Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đối thoại với thanh niên

Trước cuộc đối thoại với thanh niên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có bài phát biểu khẳng định, Đảng và Nhà nước ta luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, luôn xác định thanh niên là lực lượng xung kích của cách mạng, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc.

 

Thủ tướng nói: Hôm nay, tôi cùng Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, các đồng chí Bộ trưởng: Phạm Vũ Luận, Phạm Thị Hải Chuyền, Nguyễn Quân, Đinh La Thăng, Nguyễn Văn Bình rất vui mừng được gặp gỡ, trao đổi ý kiến với các bạn đoàn viên thanh niên, đại diện cho 25 triệu thanh niên cả nước - lực lượng rường cột của dân tộc Việt Nam, đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta - tập trung về Thủ đô Hà Nội, trái tim của cả nước tham dự Đại hội Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ X. Đại hội xây hoài bão lớn, rèn đức luyện tài, đoàn kết sáng tạo, xung kích xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là khẩu hiệu rất hay, rất thiết thực, rất cách mạng.

 

Thay mặt Chính phủ, tôi thân ái gửi đến các bạn lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và luôn thành công trong cuộc sống.

 

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời người khởi đầu từ tuổi trẻ. Trước lúc đi xa, Bác đã căn dặn: Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết. Đảng ta cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, đào tạo thanh niên thành những người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa hồng vừa chuyên. Lời căn dặn đó của Người đã khẳng định niềm tin mãnh liệt vào thế hệ trẻ trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

 

Quán triệt tinh thần đó, Đảng và Nhà nước ta luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, luôn xác định thanh niên là lực lượng xung kích của cách mạng, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc. Đảng, Chính phủ đã đề ra nhiều chủ trương chính sách để chăm lo lợi ích chính đáng, giáo dục đào tạo, bồi dưỡng và tổ chức thanh niên thành lực lượng hùng hậu, trung thành, kế tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng ta, của dân tộc ta.

 

Trong những năm qua, trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu tác động rất tiêu cực, nặng nề vào nền kinh tế nước ta, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đã nỗ lực phấn đấu đạt được những thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực, đã cơ bản giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế được lạm phát, duy trì được tăng trưởng kinh tế hợp lý; bảo đảm được an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, tiếp tục cải thiện đời sống nhân dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng an ninh, ổn định chính trị xã hội, độc lập chủ quyền quốc gia và tiếp tục nâng cao vị thế Việt Nam chúng ta trên trường quốc tế. Trong thành tựu chung đó, có sự đóng góp rất quan trọng của lực lượng thanh niên của chúng ta.

 

Tuy nhiên, chúng ta cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn thách thức rất lớn và những hạn chế yếu kém, khuyết điểm không nhỏ, đòi hỏi phải nỗ lực phấn đấu, chung sức chung lòng vượt qua đưa nước ta phát triển nhanh hơn, bền vững hơn để nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp vào năm 2020 - như Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã đề ra.

 

Chính phủ phải làm gì và làm thế nào để thế hệ trẻ, để thanh niên chúng ta phát triển tốt hơn, nhanh hơn, toàn diện hơn, để Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hoạt động tốt hơn, hiệu quả hơn; và thanh niên ta phải làm gì, làm thế nào để thật sự là rường cột của đất nước, thật sự là lực lượng xung kích, thật sự là đội dự bị tin cậy của Đảng ta và thanh niên chúng ta, thế hệ trẻ chúng ta luôn xứng đáng với Tổ quốc ta, dân tộc ta.

 

Với tinh thần đó, tôi cùng với Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân và các đồng chí Bộ trưởng sẵn sàng trao đổi ý kiến với các bạn.

 

 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng :  Thưa tất cả các bạn, vấn đề bạn vừa đặt ra đây là một vấn đề lớn, khó, cũng đang đặt ra với cả xã hội. Tôi xin chia sẻ mấy ý kiến sau :

 

