ít nhiều đã giải tỏa bớt áp lực cũng tạo chủ động cho các ngân hàng có thể linh hoạt hơn. Không đơn thuần tỷ giá chỉ thay đổi theo chiều hướng tăng mà có thể điều chỉnh giảm phụ thuộc vào những điều kiện của thị trường. TS Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia kinh tế |
| Khó cho DN nhập nguyên liệu Với cơ cấu xuất khẩu 60%, nội địa 40%, chúng tôi phải nhập khẩu 100% nguyên liệu để phục vụ sản xuất. Tôi phải vay ngân hàng để mua nguyên liệu. Nên khi tỷ giá tăng thì chênh lệch mua ngoại tệ để trả cho ngân hàng buộc phải tăng theo. Ông Trần Việt Anh - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Nam Thái Sơn Cần có kế hoạch dài hạn Từ đầu năm đến nay, diễn biến kinh tế thế giới đã xuất hiện nhiều yếu tố mang tính đột biến nằm ngoài dự đoán của các tổ chức quốc tế lớn. NDT là đồng tiền bị tác động nhiều bởi thị trường nên có thể sẽ tiếp tục biến động, các DN cần có cái nhìn dài hạn khi họ lập kế hoạch cho kinh doanh, đầu tư (xét tới các yếu tố cơ sở hạ tầng, lao động, chính sách, độ ổn định thị trường...). Ông Benny Cheung - Giám đốc Phòng kinh doanh Ngoại hối và Thị trường vốn, HSBC Việt Nam |
