Tiềm năng và thách thức phát triển “thủ phủ” điện gió của cả nước

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long Trần Quốc Tuấn cho biết, với hơn 740km bờ biển, nguồn sinh khối dồi dào, bức xạ mặt trời cao, vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang trở thành vùng tiềm năng lớn nhất cả nước về điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối.

Tuy nhiên, việc phát triển năng lượng tái tạo hiện đang đối diện với 3 “nút thắt” lớn cần phải được tháo gỡ, gồm: thể chế, thủ tục đầu tư vẫn còn chồng chéo, kéo dài; hạ tầng truyền tải, giải tỏa công suất còn hạn chế; cơ chế lựa chọn nhà đầu tư cần minh bạch, linh hoạt và khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Theo lãnh đạo Sở Công Thương Vĩnh Long, những “điểm nghẽn” từ thủ tục hành chính, đấu nối lưới điện, cơ chế giá, đến năng lực giải tỏa công suất… không chỉ là vấn đề riêng của tỉnh, mà là thách thức chung của toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long trên con đường chuyển dịch sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

“Ngành Công Thương tỉnh cam kết phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương để tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo tiến độ triển khai các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là các dự án đã được định hướng trong Quy hoạch Điện VIII. Tỉnh cam kết sẽ không để "nghẽn mạch" vì thủ tục, không để cơ hội bị chậm lại vì hành chính” – Giám đốc Sở Công Thương Vĩnh Long cho biết.

Đại diện Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 4 (PECC 4) thông tin, Vĩnh Long có khả năng khai thác gần 3.900MW điện gió trên bờ và gần bờ vào năm 2030, ngoài ra điện gió ngoài khơi ước đạt khoảng 1.000MW. Đây là cơ sở quan trọng để tỉnh định hướng trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của Đồng bằng sông Cửu Long, đóng góp vào mục tiêu phát triển kinh tế biển, công nghiệp xanh và xuất khẩu điện sạch.

PECC 4 cho rằng, sau khi sáp nhập cùng Bến Tre và Trà Vinh, tiềm năng khai thác điện gió của Vĩnh Long ước đạt gần 3.900MW đến năm 2030, đóng góp quan trọng cho mục tiêu đưa Đồng bằng sông Cửu Long trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của nguồn điện gió cũng đặt ra thách thức lớn cho hạ tầng truyền tải và phân phối.

Kết quả tính toán cho thấy, nếu chậm trễ trong đầu tư các công trình 110-220-500KV, nhiều khu vực sẽ đối mặt với tình trạng quá tải, tổn thất công suất cao và khó khăn trong việc giải phóng nguồn năng lượng tái tạo. Ngược lại, khi các dự án lưới điện đã được phê duyệt tại Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh đi vào vận hành, hệ thống không chỉ đảm bảo an toàn, tin cậy mà còn giúp giảm đáng kể tổn thất điện năng, tăng cường liên kết vùng và đóng góp thiết thực vào mục tiêu Net Zero 2050.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng điện gió và đảm bảo vận hành hệ thống điện an toàn, PECC 4 kiến nghị đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án đường dây 110KV đang thi công xây dựng đưa vào vận hành. Đối với lưới điện truyền tải, ưu tiên sớm vận hành các trạm biến áp đã có trong Quy hoạch VIII điều chỉnh, đầu tư xây dựng các trạm 500KV…