Trước hết, tôi xin khẳng định rằng, nền kinh tế của chúng ta hiện nay đang thiếu cả thầy cả thợ chứ không phải thừa thầy thiếu thợ. Có mấy thực tế như sau. Dân số cả nước hiện nay là 88 triệu người, trong đó số người trong độ tuổi lao động là 60 triệu, chiếm 66% dân số. Có thể nói đất nước ta đang trong giai đoạn dân số vàng, tức là 2 người trong độ tuổi lao động gánh 1 người phụ thuộc, bắt đầu từ năm 2007, dự báo kéo dài 30, 35 năm. Trong số 60 triệu người đó, đến 2012 số lao động qua đào tạo các cấp là mới chiếm 46%. Nhưng trong số 46%, có 8% từ đại học trở lên, trong khi các nước phát triển triển hầu hết là những người lao động trong độ tuổi đều được đào tạo, đào tạo lại, và trong số lao động được đào tạo thì tỷ lệ từ đại học trở lệ khá cao, như Malaysia là 20,1%, Thái Lan 14,2%, Hàn Quốc 33,6%. Mặt khác, nếu tính số sinh viên trên1 vạn dân thì năm 2011 Việt Nam mới có 250 sinh viên từ cao đẳng trở lên, trong khi tỷ lệ của Thái Lan từ năm 2005 là 374, Hàn Quốc 674, Nhật Bản 316, Pháp 359, Anh 380, Úc 504, Hungary 432, Chile 407...

 

Cơ cấu đào tạo hiện còn bất hợp lý được thể hiện qua các tỷ lệ: ĐH và trên ĐH là 1, trung học chuyên nghiệp là 1,3 và CNKT là 0,92; trong khi trên thế giới, tỷ lệ này là 1-4-10.

 

Tôi muốn nói, Việt Nam đang thiếu cả thày, cả thợ, cơ cấu chưa hợp lý. Do đó, Chính phủ ban hành chiến lược phát triển giáo dục đào tạo đến năm 2020, dạy nghề đến 2020, chiến lược và quy hoạch phát riển nguồn nhân lực. Mới đây, Hội  nghị Trung ương có kết luận chỉ đạo về vấn đề này, với tinh thần làm sao nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển nhanh bền vững các loại hình đào tạo. 

 

Thực tế như các bạn nêu là thiếu thày thiếu thợ, đặt ra cho các bạn trẻ con đường lập thân lập nghiệp, khẳng định mình trong cuộc sống. Con đường tiến lên rất rộng mở. Chính phủ hoan nghênh, đánh giá cao các bạn có khả năng, điều kiện thi đỗ cao đẳng, đại học, trên đại học. Tôi vui mừng về kết quả của các bạn sinh viên chúng ta. Cả nước có 2,2 cao đẳng, đại học, trên đại học. Lực cơ cấu phù hợp thì cần giải pháp đồng bộ, trong khuôn khổ này tôi xin chia sẻ 3 ý kiến nêu trên. c lượng này rất cần thiết cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các bạn đã học đúng thực chất, để có điều kiện thuận lợi để lập thân, lập nghiệp, đóng góp cho đất nước. Đảng, NN tạo mọi điều kiện để các bạn có điều kiện thuận lợi để học tập tốt.

 

Chúng tôi đặt ra quyết tâm, mục tiêu là không để bạn nào, em nào thi đỗ cao đẳng, đại học bỏ học về điều kiện  kinh tế, không có tiền đóng học phí. Đảng, NN nhận thức rõ chúng ta đang rất cần đội ngũ này nhưng mặt khác, đất nước cũng đang rất cần công nhân, kỹ thuật viên lành nghề. Vậy thì, những bạn, những em chưa đủ điều kiện vào ngay CĐ, ĐH thì con đường vào học trung cấp, học nghề cũng rất tốt. Có nhiều điều kiện để các bạn lập thân, lập nghiệp, khẳng định mình trong cuộc sống: Con dường vừa học vừa làm, học trong thực tiễn công tác, học liên thông, tại chức… Tất cả chúng ta đều biết, con đường học như thế này trong thực tiễn của VN và thế giới. Rất nhiều cán bộ quản lý giỏi, doanh nhân giỏi thành đạt, nhiều nhà văn hóa, khoa học, tướng lĩnh cũng trưởng thành từ con đường này.

 

Tôi muốn nói là con đường lập thân, lập nghiệp, khẳng định mình, đóng góp sức mình rất rộng mở kể cả vào học CĐ, ĐH, trên ĐH, kể cả vào học nghề, trung cấp chuyên nghiệp, vừa học vừa làm từ thực tiễn. Vấn đề đặt ra là phải học thật, tài năng thật, năng lực thật. Tôi muốn chia sẻ điều nữa là dù con đường nào thì sự thành đạt, thành công của mỗi bạn trẻ thì nhân tố quyết định là phải có hoài bão, ý chí, bản lĩnh, quyết tâm và sống có nghĩa tình, trách nhiệm với bản thân, gia đình, dân tộc.

 

Để giải quyết vấn đề lớn đặt ra là làm sao để nước ta có ngân lực chất lượng cao, cơ cấu phù hợp thì cần giải pháp đồng bộ, trong khuôn khổ này tôi xin chia sẻ 3 ý kiến nêu trên.

