Báo cáo trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tháng 10/2022 do Fiin Group mới phát hành cho biết, mục đích đợt phát hành trái phiếu của Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo nhằm thanh toán toàn bộ gốc của 2 lô các trái phiếu trước đó có kỳ đáo hạn vào 25/9/2022. Lô trái phiếu này được bảo lãnh bởi Tập đoàn Masan, có kỳ hạn 5 năm.
Nhiều phương án tái cấu trúc nợ được triển khai khá tích cực
Phát hành trái phiếu của 2 nhóm chủ lực là ngành bất động sản và tổ chức tín dụng vắng bóng trong tháng 10. Cả 2 ngành này đang gặp những yếu tố bất lợi bao gồm: Môi trường lãi suất tăng cao, những yêu cầu mới của Nghị định 65 làm cho cầu về trái phiếu suy giảm, và sự “quay đầu” của nhà đầu tư sau những sự kiện vi phạm trên thị trường trái phiếu gần đây.
Trong bối cảnh phát hành mới gần như đóng băng, thị trường tiếp tục chứng kiến hoạt động mua lại gia tăng trong tháng 10 vừa qua. Điều này làm cho dư nợ trái phiếu nội địa giảm hơn 15,8 nghìn tỷ đồng trong tháng 10, với giá trị mua lại và đáo hạn lần lượt là 5,81 và 10,23 nghìn tỷ đồng. Phần lớn khối lượng trái phiếu mua lại thuộc về các tổ chức tín dụng với tổng giá trị đạt 3,09 nghìn tỷ đồng, chiếm 53,27% tổng giá trị mua lại của tháng 10. 21,77% giá trị trái phiếu đáo hạn thuộc về các doanh nghiệp bất động sản với giá trị đạt 2,23 nghìn tỷ đồng.
Ngoài ra, một phần giá trị trái phiếu thâm hụt còn đến từ các phương án “hàng đổi hàng”, và chuyển đổi trái phiếu thành khoản vay như một biện pháp tái cấu trúc nợ. Thị trường chứng kiến nhiều hình thức tái cấu trúc nợ khác nhau và được áp dụng ngày càng nhiều bởi các tổ chức phát hành.
Một số phương án phổ biến mà đội ngũ Fiin ghi nhận bao gồm một hoặc kết hợp một số các hình thức: Gia hạn kỳ hạn thanh toán nợ gốc với lãi suất mới; Chuyển đổi thành hợp đồng cho vay dài hạn với lãi suất mới; Chuyển đổi sang sản phẩm bất động sản. Đây là một dấu hiệu khá tích cực cho vấn đề thanh khoản hiện nay của thị trường, bởi biện pháp này giúp giải quyết vấn đề áp lực dòng tiền trả nợ trong ngắn hạn trước làn sóng yêu cầu tất toán trước hạn của trái chủ.
Mức lãi suất mới trong nhiều giao dịch gần đây cũng đã phản ánh xu hướng lãi suất tăng cao trong thời gian qua (dao động ở mức 12 - 13%, cao hơn 4 - 5% so với lãi suất tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng lớn).
“Tuy nhiên, chúng tôi kỳ vọng là chất lượng tín dụng hay khả năng trả nợ của tổ chức phát hành cần phải được xác định cụ thể, trong đó lưu ý tới những yếu tố rủi ro mới như khi trái chủ được chuyển đổi sang sản phẩm bất động sản tương ứng nhưng yếu tố pháp lý dự án vẫn còn chưa chắc chắn” - báo cáo của Fiin nhấn mạnh.
Bộ Tài chính họp về TPDN và thị trường chứng khoán
Sáng nay (23/11), Bộ Tài chính tổ chức cuộc họp bàn về thị trường chứng khoán và TPDN dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Hồ Đức Phớc.
Cuộc họp có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, các lãnh đạo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở VNX, VSD, HNX và HoSE. Đồng thời, lãnh đạo các công ty chứng khoán và lãnh đạo doanh nghiệp thực hiện phát hành trái phiếu cũng sẽ góp mặt trong cuộc họp này.
Trước đó, ngày 14/11 vừa qua, Bộ Tài chính cũng đưa ra thông báo về hoạt động của TPDN. Theo Bộ Tài Chính, TPDN là một loại sản phẩm chứng khoán xác nhận nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi của doanh nghiệp đối với nhà đầu tư sở hữu trái phiếu.
TPDN không phải là sản phẩm tiền gửi tiết kiệm ngân hàng. Trái phiếu thường có độ rủi ro cao hơn các sản phẩm tiết kiệm ngân hàng và phần chênh lệch cao hơn so với lãi suất tiết kiệm chính là rủi ro mà nhà đầu tư chấp nhận khi mua TPDN. Với đặc điểm trên, Bộ Tài chính cho rằng nhà đầu tư có trách nhiệm tự đánh giá mức độ rủi ro trong việc đầu tư trái phiếu, hạn chế về giao dịch trái phiếu được đầu tư và tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình.
Bộ Tài chính đề nghị các chủ thể tham gia trên thị trường cần tuân thủ quy định của pháp luật. Và lưu ý, đối với doanh nghiệp phát hành, cần có trách nhiệm tự cân đối dòng tiền để đảm bảo các nghĩa vụ đã cam kết với nhà đầu tư khi phát hành trái phiếu. Đối với các tổ chức cung cấp dịch vụ, cần phối hợp với các doanh nghiệp phát và nhà đầu tư để đảm bảo các nghĩa vụ đã ký kết cũng như đảm bảo uy tín khi cung cấp dịch vụ trên thị trường.
Đối với nhà đầu tư, nên cẩn trọng để phân tích và phân loại các trái phiếu đang sở hữu, không nghe tin đồn thất thiệt. Đặc biệt, cần hết sức lưu ý về trách nhiệm và cam kết của các tổ chức cung cấp dịch vụ. Việc các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán phân phối TPDN không có nghĩa là các tổ chức này bảo lãnh, bảo đảm cho việc mua trái phiếu.
