[Thuốc&Dinh dưỡng] Vai trò của các chất chống oxy hóa

BS Mai Bá Tiến Dũng
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Các tác nhân gây oxy hóa hay còn gọi là gốc tự do (ROS: reactive oxygen species) có thể gây ra các tổn thương tinh trùng như tổn thương các gen di truyền DNA của tinh trùng và làm gia tăng quá trình chết tế bào theo chương trình của tinh trùng. Quá trình này sẽ dẫn đến sự bất thường của tinh trùng và gây vô sinh.

Điều trị dùng các chất chống oxy hóa kết hợp giúp cải thiện chất lượng tinh trùng cả về mật độ, sự di chuyển, tiến tới cũng như hình thái học của tinh trùng, cải thiện tỷ lệ có thai tự nhiên và tỷ lệ trẻ sinh sống.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ trong 100 cặp vợ chồng vô sinh, nguyên nhân do vợ là 40%, do chồng là 30%, do cả hai là 20% và 10% không rõ nguyên nhân. Hiện tại, chúng ta có thể tìm ra các nguyên nhân gây vô sinh nam như: Vô sinh do tắc đường dẫn tinh, vô sinh do bất thường cơ quan sinh dục, giãn tĩnh mạch tinh, vô sinh do bất thường nhiễm sắc thể… Nhưng, hầu hết các trường hợp do bất thường về chất lượng tinh trùng.

Vai trò của chất chống oxy hóa với chất lượng tinh trùng:

Vitamin A: Chất chống oxy hóa tự nhiên, đóng vai trò ổn định màng tế bào, sự thiếu hụt vitamin A gây ra tình trạng giảm di động của tinh trùng

Vitamin E: Tan trong chất béo và chủ yếu trên màng tế bào. Vai trò của vitamin E xem như chất ngăn cản quá trình tác động của ROS trong thay đổi oxy hóa lipid của màng tế bào, bảo vệ màng tế bào và giảm sản xuất ROS. Sử dụng vitamin E cải thiện số lượng và tăng tính di động của tinh trùng

Selenium: Vi chất đóng vai trò quan trọng phát triển tinh hoàn, sinh tổng hợp tinh trùng, di chuyển của tinh trùng và chức năng của tinh trùng. Thiếu hụt selenium gây ra teo tinh hoàn, xơ hóa ống sinh tinh, rối loạn sinh tổng hợp tinh trùng và đặc biệt quá trình trưởng thành tinh trùng tại mào tinh. Khi kết hợp selenium và vitamin E sẽ cải thiện đáng kể độ di động của tinh trùng và giảm tổn thương DNA của tinh trùng.

Vitamin C: Với đặc điểm mật độ trong tinh dịch tăng gấp 10 lần nồng độ trong huyết thanh, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ DNA của tinh trùng trước tấn công của ROS. Thiếu hụt vitamin C đã được chứng minh trên bệnh nhân dị dạng và giảm số lượng tinh trùng, đặc biệt những bệnh nhân hút thuốc lá thì thiếu hụt vitamin C thể hiện rất rõ trên tinh dịch đồ. Kết hợp vitamin C và E đã chứng minh cải thiện sinh tổng hợp tinh trùng và giảm những tác động của mất cân bằng oxy hóa.

Kẽm: Tham gia trong cấu trúc của 200 men trong cơ thể tham gia quá trình sinh tổng hợp nucleic và protein, rất quan trọng trong quá trình phân chia tế bào. Nồng độ của kẽm, đồng và selenium trong tinh dịch có liên quan đến chất lượng tinh trùng.

Một nghiên cứu hai năm được thực hiện tại Trung tâm Hiếm muộn (Viena) với 120 bệnh nhân nam chẩn đoán vô sinh nam do bất thường tinh dịch đồ. Tất cả bệnh nhân được điều trị với hợp chất các chất chống oxy hóa như vitamin E, kẽm, folic acid, selenium liên tục trong 3 tháng. Kết thúc nghiên cứu cho thấy những kết quả khả quan: Mật độ tinh trùng cải thiện 80,54%, thể tích tinh dịch tăng 24,05%, tinh trùng tiến tới 115,3%, cải thiện hình thái học tinh trùng 24,91% - đặc biệt 21 trường hợp có thai.

Mặc dù vậy, chúng ta vẫn cần chẩn đoán chính xác các nguyên nhân gây vô sinh nam, loại bỏ các tác động của các tác nhân gây oxy hóa nội sinh cũng như ngoại sinh. Vai trò của các chất chống oxy hóa không thể thay thế vai trò điều trị ngoại khoa: Vi phẫu thuật điều trị giãn tĩnh mạch tinh, vi phẫu nối ống dẫn tinh, phẫu thuật điều trị bế tắc đường dẫn tinh, phẫu thuật tạo hình cơ quan sinh dục nam…

Tin đọc nhiều

Kinh tế đô thị cuối tuần