 

 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Việc xây dựng các trung tâm hướng nghiệp, tôi đã làm việc với Trung ương Đoàn và rất hoan nghênh ý tưởng này. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý phê  duyệt chương trình này. Kế hoạch đã phê duyệt rồi, kinh phí cũng đã bố trí rồi nhưng do kinh tế khó khăn nên bố trí chưa đạt  yêu cầu. Tôi đã  lưu ý vấn đề này và sẽ tiếp tục chỉ đạo kiểm tra để bố trí đảm bảo kinh phí để Trung ương Đoàn triển khai đúng tiến độ các trung tâm này.

 

Tôi đề nghị trong hướng nghiệp, dạy nghề, Đoàn Thanh niên nên tập trung vào hướng nghiệp và giới thiệu việc làm; còn dạy nghề chừng mực nào đó phù hợp. Bởi Đoàn Thanh niên mở một trường dạy nghề  là khó khăn lắm. Các trường dạy nghề đã giao cho Bộ LĐ-TB-XH mở và đồng thời khuyến khích xã hội hoá công tác này… Quan trọng nhất là Đoàn Thanh niên hình thành trung tâm tư vấn hướng nghiệp và giới thiệu thiệu việc làm.

 

Tóm lại chúng tôi rất quan tâm, sẽ bố trí đủ ngân sách để xây dựng theo kế hoạch, rất mong các đồng chí quản lý để các trung tâm này hoạt động tốt, trước hết tập trung vào hướng nghiệp, giới thiệu việc làm.

 

PGS.TS Bùi Thế Duy, Phó Giám đốc Học viện TTN Việt Nam: Thưa Thủ tướng và các thành viên Chính phủ, thực tế đã cho thấy để đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngoài vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm, còn cần đội ngũ được đào tạo bài bản, đặc biệt ở nước ngoài, với những tri thức mới. Là một lưu học sinh đã tốt nghiệp ở nước ngoài về trong nước làm việc cũng như một người thầy đã có nhiều học sinh đi du học, tôi muốn quan tâm đến việc kêu gọi bạn bè, học sinh của mình về nước cống hiến. Ngoài trở ngại về chế độ thu nhập còn khó khăn, lưu học sinh còn lo ngại về nước có được trọng dụng để giao việc hay chỉ “để trưng bày, cất vào ngăn tủ”. Xin Thủ tướng chia sẻ với thanh niên về vấn đề này.

 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến vấn đề này. Đất nước đang cần đội ngũ nguồn nhân lực chất lượng cao, như các bạn vừa nói là cần cả thầy, cả thợ. Thực sự cả thầy, thợ đều cần chất lượng cao, có trình độ, kiến thức, kỹ năng thực sự.

 

Một mặt Đảng, Nhà nước tập trung sức để phát triển giáo dục đào tạo các cấp học trong nước, vừa nâng cao chất lượng, vừa tăng quy mô hợp lý để đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cho phát triển đất nước.

 

Trong khi đó, Đảng, Nhà nước cũng rất quan tâm đến hơn 4 triệu người Việt Nam đang sinh sống, học tập ở nước ngoài, trong đó có khoảng 100 ngàn học sinh, sinh viên, nghiên cứu sinh đang học tập ở các nước. Chính phủ đã có nhiều chính sách khuyến khích để đồng bào ta đang định cư ở nước ngoài, thanh niên đang học tập ở nước ngoài về để góp phần xây dựng đất nước.

 

Bên cạnh đó, trong thực tế, có những điều kiện vẫn chưa thỏa mãn nhu cầu của một số trí thức được đào tạo cao, sâu , ở một số chuyên ngành. Đây là điều kiện mà Chính phủ đã thấy, và sẽ tạo điều kiện thuận lợi để mọi người, đặc biệt là những trí thức sau khi học tập ở nước ngoài về nước làm việc, vừa cho bản thân, cho gia đình mình vừa đóng góp cho đất nước. Chính phủ đang rà soát, bổ sung cơ chế, chính sách.

 

Nhưng mặt khác, tôi cũng mong rằng mọi công dân, đồng bào ta, anh chị em sinh viên đang học tập ở nước ngoài cũng chia sẻ với đất nước mình, với Tổ quốc mình. Tuy đã đạt được những thành tựu to lớn, đã vượt qua tình trạng kém phát triển, đứng vào nhóm các nước đang phát triển có thu nhập trung bình, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn do hậu quả chiến tranh để lại, khó khăn trong phát triển kinh tế xã hội. Rất mong anh chị em hiểu, chia sẻ khó khăn của đất nước để về nước góp phần xây dựng, phát triển tổ quốc.

