Ảnh hưởng lớn nhất hậu Brexit chính là triển vọng Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa EU và Việt Nam với các cuộc đàm phán riêng rẽ. Tác động không đáng kể Theo thống kê, tăng trưởng xuất khẩu (XK) của Việt Nam vào Anh đạt tăng trưởng kép (CAGR) gần 17% trong giai đoạn 2008 - 2015, đạt mức kỷ lục 4,65 tỷ USD trong năm 2015, tương đương 15% giá trị XK của Việt Nam vào khu vực EU. Như vậy, trong một thập kỷ qua, kim ngạch XK của Việt Nam tăng gấp 5 lần, thị trường XK cũng đa dạng hơn chủ yếu do độ mở sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam hơn so với các nước trong khu vực.
 May hàng xuất khẩu tại Tổng Công ty May 10. Ảnh: Thanh Hải |
Do vậy, dù tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm gần đây nhưng XK sang Anh chỉ chiếm khoảng 2,5% tổng XK của Việt Nam năm 2015. Gần 47% hàng XK của Việt Nam sang Anh là điện thoại, máy tính, các linh kiện và thiết bị điện tử khác. XK của nhóm sản phẩm này phụ thuộc vào sự thành công (hay thất bại) của các dòng sản phẩm/mẫu mã mới của các nhà sản xuất như Samsung, Sony, Toshiba, Foxconn... hơn là các thỏa thuận thương mại ở mức quốc gia giữa Việt Nam với Anh như một phần của EU hay trên cơ sở độc lập. Các mặt hàng XK lớn là hàng dệt may, giày dép và các sản phẩm gỗ… nói chung về cơ bản cũng ít bị ảnh hưởng.
Nhập khẩu (NK) từ Anh chỉ chiếm khoảng 4% tổng NK vào Việt Nam. Hầu hết các mặt hàng có thể được thay thế dễ dàng nếu bất cứ điều gì xảy ra đối với các nguồn cung cấp. Việt Nam đã duy trì thặng dư thương mại với Anh ở mức 3,9 tỷ USD trong năm 2015 và 1,7 tỷ USD trong những tháng đầu năm 2016. Từ cấu trúc hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước cho thấy tác động từ việc Anh rời khỏi EU đến kinh tế Việt Nam nhìn chung sẽ không đáng kể. Quan tâm chiến lược dài hạn Nhận định hoạt động thương mại song phương sẽ không bị ảnh hưởng quá lớn, song TS Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế đánh giá, Brexit sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến diễn biến tỷ giá và ổn định kinh tế vĩ mô. Đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến TTCK khi dòng vốn đầu tư nước ngoài gián đoạn và đảo chiều là điều rất cần phải quan tâm. Trong phân tích của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) công bố ngày 24/6, Brexit đồng nghĩa với việc đồng Euro và Bảng Anh mất giá trong ngắn hạn. Ngoài ra, triển vọng ảm đạm của nền kinh tế châu Âu theo sau sự kiện này kéo giảm cầu tiêu thụ hàng hóa, qua đó làm giảm nhu cầu hàng hóa NK vào EU. Điều này gây áp lực lên các nhà XK lớn vào EU, trong đó có Việt Nam... Ngoài ra, Euro mất giá đồng nghĩa với USD mạnh lên tương đối so với các ngoại tệ mạnh khác. Vấn đề này cùng với việc đồng Nhân dân tệ suy yếu sẽ dẫn tới khả năng Ngân hàng Nhà nước phải thay đổi mạnh mẽ trong điều hành tỷ giá. Thêm vào đó, việc đồng Euro giảm giá so với USD cũng khiến đồng tiền này giảm giá so với VND (vì VND bị neo vào USD) và khiến sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam vào EU bị giảm. Một lĩnh vực khác cần tính đến tác động đó là đầu tư nước ngoài từ Anh. Theo GS. TS Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư nước ngoài, khi kinh tế trong nước suy thoái, chính phủ Anh sẽ coi trọng đầu tư nội địa, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân. Trong khi Anh hiện đang đầu tư vào 241 dự án tại Việt Nam, với tổng vốn đăng ký đạt 4.739,3 triệu USD, đứng thứ 15 trong số 110 đối tác đầu tư tại Việt Nam. Tuy nhiên, tác động cụ thể thế nào thì hiện vẫn chưa thể tính toán cụ thể.
| Cử tri Anh bỏ phiếu ủng hộ Brexit là bước ngoặt mở ra cơ hội hợp tác mới giữa Việt Nam và Anh. Hai nước sẽ có cơ hội tăng cường hợp tác song phương, trở thành đối tác chiến lược của nhau mà không phải thông qua cơ chế của EU. Nhìn chung, rời khỏi EU, kinh tế Anh sẽ phát triển nhanh hơn, chủ động hơn, điều này sẽ tác động thuận chiều cho các nền kinh tế khác, trong đó có Việt Nam. Một số ý kiến quan ngại khi Anh rời khỏi EU thì những cam kết FTA đã ký giữa Việt Nam – EU sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, để hủy bỏ những cam kết đã ký thì không hề đơn giản, phải được Thượng viện và Hạ viện thông qua. Nhưng nhiều khả năng người Anh vẫn chấp hành theo cam kết đã ký với cách riêng của mình vì thực ra nước này có lợi trong FTA. PGS.TS Nguyễn Thường Lạng - Đại học Kinh tế quốc dân |
| Tác động của việc Anh rời EU gần như không nhiều đến nền kinh tế của Việt Nam. Bởi, nếu có ảnh hưởng thì các nước châu Âu và Mỹ chịu nhiều hơn hoặc ở châu Á, chỉ có các nền kinh tế phát triển như Hongkong (Trung Quốc), Nhật Bản, Singapore. Còn Việt Nam mặc dù tham gia ký kết hàng loạt FTA thế hệ mới như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) nhưng chưa hẳn đã hội nhập sâu rộng. Phó Vụ trưởng Vụ thống kê giá, Tổng cục Thống kê -Đỗ Thị Ngọc |
