Thủ tướng gợi ý 5 vấn đề để phát triển Logistics

Thủy Tiên - Ngọc Hải - D. Tùng 09:26 16/04/2018

Chia sẻ

Kinhtedothi - Ngày 16/4, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc về Logistics các giải pháp giảm chi phí, kết nối hiệu quả hệ thống hạ tầng giao thông.

Cùng tham dự còn có Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, cùng các Bộ trưởng Bộ GTVT, Bộ KHĐT. Về phía Hà Nội có Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cùng đại diện các sở ngành liên quan.

Thủ tướng gợi ý 5 vấn đề để phát triển Logistics - Ảnh 1

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

Đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, chỉ số hiệu quả dịch vụ logistics năm 2016 của Việt Nam đứng thứ 64/160 nước. Tốc độ phát triển bình quân hằng năm của ngành logistics Việt Nam khoảng 14-16%, là một trong những ngành dịch vụ tăng trưởng đều và vững chắc của Việt Nam trong thời gian qua.

Hiện, chi phí logistics của Việt Nam vào khoảng 20-21% GDP, đứng thứ 4 trong số các nước ASEAN. Trong tổng chi phí logistics hiện nay liên quan đến lĩnh vực giao thông vận tải chiếm khoảng 59-60%.

Theo các chuyên gia, vận tải đa phương thức chưa phát triển, quy mô doanh nghiệp logistics quá nhỏ… là những lý do khiến ngành logistics chưa thể bứt phá.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng tiềm năng để ngành logistics ở Việt Nam đang có đà phát triển rất lớn. Đặc biệt, khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực sẽ là cơ hội lớn cho ngành logistics. Vấn đề là các doanh nghiệp có nắm bắt được cơ hội hay không.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết đã có 15 hội nghị toàn quốc để giải quyết vấn đề Logistics nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn trong sản xuất trong dịch vụ, từ đó thúc đẩy lưu thông hàng hóa, tăng trưởng kinh tế.

Thủ tướng cho rằng: Logistics là khái niệm còn rất mới ở Việt Nam, chúng ta chưa có nhiều kinh nghiệm để phát triển loại hình kết nối hạ tầng giao thông, luân chuyển hàng hóa có tính chiến lược này.

Nhìn chung, kết cấu hạ tầng giao thông đã bước đầu đáp ứng sự phát triển của ngành vận tải, tuy nhiên vấn đề nổi cộm là thiếu đồng bộ, nhất là giữa cảng biển với hệ thống đường bộ, đường sắt và hệ thống dịch vụ hỗ trợ sau cảng biển và tính kết nối đi đôi với việc phát triển không đồng bộ của 5 loại hình vận tải đã hạn chế việc phát triển của hoạt động vận tải, đặc biệt là vận tải đa phương thức và dịch vụ logistics.

Bên cạnh đó, tổ chức vận tải chưa hợp lý, chưa phát huy được hết lợi thế của các phương thức vận tải, chưa phát triển được vận tải đa phương thức trên các hành lang. Phương tiện vận tải tại Việt Nam còn có những hạn chế như tuổi đời cao, công nghệ lạc hậu, tiêu hao nhiều nhiên liệu, thiếu những phương tiện lớn và các phương tiện chuyên dụng, chi phí đầu tư phương tiện cao…

Lĩnh vực vận tải đường bộ và đường thủy nội địa có tính xã hội hóa cao, do đó có nhiều doanh nghiệp nhỏ, chủ yếu là các công ty gia đình hoặc cá nhân có kỹ năng quản lý hạn chế, làm giới hạn sự phát triển cũng như tính chuyên nghiệp của thị trường. Ngoài ra, các loại phí, lệ phí đối với hoạt động giao thông vận tải tại Việt Nam được đánh giá là còn cao so với một số quốc gia trong khu vực (theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới)…