 

Tôi nhấn mạnh là một mặt, Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục có các chính sách để thu hút, tạo điều kiện nhưng cũng khó có thể đáp ứng ngay được yêu cầu. Trường hợp của Giáo sư Ngô Bảo Châu là ví dụ, tạo mọi điều kiện thuận lợi. Mặt khác, cũng cần có sự chia sẻ với đất nước.

 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng:  Tôi rất cám ơn ý kiến vừa nêu. Thời gian qua, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã giúp tôi soạn thỏa chiến lược này.  Xin mời Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân trả lời câu hỏi này.

 

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân: Như Thủ tướng đã nêu, chúng ta hết sức coi trọng việc đào tạo nguồn nhân lực, nhưng cơ chế phát triển nguồn nhân lực là vấn đề mới, cùng với xây dựng cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Tới 2010, ta có hệ thống các trường đại học, cao đẳng, nhưng chưa có cơ quan dự báo quốc gia về nguồn nhân lực, tức là công tác đào tạo chủ yếu dựa vào khả năng đào tạo, chứ không dựa vào nhu cầu của xã hội. Năm 2010, Thủ tướng đã phê duyệt chiến lược xây dựng nguồn nhân lực tới 2020, tức là có chúng ta đã có đầu bài cho vấn đề này. Tới năm vừa rồi, 62/63 tỉnh, thành và các bộ, ngành đã xây dựng xong đề án phát triển nguồn nhân lực. Đây là một trong hai trụ cột của mô hình phát triển mới, cùng với việc sử dụng vốn và đất.

 

Ai cần nhân lực chất lượng cao? Lâu nay khi  xây dựng kế hoạch, các ngành, các địa phương đều nhấn mạnh nhiều đến vấn đề vốn, khai thác đất, nhưng chăm lo nhân lực cho ngành, cho địa phương chưa rõ.  Từ kế hoạch 5 năm này, các nơi sẽ xây dựng nhu cầu về nguồn nhân lực.

 

Thứ nhất, lâu nay người sử dụng lao động, các doanh nghiệp có than phiền về nguồn  nhân lực, nhưng doanh nghiệp làm gì để giải quyết thì chưa nhiều. Chúng ta cần chuyển từ giai đoạn than phiền sang cùng bắt tay với Nhà nước, ai cần người đó phải hành động, nơi thu hút lao động lớn nhất là doanh nghiệp, họ có nhu cầu sẽ tuyển dụng, nhất là doanh nghiệp nước ngoài đến tận trường, sinh viên chưa ra trường đã trao học bổng. Nếu ta có quyết tâm, nên xác định cái này, làm cho khu vực Nhà nước hay khu vực doanh nghiệp. Vừa qua Trung ương Đoàn đã có sáng kiến thành lập tổ chức tập hợp Hội sinh viên ở nước ngoài, tôi cho rằng Hội nên cùng các cơ quan chính phủ giới thiệu sinh viên về các đơn vị trong nước, như các khu công nghệ cao, các Đại học Việt Đức, Đại học Công nghệ Hà Nội, các trường này dạy theo chương trình các đại học Đức, Pháp. Đây là nơi thu hút rất tốt các tiến sĩ từ nước ngoài về giảng dạy.

 

Thứ hai, về sử dụng lao động hiệu quả, trong khoa học, theo Nghị quyết Trung ương 6 vừa qua có đề cập đến hướng Nhà nước, doanh nghiệp sẽ đặt hàng khoa học, công nghệ, hạch toán theo đầu ra hiệu quả, đề tài hiệu quả cao thì Nhà nước, doanh nghiệp trả kinh phí cao.

 

Thứ ba, ta có các đề tài khoa học cấp nhà nước, cấp bộ, các đơn vị có thể tham gia nghiên cứu với sự hỗ trợ của các doanh nghiệp. Hôm qua, tôi có thăm Viện Thực phẩm chức năng thuộc Hội Thực phẩm chức năng, do các doanh nghiệp tư nhân thành lập, hiện đang nghiên cứu nhiều đề tài như nghiên cứu trồng tảo nano, loại tảo này cung cấp các chất dinh dưỡng, hiện chỉ có Canada làm được. Đề tài này do Sở KHCN Hà Nội tài trợ.

 

Nếu quyết tâm, tìm kiếm, các bạn sẽ tìm được nơi phát huy khả năng của mình. Giáo sư Ngô Bảo Châu đạt giải Field, nhiều trường quốc tế mời dạy, nhưng GS cam kết về Việt Nam 3 tháng mỗi năm và làm Giám đốc Viện Toán. Một PGS 31 tuổi Trường Bách khoa từ Anh về.

