Hôm nay (3/6), Bộ Nội vụ phối hợp Ban Kinh tế T.Ư tổ chức “Hội nghị trực tuyến về cơ chế quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng”, do Trưởng Ban Kinh tế T.Ư Trần Tuấn Anh và Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng chủ trì tại các điểm cầu.
Tham dự có đại diện lãnh đạo các vụ, đơn vị thuộc Ban Kinh tế T.Ư và Ban Tôn giáo Chính phủ, đại diện Bộ TN&MT.
Phát biểu tại đây, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng cho biết, Hội nghị được tổ chức nhằm thảo luận những vấn đề về cơ chế quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng, phục vụ tổng kết thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW của Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XI về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. “Quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng là vấn đề lớn, phức tạp và bất cập trong cơ chế giao đất, sử dụng đất, quản lý, điều hành. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã chỉ đạo sát sao; Ban Tôn giáo Chính phủ tham gia sửa đổi Luật Đất đai; các Ban chỉ đạo (BCĐ) T.Ư tổ chức nhiều cuộc họp liên quan vấn đề quản lý, sử dụng đất đai trong tôn giáo. Bộ Nội vụ cũng đang chuẩn bị sơ kết Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2018, trong đó sẽ đề xuất ban hành chủ trương, chính sách mới về quản lý đất đai trong các tôn giáo, song đây là vấn đề khó và phức tạp. Việc tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW là cơ hội tháo gỡ những khó khăn, tham mưu với Đảng, Nhà nước nhằm sửa đổi cơ chế quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng” - Thứ trưởng khẳng định.
Theo Ban Tôn giáo Chính phủ, tính đến tháng 11/2020, các tổ chức tôn giáo sử dụng 29.801 cơ sở tôn giáo, tăng 5.801 cơ sở so với năm 2008, bao gồm các cơ sở thờ tự, đào tạo, phụ trợ, hoạt động xã hội của tôn giáo. Trong đó, có cả cơ sở đã được cấp và chưa được cấp GCN quyền sử dụng đất. Trong chính sách, pháp luật về đất đai liên quan tôn giáo với chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và thực tế sử dụng đất đai của các tôn giáo đã có nhiều bất cập. Chỉ thị 1940 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ là một chỉ thị chuyên biệt về đất đai liên quan tôn giáo, nhưng mới cơ bản tháo gỡ vấn đề đất đai tồn đọng giai đoạn trước, chưa có hướng giải quyết với đất đai tôn giáo phát sinh, trong khi xu thế của tôn giáo là phát triển, nên nhu cầu đất cho mục đích tôn giáo là có thực. Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2013 đã có nhiều quy định cụ thể với đất tôn giáo, tín ngưỡng nhưng chưa tìm được hướng giải quyết ổn thỏa, lâu dài. Thực tế áp dụng Luật Đất đai năm 2013 còn những điểm khó, vướng trong công tác quản lý như về hạn điền, giao đất, cấp GCN quyền sử dụng đất; chưa có quy định việc tôn giáo sử dụng đất vào các hoạt động an sinh xã hội…
Cùng đó, còn không ít bất cập trong quản lý đất đai tôn giáo như trong lưu trữ và quản lý hồ sơ đất đai, trong sử dụng đất đai liên quan tôn giáo, trong việc giao đất cho DN tư nhân để xây dựng khu du lịch văn hóa tâm linh liên quan tôn giáo; thiếu chủ động giải quyết vấn đề đất đai, cơ sở liên quan tôn giáo; công tác hướng dẫn, tranh thủ chức sắc, vận động quần chúng ở một số nơi chưa hiệu quả, chưa tạo được đồng thuận từ phía tôn giáo...
