Thi tốt nghiệp THPT: bí quyết điểm cao môn khoa học xã hội và tiếng Anh

Tiếng Anh: Hiểu sâu, biết vận dụng

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là năm đầu tiên các môn học được thi theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Năm nay, tiếng Anh không phải là môn thi bắt buộc mà trở thành môn tự chọn.

Thầy Nguyễn Trung Nguyên, giáo viên tiếng Anh - Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho biết: với đề thi theo định dạng trước đây, nội dung câu hỏi tập trung vào nhận biết cấu trúc ngữ pháp, điều này làm cho việc thi và ôn tập không quá khó. Học sinh chỉ cần nhớ cấu trúc, nhớ dấu hiệu và “mẹo” làm bài là có thể xử lý đề thi một cách hiểu quả..

Còn với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nội dung và yêu cầu của đề thi tiếng Anh có những câu hỏi hướng tới yếu tố thực tiễn, yêu cầu học sinh phải hiểu sâu, biết vận dụng và học đúng hướng thì mới có thể xử lý được.

Cụ thể, các câu hỏi ngữ pháp được gắn với một bối cảnh cụ thể và liên kết chặt chẽ với nhau. Vẫn là các câu hỏi trắc nghiệm đa lựa chọn nhưng đề thi từ năm 2025 yêu cầu học sinh hoàn thành một đoạn văn, thay vì trả lời một câu đơn lẻ. Việc này đã hạn chế được dựa vào cấu trúc, dấu hiệu hay mẹo để xử lý. Học sinh phải hiểu bối cảnh (hiểu đoạn văn) từ đó mới có thể chọn đúng được đáp án.

Đề thi có sự đa dạng về từ vựng khi chiếm khoảng 80% câu hỏi. Các từ vựng trải dài ở các chủ đề đã học trong chương trình lớp 12, được gắn vào một văn cảnh cụ thể; điều này đòi hỏi thí sinh cần có lượng từ vựng tốt và phải dịch được đoạn văn đề bài.

Một điểm khác biệt là kỹ năng viết ở dạng trắc nghiệm thay vì tự luận thông qua hai dạng bài: sắp xếp lại các câu để hoàn thành đoạn hội thoại/đoạn văn và hoàn thành đoạn văn bằng cách lựa chọn mệnh đề.

Bài đọc hiểu gồm các câu hỏi phải “đọc – hiểu” chứ không còn những câu hỏi bắt “key words” để chọn đáp án. Số lượng câu hỏi đọc hiểu gồm 18 câu, chia thành 2 đoạn văn (chiếm gần 50% bài thi), với các câu hỏi đa dạng và yêu cầu học sinh phải hiểu được đoạn văn, hiểu được câu hỏi và chọn đáp án. Ở phần này, các em hãy dịch cẩn thận toàn bộ đoạn văn để trả lời đúng câu hỏi.

Để đạt điểm cao môn tiếng Anh, trước ngày thi, thí sinh cố gắng làm nhiều đề minh hoạ, bấm thời gian, kiểm tra đáp án, rà soát phần bài làm của mình, ghi chép những lưu ý với lỗi sai thường gặp để rút kinh nghiệm và đạt điểm số cao khi đi thi.

Lịch sử: nắm chắc mạch kiến thức cốt lõi

Năm 2025, môn lịch sử tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Đây không chỉ là môn học bắt buộc mà còn là thước đo khả năng tư duy, phân tích và vận dụng kiến thức của học sinh về các sự kiện và tiến trình lịch sử dân tộc cũng như thế giới.

Theo TS Dương Thị Huyền, giáo viên lịch sử Hệ thống Giáo dục HOCMAI, điểm nổi bật trong cấu trúc đề thi lịch sử năm nay là sự kết hợp giữa hai dạng thức câu hỏi: trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (28 câu hỏi) và trắc nghiệm dạng đúng/sai (4 câu hỏi với 16 lệnh hỏi). Đề thi theo định hướng phát triển năng lực chứ không đơn thuần kiểm tra ghi nhớ máy móc, buộc thí sinh phải hiểu bản chất vấn đề, biết phân tích và đánh giá tình huống lịch sử.

Đề thi bao quát kiến thức lịch sử lớp 11 (khoảng 15% nội dung đề thi) và lịch sử lớp 12 (khoảng 85% nội dung đề thi), đặc biệt, có cả câu hỏi thuộc phần chuyên đề học tập.