 

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân: Câu hỏi bạn đặt ra cho tôi nhưng đáp án Thủ tướng đã đưa ra cách đây mấy năm. Năm 2007, chúng ta đã có chính sách cho sinh viên nghèo vay, nhưng lúc đó cả nước chỉ có 300.000 người vay trong khi hàng chục vạn sinh viên nghèo cần vay. Chúng tôi đã báo cáo và Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ngân hàng Chính sách xã hội, Bộ Tài chính thiết kế chương trình vay mới với mức 800.000 đồng/tháng/người. Từ 300.000 người vay đến nay số người vay 2,8 triệu người, trong khi đó sinh viên cả nước chỉ có 2,2 triệu. Đây là tỷ lệ vay quy mô lớn nhất trong ASEAN.

Về mức vay, sau 2 năm chúng ta tăng lên 900.000 đồng/tháng/người, sau 2 năm thì lên 1.050.000 đồng/tháng/người. Vừa rồi Chính phủ cũng có bàn thảo, cũng muốn tăng lên, nhưng năm nay kinh tế còn khó khăn, số người vay lớn nên trước mắt chưa tăng nhưng ghi nhận tình trạng này.

Về kinh phí, lúc đó Bộ Tài chính dự tính dùng 1,5 tỷ USD cho sinh viên nghèo vay quay vòng 4 năm, nhưng đến nay chúng ta đã cho vay 35.000 tỷ đồng mà vẫn chưa quay vòng xong, dự kiến đến năm 2015 là 50.000 tỷ đồng tương đương trên 2,5 tỷ USD nhưng Thủ tướng yêu cầu dù khó khăn gì thì cũng không được dừng cho vay đối với sinh viên nghèo. Vừa qua Bộ Tài chính đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước đã rất tích cực tham gia vào đây để thực hiện yêu cầu của Thủ tướng để nhất quyết không để một sinh viên đã được trường đại học chấp nhận không được đi học vì không có tiền.

Thứ hai, vấn đề ký túc xá cho sinh viên, năm 2009, Thủ tướng làm việc với các trường đại học qua phản ánh tỷ lệ sinh viên ở ký túc xá mới 22% (năm 2009), nhiều em ở trọ khó khăn cả môi trường học tập và văn hoá… Thủ tướng đã yêu cầu chỉ đạo có chương trình xây dựng ký túc xá cho sinh viên mà theo tiêu chí quốc tế là 60%.

Năm 2009-2012, chúng ta triển khai chương trình, đặt mục tiêu xây dựng 200.000 chỗ ở trong ký túc xá cho sinh viên, đến nay đã làm được 300.000 chỗ, nâng tỷ lệ sinh viên ở ký túc xá lên 34%. Kinh phí cho chương trình ký túc xá thì phát hành trái phiếu Chính phủ, chúng ta không thể phát hành nhanh và chương trình sẽ vẫn tiếp tục từ nay đến phấn đấu trước 2020 đạt 60%.

Mấy chục năm chiến tranh, tổng thu nhập GDP của chúng ta so với các nước phát triển khác rất thấp, một năm năng suất lao động của họ gấp 15-35 lần nên chi phí giáo dục của họ cao. Hiện nay chi phí giáo dục tại Việt Nam là 1 USD/người/ngày, các nước khác chi 12-16 USD. Nói cách khác người ta chi cho học từ lớp 1-2 bằng chúng ta lên 12 lớp.

Cách đây 2 tháng, chúng tôi đến thăm Trường Kim Liên, trường duy nhất nằm trong danh sách 200 trường có tỷ lệ đậu đại học cao nhất mà không phải là trường chuyên. Tiếng thì hay như vậy, kết quả như vậy nhưng đến thăm thì thấy trường còn rất cũ kỹ. Chúng tôi hỏi bí quyết thì được biết đó là thầy cô quyết tâm, học trò cố gắng chứ không phải trường đẹp nhất là chất lượng cao nhất. Nhà nước quyết tâm tối đa, nhưng các bạn học sinh, sinh viên, các thầy cô giáo trẻ cũng có thể nộ lực đạt được kết quả cao nhất vượt hơn mức cơ sở vật chất.

Hôm kia, tôi tiếp hai vợ chồng một giáo sư người Mỹ, tài trợ Giải thưởng Kovalevskaya 20 năm qua. Khi  đến Thái Nguyên tôi rất ngạc nhiên nhớ lại vào năm 1967, trong chiến tranh mà một giáo sư toán học giỏi nhất của Pháp đến dạy toán tại khu sơ tán của Đại học tổng hợp ở Thái Nguyên. Và ông chỉ mong chúng ta dựng lại mô hình lớp học nửa chìm, nửa nổi, để hiểu rằng trong bom đạn Việt Nam vẫn học toán hiện đại nhất thế giới.