Về giải pháp, Ban Tôn giáo Chính phủ đề xuất cần hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan tôn giáo, bổ sung, sửa đổi các nội dung liên quan hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trong các luật chuyên ngành (khi sửa đổi), trong đó có Luật Đất đai để thống nhất, đồng bộ Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và tạo hành lang pháp lý trong quản lý các hoạt động tôn giáo. Đồng thời, cần phát huy nguồn lực của tôn giáo, trong đó có nguồn lực từ đất liên quan tôn giáo đóng góp cho quá trình xây dựng đất nước; phát huy vai trò các tổ chức tôn giáo trong thực hiện tốt chủ trương, chính sách KT-XH và AN-QP ở địa phương. Ngoài ra, cần rà soát tình hình, phân loại và hoàn chỉnh việc cấp GCN quyền sử dụng đất tôn giáo; các sở ngành chức năng ở địa phương khảo sát, thống kê tình trạng đất đai, cơ sở thờ tự liên quan tôn giáo ở địa phương, từ đó phân loại, đánh giá về nguồn gốc đất đai, giấy tờ liên quan, quá trình sử dụng, hiệu quả sử dụng, nhu cầu của tôn giáo, phương án giải quyết và chủ động đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết phù hợp từng loại. Đặc biệt, đề nghị lưu ý tính tổng thể và đặc thù trong giải quyết đất đai liên quan tôn giáo; chủ động đáp ứng nhu cầu đất đai để xây dựng cơ sở thờ tự chính đáng và hợp pháp của tín đồ tổ chức tôn giáo; làm tốt công tác thanh, kiểm tra, giải quyết triệt để phản ánh của người dân liên quan vi phạm đất đai...
Phát biểu tại Hội nghị, các đại biểu đánh giá cao báo cáo của Ban Tôn giáo Chính phủ, phản ánh đúng thực trạng hiện nay về hoạt động tôn giáo và sử dụng đất đai trong tôn giáo. Từ đó, đề nghị báo cáo làm rõ hơn thực trạng quản lý, sử dụng đất đai trong tôn giáo, cả tính hợp pháp và bất hợp pháp; những vướng mắc trong xây dựng thể chế, thực thi pháp luật; nghiên cứu, bổ sung kinh nghiệm quốc tế về quản lý nhà nước liên quan sử dụng đất đai trong tôn giáo…
Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng khẳng định, đất đai là sở hữu toàn dân, Đảng và Nhà nước luôn tạo điều kiện cho các cơ sở tôn giáo hợp pháp được hoạt động theo đúng quy định pháp luật, dù vậy, các cơ sở tôn giáo và tín đồ đều tăng sau mỗi năm trong khi đó quỹ đất không tăng. Dự báo thời gian tới, Việt Nam sẵn sàng đón tất cả các tôn giáo, thậm chí các đạo lạ - là xu hướng phát triển tự nhiên, bởi có tôn giáo là có tín đồ. Do đó, về quy hoạch đất đai, cần có quỹ đất để xây dựng các cơ sở tôn giáo; xây dựng cơ chế bình đẳng trong vấn đề giao đất cho các tôn giáo; giải quyết tốt những chồng chéo về thể chế liên quan đất đai tôn giáo …
Kết luận Hội nghị, Trưởng Ban Kinh tế T.Ư Trần Tuấn Anh nhấn mạnh yêu cầu quản lý, khai thác hiệu quả đất đai là nguồn tài nguyên của đất nước và đề nghị Ban Tôn giáo Chính phủ tiếp thu ý kiến của các đại biểu, hoàn thiện báo cáo và bổ sung hoàn thiện chuyên đề theo chỉ đạo của BCĐ tổng kết thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW của Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XI. Trên cơ sở báo cáo, cần đề cập cụ thể các vấn đề lớn về chính sách đất đai, có tính chiến lược để phục vụ tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW. Cùng đó, cần tiếp tục cập nhật, đánh giá đầy đủ nhu cầu sử dụng đất đai trong tôn giáo; lựa chọn một số địa phương để phối hợp Ban Tôn giáo Chính phủ trong tổ chức tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW liên quan đất đai trong tôn giáo, nhất là những địa phương có nhiều lúng túng, vướng mắc trong sử dụng đất đai. Đồng thời, tổ chức một số buổi tọa đàm để làm rõ hơn thực tiễn tại cơ sở; tiếp tục phối hợp BCĐ tổng kết Luật Đất đai năm 2013, đề xuất bổ sung một số nội dung mới liên quan quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng.
