KTĐT - Sở Xây dựng làm thủ tục thu hồi toàn bộ nhà đất ở 35 Điện Biên Phủ, lập phương án sử dụng nhà đất có hiệu quả; Chỉ đạo Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội tổ chức kiểm điểm nghiêm túc đối với những sai phạm đã nêu.
Vụ “kinh doanh công sản” trái phép của Viện Nghiên cứu Công nghệ và Phát triển SENA (Viện SENA) đối với khối Tòa nhà 7 tầng, tọa lạc trên khuôn viên 538m2, số 35 Điện Biên Phủ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội, được Báo TNVN phát hiện và phản ánh qua loạt bài điều tra đăng trên các số báo ra ngày 19, 13/3, 2/6 và 7/7/2009, trên Báo Điện tử VOVNews và phát trên Chương trình Thời sự Đài TNVN, đã được dư luận quan tâm.
Ngày 27/3/2009, UBND TP. Hà Nội giao Thanh tra thành phố thành lập Đoàn Thanh tra xác minh việc quản lý, sử dụng nhà số 35 Điện Biên Phủ. Mới đây, Báo TNVN nhận được Kết luận thanh tra số 1918/KL-TTTP (P1) ngày 13/10/2009 của Thanh tra thành phố Hà Nội.
Thống nhất với đề nghị của Sở Xây dựng Hà Nội
Trước thời điểm Đoàn Thanh tra được thành lập, ngày 10/3/2009, Sở Xây dựng Hà Nội có Báo cáo gửi thành phố, khẳng định: “Viện SENA không ký hợp đồng thuê nhà, không trả tiền thuê nhà cho Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội và không có nhu cầu sử dụng nhà mà đem cho thuê lại. Thực tế, số nhà 35 Điện Biên Phủ hiện nay không có Viện SENA sử dụng. Viện SENA không có chức năng kinh doanh nhà nhưng đã đem nhà thuê của Nhà nước cho thuê lại, thu lợi nhuận mà không đăng ký cho thuê và không được sự đồng ý của bên cho thuê nhà là vi phạm các quy định về nghĩa vụ tài chính, thuế… của Nhà nước.
Theo quy định của Bộ Luật Dân sự về hợp đồng cho thuê nhà và quy định của Quyết định số 09/QĐ-TTg ngày 27/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ về xử lý sắp xếp cơ sở nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước, Sở Xây dựng đề nghị UBND thành phố cho phép xử lý thu hồi lại toàn bộ diện tích nhà tại 35 Điện Biên Phủ. Do vi phạm quy định về quản lý và sử dụng nhà thuê thuộc sở hữu Nhà nước, Viện SENA phải chịu trách nhiệm bồi hoàn tất cả các tổn thất, thiệt hại và các chi phí để thu hồi nhà”.
Nội dung báo cáo này đã bị ông Viện trưởng SENA Nguyễn Sơn Lộ phản đối gay gắt. Quá trình Đoàn Thanh tra tiến hành xác minh, phía SENA tiếp tục “kêu oan”, thậm chí có người từng giữ chức vụ lãnh đạo trong cơ quan quản lý chuyên ngành về nhà đất có ý kiến bằng văn bản cho rằng, Tòa nhà 35 Điện Biên Phủ thuộc sở hữu củ Viện SENA và Viện có quyền cho thuê… (Báo TNVN đã có bài “Nhà 35 Điện Biên Phủ: Những ý kiến trái chiều” ra ngày 7/7/2009, nêu rõ sai lầm của những ý kiến bênh vực vô lý đó).
Về nội dung này, trên cơ sở báo cáo kết quả của Đoàn Thanh tra, Thanh tra Hà Nội kết luận:
Nhà đất ở 35 Điện Biên Phủ nguyên chủ sở hữu là ông Nguyễn Thái. Nhà nước đã quản lý theo diện nhà vắng chủ (theo Quyết định số 297-CT ngày 02/10/1991 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng thì từ ngày 01/7/1991, nhà đất tại 25 Điện Biên Phủ là nhà thuộc sở hữu của Nhà nước). Viện SENA được Cty KDN số 1 (nay là Cty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội – Cty QLN) cho ký hợp đồng thuê 164m2 nhà trên toàn bộ khuôn viên đất 538m2 ở 35 Điện Biên Phủ, với mục đích thuê để làm việc.