Hồi chống Mỹ, để chống bom thì phải đội mũ sắt nhưng chúng ta không trang bị hết mũ sắt cho người dân được, và chúng ta đã sáng tạo ra mũ rơm để chống bom bi. Ông giáo sư này cũng nói rằng trên thế giới không có nước nào dùng mảnh vỏ bom để chế tạo các dụng cụ thí nghiệm hoá chất như Việt Nam. Và các bạn hãy dựng lại những  lớp học như thế để tuổi trẻ Việt Nam luôn tự hào từ đó làm tốt hơn nữa trong điều kiện hiện nay.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết thêm: Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm, làm hết sức mình để chăm lo phát triển giáo dục đào tạo cho thế hệ trẻ. Ngay cả trong điều kiện khó khăn này vẫn đảm bảo đủ vốn cho sinh viên được vay học tập. Tôi vừa ký Quyết định phân bổ vốn ngân sách từ nay cho đến 2015. Ưu tiên đầu tiên của tôi là kinh phí cho xây dựng ký túc xá là không thiếu một đồng nào theo kế hoạch. Tôi nói điều đó để các bạn thanh niên thấy được quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta. Nhưng có một điều tôi rất mong các bạn hãy nỗ lực hết sức để học tập, học, học nữa, học mãi, chỉ có học, học giỏi chúng ta mới góp phần xây dựng đất nước ngày đang hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ từng mong muốn.

 

Đại biểu Võ Xuân Vinh - Viện KHXHVN - Khối cơ quan Trung ương đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Nguyễn Quân: Thưa Bộ trưởng, tháng 4/2012, Chính đã có Nghị định 29 quy định việc tuyển dụng và sử dụng viên chức, trong đó có nội dung đã gỡ được căn cơ cho giới khoa học trẻ, đó là xét tuyển đặc cách những sinh viên tốt ngiệp loại giỏi, xuất sắc, những người có bằng thạc sĩ, tiến sĩ. Nhưng vẫn còn một khó khăn lớn nhất là lương thấp, thu nhập thấp. Dẫn đến 2 hệ lụy: Các cơ sở nghiên cứu khoa học ít thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao; nhiều người có trình độ, có kiến thức ở các cơ sở nghiên cứu chuyển ra ngoài làm khu vực tư nhân. Gần đây, Trung ương Đảng đã có Nghị quyết về phát triển khoa học - công nghệ. Xin Bộ trưởng cho biết thời gian tới, Chính phủ sẽ có những chính sách nào cho nghiên cứu khoa học công nghệ, gỡ được khó khăn về thu nhập của những người làm nghiên cứu khoa học công nghệ?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Câu hỏi đề cập đến những vấn đề chúng tôi rất trăn trở. Đúng là có hiện tượng chảy máu chất xám, hiện tượng nhiều trí thức được cử đi học tập ở nước ngoài đã chưa thực sự mong muốn trở về làm việc trong nước. Nguyên nhân do hạn chế về điều kiện làm việc và thu nhập.

Tuy nhiên như Thủ tướng và Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã nói, đất nước còn quá nhiều khó khăn. Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XI) vừa rồi đã tiếp tục khẳng định khoa học – công nghệ là ưu tiên hàng đầu, Đảng, Nhà nước tập trung nguồn lực cho phát triển lĩnh vực này.

Nếu theo dõi Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, Bộ KHCN đang cùng với các bộ, ngành có liên quan xây dựng chương trình hành động của Chính phủ, của các bộ, ngành khác để đề xuất cơ chế giúp nhà khoa học trẻ có thể sống được bằng nghề, nghề nghiên cứu khoa học.

Trong Nghị quyết Trung ương, trong Luật KHCN sửa đổi cũng như trong Đề án phát triển cơ bản, toàn diện khoa học công nghệ, Chiến lược phát triển KHCN đến 2020 đã đề cập đến việc sẽ lựa chọn một số đối tượng để trọng dụng, ưu đãi đặc biệt, đó là các nhà khoa học đầu ngành, các nhà khoa học được nhà nước giao nhiệm vụ ở tầm quốc gia và các nhà khoa học trẻ tài năng, trao quyền tự chủ về kinh phí nghiên cứu cho họ.

