Nhận lời mời của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel, Thủ tướng Luxembourg Xavier Bettel, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN-EU tại Brussels, Vương quốc Bỉ vào ngày 14/12/2022 và thăm chính thức Đại Công quốc Luxembourg, Vương quốc Hà Lan và Vương quốc Bỉ từ ngày 9 đến ngày 15/12/2022.
Theo truyền thông quốc tế, hội nghị thượng đỉnh này sẽ là lần đầu tiên có sự góp mặt đầy đủ lãnh đạo các quốc gia thành viên ASEAN. Thông thường, các cuộc họp giữa ASEAN và EU, về phía ASEAN chỉ có sự tham dự của quốc gia giữ vai trò Chủ tịch ASEAN trong năm diễn ra hội nghị.
Quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - EU thời gian qua đạt nhiều dấu mốc nổi bật về nhiều vấn đề, như kinh tế, hội nhập ASEAN, ứng phó với dịch bệnh Covid-19, phát triển bền vững, hợp tác hàng hải và an ninh mạng. Thời gian qua, EU đã cam kết bổ sung 20 triệu Euro vào gói hỗ trợ trị giá 800 triệu Euro đã viện trợ cho ASEAN trước đây để phòng, chống dịch Covid-19, kết nối toàn diện với các sáng kiến phát triển của ASEAN, như khuôn khổ kết nối phục hồi toàn diện của ASEAN.
ASEAN và EU cũng đạt được nhất trí cao về việc bảo đảm một môi trường hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực, chia sẻ tầm nhìn và khẳng định cam kết đề cao luật pháp quốc tế và xu thế đa phương; ủng hộ thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin, kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp thêm tình hình hay gia tăng tranh chấp, không quân sự hóa, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).
Trong chuyến công du Đông Nam Á tại Singapore, Malaysia, Thái Lan và Indonesia trước đó, Cao ủy EU về quản lý và ngân sách Johannes Hahn đánh giá, mối quan hệ ASEAN - EU đã phát triển theo cấp số nhân trong 45 năm qua, đặc biệt là mối quan hệ thương mại và chính trị với việc cả hai khu vực đều thống nhất nhiều vấn đề quan trọng của thế giới, trong đó bao gồm sự chú trọng giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu.
Trong nhiều năm trở lại đây, EU là đối tác thương mại lớn thứ hai của ASEAN và là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ ba của ASEAN. Hàng hóa giao dịch giữa ASEAN và EU lên tới 189 tỷ euro vào năm 2020, trong khi thương mại dịch vụ năm 2019 vượt mốc 93 tỷ euro. EU cũng là nhà tài trợ lớn nhất của ASEAN trong lĩnh vực giảm nghèo và hội nhập khu vực.
Cùng chung đánh giá tích cực với nhiều niềm kỳ vọng đối với quan hệ ASEAN - EU, giới chuyên gia chính trị quốc tế cho biết, một loạt gói hỗ trợ hội nhập của EU, gần đây nhất là Chương trình Hỗ trợ hội nhập ASEAN (ARISE Plus) là một ví dụ cho thấy, cả hai bên đều nhấn mạnh lợi ích trong việc hình thành nên các quy tắc toàn cầu về kinh tế và môi trường, tiếp cận bền vững thông qua các tuyến đường mở trên biển, trên bộ và trên không với sự tôn trọng đầy đủ luật pháp quốc tế.
Chương trình Cổng toàn cầu của EU tại ASEAN hứa hẹn sẽ thu về 300 tỷ Euro cho các khoản đầu tư vào cả cơ sở hạ tầng với sự tập hợp các tổ chức tài chính và phát triển của EU.