Năm 1997, Viện SENA đề nghị Cty KDN số 1 cho phép xây dựng, cải tạo nhà 35 Điện Biên Phủ bằng nguồn vốn tự có và huy động. Trên cơ sở: Quy định số 197/QLNĐ ngày 9/2/1993 của Sở Nhà đất TP. Hà Nội; biên bản thỏa thuận số 28/XN-QLN ngày 5/7/1997 của Xí nghiệp kinh doanh nhà Ba Đình, Sở Nhà đất Hà Nội với Viện SENA; thông báo ủy quyền số 775/KDN ngày 13/6/1998 của Cty KDN số 1 thì toàn bộ diện tích hiện có tại 35 Điện Biên Phủ thuộc sở hữu của Nhà nước, chịu sự quản lý nhà đất của thành phố là Cty QLN Hà Nội.
Từ năm 2005, Viện SENA không nộp tiền thuê nhà, không thực hiện kê khai cơ sở nhà, đất đang quản lý sử dụng theo Quyết định số 09/2007/TTg của Thủ tướng Chính phủ (theo yêu cầu của Xí nghiệp GL&PTN số 1); năm 2007, Viện SENA tự ý cho các tổ chức nước ngoài thuê một phần diện tích nhà ở 35 Điện Biên Phủ dưới hình thức ký các thỏa thuận bằng hợp đồng dịch vụ có thu tiền là không thực hiện đúng trách nhiệm của bên thuê nhà được quy định tại khoản 2, điều 5 Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ: “Đối với các cơ sở nhà đất sử dụng không đúng mục đích… trường hợp đang cho thuê toàn bộ hoặc một phần khuôn viên (không phân biệt độc lập hay không) thì cơ quan, đơn vị sự nghiệp có cơ sở nhà, đất đang cho thuê phải chấm dứt hợp đồng trong thời hạn tối đa 6 tháng kể từ ngày Quyết định này có hiệu lực thi hành để sử dụng đúng mục đích, sau thời hạn này mà chưa chấm dứt hợp đồng thì UBND cấp tỉnh quyết định thu hồi…” và nay được quy định tại điều 6 Luật Quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước: “Các hành vi bị nghiêm cấm… Sử dụng tài sản Nhà nước không đúng mục đích…”. Việc làm trên của Viện SENA đã gây khó khăn phức tạp cho công tác quản lý nhà đất của thành phố, gây bức xúc trong dư luận. Thanh tra thành phố thống nhất với đề nghị của Sở Xây dựng tại văn bản số 1370/SXD-QLN ngày 10/3/2009 là đề nghị UBND thành phố thu hồi nhà, đất ở 35 Điện Biên Phủ”.
Cơ quan quản lý để “lọt” khối công sản
Kết luận của Thanh tra nêu rõ: Nhà đất tại 33 – 35 Điện Biên Phủ, đứng tên nguyên chủ sở hữu là ông Nguyễn Thái, được Nhà nước quản lý theo diện nhà vắng chủ. Ngày 21/3/1989, Xí nghiệp quản lý nhà quận Ba Đình ký hợp đồng số 22/HĐNC cho Trung đoàn 28 trực thuộc Cục Cảnh sát Bảo vệ (Cục CSBV) thuê nhà đất tại 33 – 35 Điện Biên Phủ, để đơn vị sử dụng làm trụ sở cơ quan. Năm 1992, Cục CSBV đã cho Viện SENA sử dụng nhà số 35 Điện Biên Phủ làm trụ sở làm việc, không thông qua cơ quan quản lý nhà đất. Theo giấy phép xây dựng do Kiến trúc sư trưởng thành phố cấp ngày 24/9/1993 cho Xí nghiệp quản lý nhà quận Ba Đình, Viện SENA đã cải tạo xây dựng nhà 1 tầng mái ngói và 1 tầng mái bằng thành khối nhà 2 tầng mái bằng có diện tích 403 m2 trên tổng diện tích đất 538 m2 (xây dựng theo giấy phép là 392,2m2, xây dựng không phép là 7,14m2). Diện tích xây dựng tăng thêm, Cục CSBV và Viện SENA không làm thủ tục để ghi vào hợp đồng thuê nhà.