Về dự kiến thành lập một số viện nghiên cứu trọng điểm theo mô hình quốc tế, chúng tôi cũng đang đàm phán với Chính phủ Hàn Quốc xây dựng Viện KHCN Việt Nam – Hàn Quốc... Đây là môi trường thuận lợi để các bạn trẻ có điều kiện đóng góp tài năng, tâm huyết của mình.

Chính phủ cũng đã phê duyệt xây dựng 30 vườn ươm tạm công nghệ từ nay đến 2015, đây là những cơ sở được đầu tư tốt, có điều kiện thuận lợi để các nhà khoa học trẻ có thể ươm tạm, phát triển nghiên cứu của mình.

Bộ KHCN cũng sẽ cùng với các bộ ngành có chính sách ưu đãi đối với các bạn được đào tạo ở nước ngoài khi về nước làm việc có những điều kiện làm việc và ưu đãi lớn nhất.

Nghị quyết Trung ương 6 đã đề cập đến nhiều vấn đề, nhưng tôi nhấn mạnh rằng Đảng, nhà nước đã định hướng sẽ đổi mới cơ chế tài chính và phương thức đầu tư đối với khoa học công nghệ để có được nhiều vốn, nhiều nguồn lực hơn, có cơ chế sử dụng hiệu quả hơn nguồn lực này.

Chính phủ đã chỉ đạo giao quyền sở hữu trí tuệ cho các nhà khoa học đối với những tài sản trí tuệ có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.

Tôi hi vọng với những giải pháp đồng bộ, chắc chắn trong thời gian tới, điều kiện nghiên cứu khoa học, công nghệ Việt Nam sẽ đáp ứng phần nào nhu cầu chính đáng của các bạn trẻ, tạo điều kiện thuận lợi để các bạn tiếp tục nghiên cứu, đóng góp nhiều hơn cho đất nước.

Bạn Hà ở Quảng Ninh: Kính thưa Thủ tướng, Phó Thủ tướng và các Bộ trưởng, cháu xin có một câu hỏi với Bộ trưởng Bộ LĐTBXH. Vừa qua, Trung ương Đoàn có chương trình “Thắp sáng ước mơ tuổi trẻ Việt Nam”, nhiều bạn trẻ đã được thắp sáng niềm tin qua những tấm gương tiêu biểu. Là một nữ thanh niên, chúng cháu tự hào vì cô là một nữ Bộ trưởng. Vậy xin hỏi với khi còn là thanh niên, cô có nghĩ cô sẽ là Bộ trưởng hay không?  Thứ hai, thay mặt 346 đại biểu nữ ở đây, cháu xin hỏi cô làm thế nào để cô sắp xếp chia sẻ thời gian cho gia đình và công việc.

Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Thưa Thủ tướng, thưa Phó Thủ tướng, thưa toàn thể Đại hội. tước tiên tôi xin cám ơn câu hỏi của bạn. Trong độ tuổi thanh niên, tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ là Bộ trưởng, nhưng tôi thấy rằng theo sự phân công của Đảng, dù ở cương vị nào cũng phải thực hiện tốt công việc của mình, tuổi trẻ càng phải cố gắng hơn. Tôi làm Bí thư xã đoàn từ năm 24 tuổi, Bí thư Huyện đoàn từ năm 31 tuổi...  Điều rất may của tôi là Đảng phân công làm công tác đảng trong 10 năm. Cho tới nay, được Đảng phân công, Quốc hội bầu làm Bộ trưởng, tôi cho rằng môi trường Đoàn điều kiện, là cơ hội tốt để thực hiện tốt công việc của mình, để trưởng thành. Năm nay, tôi 60 tuổi, tôi xin chia sẻ rằng với tuổi trẻ, có hoài bão, có niềm tin, nghị lực thì ta sẽ làm được tất cả. Trước hết, ta phải tin vào đường lối, chính sách của Đảng, tin vào chính mình, và phải có nghị lực, vì đời người không thể không trải qua những khúc khuỷu. Tôi tin các bạn hơn chúng tôi ở kiến thức cơ bản, ở khả năng hội nhập quốc tế, các bạn sẽ có bản lĩnh.

Về câu hỏi thứ hai, với cương vị là Bộ trưởng, tôi có trách nhiệm lớn, nhưng không vì thế mà không chăm lo cho gia đình. Với phụ nữ, gia đình ổn định là điểm tựa, động viên phụ nữ hoàn thành chức năng xã hội.  Tôi tâm niệm phải chủ động sắp xếp công việc, động viên để mọi người hiểu, chia sẻ, giúp mình hoàn thành nhiệm vụ. Tôi rất tiếc khi thấy có bạn nữ tự ti cho rằng chỉ cần gia đình là đủ, có bạn lại cho rằng chỉ cần công việc xã hội là đủ, tôi thấy vấn đề nào cũng quan trọng, nếu chủ động sắp xếp ta có thể thực hiện tốt cả hai.