Phần trắc nghiệm đúng - sai sẽ phân hoá được thí sinh và trở thành phần quan trọng đóng góp vào kết quả cuối cùng. Để xử lý dạng câu hỏi này, thí sinh cần đọc thật kỹ đoạn tư liệu và tìm ra mối liên hệ của đoạn tư liệu với kiến thức cơ bản đã được học. Các em cần hiểu, chỉ ra nội dung chính của đoạn tư liệu, đồng thời tìm ra một số liên hệ giữa phương án trong chùm câu hỏi để hiểu kỹ thêm về đoạn tư liệu.

Đối với lệnh hỏi đúng, dựa trên kiến thức nền đã được học và thông tin trong đoạn tư liệu đã cung cấp. Đối với lệnh hỏi sai, dựa vào 4 nguyên tắc để xử lí các kiểu “sai” về mốc thời gian, về chủ thể, về nghĩa tiếng Việt, về kiến thức.

“Để làm tốt môn lịch sử, học sinh không cần học thuộc cả trăm trang sách, mà cần nắm chắc mạch kiến thức cốt lõi, biết tư duy theo logic lịch sử và rèn luyện kỹ năng làm bài một cách bài bản. Kỳ thi không đo trí nhớ mà đo khả năng hiểu, đánh giá và xử lý thông tin lịch sử – một kỹ năng thiết yếu của công dân hiện đại”, TS Dương Thị Huyền nhấn mạnh.

Địa lý: cách thức làm từng dạng thức câu hỏi

Cô Nguyễn Thị Hằng, giáo viên địa lý Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho hay: đề tham khảo thi tốt nghiệp môn địa lý gồm 28 câu hỏi với 40 lệnh hỏi, bổ sung thêm hai dạng thức câu hỏi mới (trắc nghiệm đúng sai và trắc nghiệm trả lời ngắn). Điểm đặc biệt của đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là không có câu hỏi về Atlat Địa lý Việt Nam. Do đó, quy chế mới tại kỳ thi năm nay là thí sinh không được mang Atlat Địa lý vào phòng thi.

Để đạt điểm số như mong muốn với môn địa lý, đầu tiên, thí sinh cần xác định mục tiêu rõ ràng; từ đó phân bổ thời gian học phù hợp, ưu tiên phần nội dung trọng tâm, sát mục tiêu cá nhân.

Đối với dạng thức 1 – trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn, học sinh có thể liệt kê các địa danh đặc biệt thuộc các chủ đề địa lý để ghi nhớ. Đối với dạng thức 2 – Trắc nghiệm đúng sai, đề thi thường cho đoạn thông tin với hai kiểu diễn giải hoặc quy nạp. Cả 2 kiểu đều có đầy đủ các mức độ từ nhận biết đến vận dụng nên nếu không chắc kiến thức sẽ dễ bị mất điểm. Với dạng bài đúng sai khai thác bảng số liệu, biểu đồ, thí sinh nên chia đáp án ra thành các ý; còn với dạng thức 3 – trắc nghiệm trả lời ngắn, các em cần nắm chắc các số liệu, công thức (có thể biến đổi công thức thường gặp).

Các thầy cô lưu ý: với các bài thi trắc nghiệm, thí sinh đều cần biết quản lý thời gian làm bài; tập trung vào thế mạnh của bản thân, dễ làm trước, khó làm sau; không đọc lướt đoán mò mà cần đọc kỹ đề, xác định từ khóa và loại trừ một cách logic; tô đáp án cẩn thận, tránh nhầm dòng, lạc ô và quan trọng hơn cả là cần chuẩn bị sức khoẻ thể chất, sức khoẻ tinh thần tốt, đến điểm thi đúng giờ, chấp hành đúng quy chế, bình tĩnh, tự tin để hoàn thành các bài thi.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 diễn ra ngày 26 - 27/6/2025. 14 giờ ngày 25/6, thí sinh làm thủ tục, học tập quy chế tại điểm thi. Là địa phương có số lượng thí sinh đăng ký nhiều nhất với hơn 124.000, Hà Nội đã triển khai  bản đồ số điểm thi để giúp thí sinh, phụ huynh đến điểm thi đúng giờ, đúng thời gian theo cung đường tối ưu nhất.