Căn cứ các văn bản đề nghị đổi nhà đất ở 35 Điện Biên Phủ với nhà đất ở 73 Trần Hưng Đạo (Viện SENA ký thuê của Cty KDN số 2) giữa Cục CSBV và Viện SENA, Sở Nhà đất đã có văn bản ngày 29/4/1997 chấp thuận đề nghị chuyển đổi nhà, đồng thời giao 2 Cty KDN số 1 và số 2 ký lại hợp đồng thu nhà. Ngày 7/5/1997, Cty KDN số 1 đã ký hợp đồng thuê nhà số 22/HD với Viện SENA. Nội dung: Bên cho thuê nhà Cty KDN số 1; bên thuê nhà Viện SENA; diện tích cho thuê 164m2 thuộc số nhà 35 Điện Biên Phủ, quận Ba Đình, mục đích thuê để làm việc. Diện tích khuôn viên đất đang sử dụng 538m2. Thời hạn hợp đồng từ 6/5/1997 đến 6/5/2000. Các điều kiện khác: Diện tích xây dựng thêm bằng vốn tự có của cơ quan, tạm thời chưa thu tiền thuê nhà…”.
Sau đó, theo đề nghị của Viện SENA, Công ty KDN số 1 đã có đơn xin phép và được Văn phòng Kiến trúc sư trưởng thành phố duyệt cấp phép xây dựng và hạng mục nhà làm việc 4 tầng và 7 tầng, rồi ủy quyền cho Viện SENA đứng ra đầu tư xây dựng và xảy ra nhiều sai phạm. Ngay tại thời điểm này, UBND TP. Hà Nội đã có văn bản số 1815/UB-NNĐC, ngày 28/7/2000, về việc quản lý và xây dựng cải tạo nhà số 35 Điện Biên Phủ. Nội dung: “Giao Giám đốc Sở Địa chính, Nhà đất thực hiện các công việc sau đây:
Kiểm điểm nghiêm túc những cán bộ và cá nhân liên quan của đơn vị kinh doanh quản lý nhà đã buông lỏng quản lý, không kịp thời xử lý cơ quan thuê nhà tự ý chuyển đổi sử dụng cho nhau, bỏ sót không quản lý những diện tích tự cơi nới tại số nhà 35 Điện Biên Phủ.
Chủ trì phối hợp với Giám đốc Sở Tài chính vật giá – Hội đồng định giá thành phố, xác định giá trị còn lại của ngôi nhà 35 Điện Biên Phủ truy thu nộp ngân sách thành phố theo quy định hiện hành của Nhà nước; Chỉ đạo Cty KDN số 1 làm các thủ tục quản lý những diện tích sau cải tạo của cơ quan thuê nhà.
Giao Kiến trúc sư trưởng thành phố chủ trì phối hợp với các ngành liên quan và UBND quận Ba Đình kiểm tra xử lý vi phạm điều lệ quản lý đầu tư xây dựng của Viện SENA (đơn vị thuê nhà), đồng thời kiểm tra nghiên cứu lại giấy phép xây dựng nếu xét thấy phù hợp với quy hoạch, cảnh quan của khu vực đề xuất UBND thành phố tiếp tục cho phép xây dựng cải tạo số nhà này theo giấy phép xây dựng được cấp”.
Đáng ngạc nhiên là, theo Kết luận thanh tra: “Sở Xây dựng có văn bản số 2572/SXD-QLN ngày 22/4/2009 yêu cầu Giám đốc Cty QLN Hà Nội báo cáo về việc triển khai thực hiện văn bản số 1815/UV-NNĐC ngày 28/7/2000 trong thời gian từ năm 1992; thực hiện yêu cầu của KTST (trước đây) về lập hồ sơ, bản vẽ hiện trạng ban đầu của Nhà 35 Điện Biên Phủ, hồ sơ cải tạo, xây dựng mới công trình… Nhưng đến nay, Giám đốc Công ty QLN Hà Nội chưa có báo cáo theo yêu cầu của Sở Xây dựng” (?) Cũng theo Kết luận của Thanh tra, từ năm 2007 đến nay, Viện SENA đã ký tới hợp đồng với các đối tác nước ngoài với nội dung cho các đối tác này sử dụng các phòng làm việc tại Tòa nhà 35 Điện Biên Phủ với mức thu tiền từ 700 USD-1.200 USD/tháng. Và, Viện SENA đã thu tiền và xuất hóa đơn cho các tổ chức nêu trên nhưng không kê khai thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.
Bản Kết luận Thanh tra kiến nghị UBND TP. Hà Nội: Giao Sở Xây dựng làm thủ tục thu hồi toàn bộ nhà đất ở 35 Điện Biên Phủ, lập phương án sử dụng nhà đất có hiệu quả; Chỉ đạo Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội tổ chức kiểm điểm nghiêm túc đối với những sai phạm đã nêu./.