 

Bạn Phi Long: Tôi xin đặt câu hỏi đối với Bộ trưởng Đinh La Thăng. Năm 2012 là Năm An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, với sự nỗ lực của các cấp, ngành, của mỗi người dân, tình hình ATGT đã được cải thiện, giảm trên cả 3 tiêu chí. Trên cương vị Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban ATGT quốc gia, xin Bộ trưởng cho biết những kinh nghiệm để đạt được kết quả đó? Bộ trưởng đánh giá như thế nào về vai trò của Đoàn TNCSHCM, của đoàn viên thanh niên cả nước thời gian qua trong đảm bảo ATGT? Xin Bộ trưởng cho biết kế hoạch triển khai nhiệm vụ đảm bảo ATGT năm 2013?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Năm 2012 với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự hưởng ứng và tham gia nhiệt tình của đoàn viên thanh niên, tất cả các chỉ tiêu mà Quốc hội đưa ra về đảm bảo ATGT đều đã đạt và vượt. TNGT giảm trên cả 3 tiêu chí. Đặc biệt, số người chết giảm trên 2.000 người.

Đây là thành quả của sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành, trong đó có vai trò đóng góp hết sức quan trọng của tuổi trẻ.

Kinh nghiệm để đạt được những kết quả nêu trên là phải dựa vào tuổi trẻ, dựa vào Đoàn Thanh niên, như Bác Hồ đã từng nói, đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên. Việc giảm thiểu TNGT là việc cực khó, nhưng Ủy ban ATGTQG đã biết dựa vào đoàn thanh niên, từ Trung ương đến các địa phương.Thay mặt Ủy ban ATGTQG, Bộ GTVT, tôi xin hết sức cảm ơn đóng góp của tuổi trẻ trong thực hiện mục tiêu giảm thiểu TNGT thời gian qua.

Năm 2013, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tiếp tục là năm ATGT với chủ  đề “Nâng cao tinh thần trách nhiệm của người thực thi trách nhiệm và ý thức tự giác của người tham gia giao thông”. Với chủ đề này, ngoài các giải pháp đồng bộ, chúng ta cần thực hiện việc xây dựng văn hóa giao thông, mà trước hết là sự tự giác của người tham gia giao thông, tinh thần trách nhiệm cao của người thực thi công vụ. Người thực thi công vụ phải làm nghiêm túc, đúng luật, trách nhiệm. Để thực hiện được mục tiêu trên, sẽ tiếp tục dựa vào tuổi trẻ. Do vậy chúng tôi rất mong muốn Ban Bí thư Trung ương Đoàn, các cấp đoàn và tuổi trẻ cả nước sẽ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban ATGTQG để thực hiện được mục tiêu đã đề ra.

Ngày 29/12 tới đây, Uỷ ban ATGTQG và Trung ương Đoàn sẽ tổng kết năm ATGTQG 2012, phát động chủ đề của năm 2013.

Trong năm 2013, Bộ GTVT sẽ triển khai nâng cấp, sửa chữa quốc lộ 1A đi qua 32 tỉnh, thành phố, do vậy công tác đảm bảo ATGT trên tuyến đường sẽ là rất quan trọng. Chúng tôi sẽ sẽ triển khai ký kết các thỏa thuận phối hợp, hợp tác giữa các đơn vị của ngành GTVT triển khai trên tuyến với tỉnh Đoàn các địa phương có quốc lộ 1A đi qua.

Một lần nữa, tôi hết sức cảm ơn Ban Bí thư Trung ương Đoàn, lãnh đạo các Tỉnh đoàn, Thành đoàn, cảm ơn tuổi trẻ cả nước đã tích cực hưởng ứng Năm ATGT 2012, mong các đồng chí tiếp tục phối hợp, hưởng ứng chủ đề của năm ATGT 2013, thực hiện bằng được mục tiêu giảm 5-10% cả về số vụ, số người chết, bị thương do TNGT.

 

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Giáo viên tổng phụ trách có vị trí đặc biệt quan trọng, chương trình công tác giữa Bộ với Trung ương Đoàn đều lưu tâm tới công tác này khi xây dựng kế hoạch, sơ kết, tổng kết hàng năm. Về đào tạo, trong khi trao đổi với Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn trong nâng cấp Học viện Thanh thiếu niên, chúng tôi đã nghĩ đến vấn đề