Từ một số tồn tại làm tăng chi phí vận tải trên, Thủ tướng đã gợi ý 5 vấn đề nhằm phát triển Logistics ở Việt Nam, bao gồm: Về thể chế, chính sách, làm rõ quy định pháp luật hiện nay về Logistics đã đầy đủ và phù hợp chưa; Hạ tầng và kết nối hạ tầng giao thông cũng như Logistics đặc biệt là với các nhà ga, sân bay còn nhiều cách trở. Với đặc thù địa lý của Việt Nam đòi hỏi việc tổ chức mạng lưới Logistics phù hợp; Tính kết nối của các loại hình vận tải ở Việt Nam còn yếu, hàng hóa chủ yếu vẫn đường trung chuyển qua đường bộ, chiếm tới 80%; Phát triển DN và nguồn lực phục vụ, đặc biệt cần một nguồn nhân lực chuyên nghiệp, cần đội ngũ nghiên cứu phát triển; Tiết kiệm chi phí Logistics cho DN…

Vận tải chiếm 59% chi phí Logistics tại Việt Nam

Chi phí vận tải luôn chiếm tỉ lệ cao nhất trong tổng chi phí logistics, ở Việt Nam, khoảng 59%.

Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về Logistics các giải pháp giảm chi phí, kết nối hiệu quả hệ thống hạ tầng giao thông diễn ra sáng ngày 16/4.

Tại Việt Nam cũng như các nước khác trên thế giới, chi phí vận tải luôn chiếm tỉ lệ cao nhất trong tổng chi phí logistics, cụ thể tỷ lệ này tại các nước như sau: Việt Nam khoảng 59%, Mỹ khoảng 63,6%, Thái Lan khoảng 53,5%.

Hiện nay, đối với từng mặt hàng khác nhau chi phí vận tải chiếm tỷ lệ khác nhau. Ví dụ, mặt hàng thủy sản xuất khẩu, chi phí vận tải chiếm 51%, lưu kho chiếm 20%, xếp dỡ 23%, đóng gói 5% và cảng phí 1%. Hàng may mặc xuất khẩu chi phí vận tải là 61%, lưu kho 9%, xếp dỡ 19%, đóng gói 9% và cảng phí 2%.

Gạo xuất khẩu chi phí vận tải chiếm 58%, lưu kho chiếm 10%, xếp dỡ 24%, đóng gói 7% và cảng phí chiếm 1%; cây ăn trái chi phí vận tải chiếm 61%, lưu kho 14%, xếp dỡ 20%, đóng gói 5% và cảng phí là 1%.

Theo đánh giá sơ bộ, cơ cấu chi phí chủ yếu của các phương thức vận tải hàng hóa trong tổng chi phí vận tải bao gồm: chi trực tiếp (Khấu hao, tiền lương công nhân vận hành, nhiên liệu, sửa chữa, bảo dưỡng) chiếm từ 60% đến 80%; chi phí gián tiếp (Chi phí quản lý điều hành, lệ phí cầu đường, bến bãi, chi phí khác...) chiếm từ 20% đến 40%.

Do kết cấu hạ tầng giao thông không đồng bộ, chưa khai thác được hiệu quả của vận tải đa phương thức, cũng như việc sử dụng các loại phương tiện vận tải chưa tối ưu nên giữa vận tải đường bộ và các loại hình vận tải khác có sự chênh lệch về chi phí.

Theo khảo sát sơ bộ, chi phí vận chuyển container loại 40 feet bằng đường bộ từ Hà Nội vào TP. Hồ Chí Minh khoảng 35 triệu VNĐ, cao gấp hơn 02 lần so với vận chuyển bằng đường biển và hơn 03 lần so với vận chuyển bằng đường sắt.

Đối với vận tải quốc tế, do phần lớn hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam được chuyên chở bằng tàu nước ngoài và do tập quán mua CIF bán FOB nên giá cước vận tải trong nhiều trường hợp chịu sự áp đặt của các hãng tàu nước ngoài.

Đối với hàng hóa xuất nhập khẩu đi biển xa, trên 50% lượng hàng vẫn phải trung chuyển qua nước khác nên phát sinh thêm chi phí.

Thực tế này cho thấy vai trò quan trọng của logistics đối với nền kinh tế của mõi quốc gia. Việc giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả của logistics sẽ có những tác động tích cực, mạnh mẽ đến nền kinh tế của tất cả các quốc gia.