Tiến hành sửa đổi Hiến pháp thận trọng, khách quan, dân chủ, khoa học, hiệu quả

Ngày 5/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Sửa đổi, bổ sung 8/120 điều, với 2 nhóm nội dung

Phát biểu ý kiến tại tổ 13 (gồm Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh: Hậu Giang, Lào Cai, Bắc Ninh, Đắk Lắk), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã được Bộ chính trị, Trung ương bàn rất kỹ, cho ý kiến nhiều lần, đây là công việc rất hệ trọng, cần tiến hành thận trọng, khách quan, dân chủ, khoa học, hiệu quả.

Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp lần này chỉ tập trung phục vụ việc tiếp tục thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương, không mở rộng sang các lĩnh vực khác.

Theo đó, tập trung vào sửa đổi, bổ sung 8/120 điều, với 2 nhóm nội dung: Các quy định của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; Các quy định tại chương 9 của Hiến pháp năm 2013 để thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Từ ngày mai, 6/5, Quốc hội sẽ dành 1 tháng để tiến hành lấy ý kiến Nhân dân về việc sửa đổi Hiến pháp.

"Tại Kỳ họp này, nếu Quốc hội quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp trước ngày 30/6/2025 và có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025 thì sẽ kết thúc hoạt động cấp huyện, chức năng nhiệm vụ của cấp huyện sẽ chuyển về cấp xã, một phần chuyển lên cấp tỉnh. Mô hình chính quyền sẽ còn 2 cấp là cấp tỉnh và cấp xã" - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Liên quan tới việc sáp nhập cấp tỉnh, dự kiến sau khi Chính phủ trình Quốc hội Đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận cho ý kiến. Nếu được Quốc hội chấp thuận nhấn nút thông qua, sẽ sáp nhập từ 63 tỉnh thành phố xuống còn 34 tỉnh, thành phố.

Quy định chuyển tiếp cũng đã được Bộ Chính trị cho ý kiến, với thời gian khoảng 1,5 tháng để bảo đảm chính quyền địa phương hoạt động thông suốt, không gián đoạn, phù hợp với lộ trình thực hiện sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức cấp huyện.

Do định hướng phạm vi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này mang tính giới hạn, dự kiến chỉ liên quan đến khoảng 8/120 điều của Hiến pháp năm 2013 nên đề nghị Quốc hội xác định hình thức văn bản để sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp lần này là Nghị quyết của Quốc hội.

Phát biểu ý kiến thảo luận tại tổ 10 (gồm Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh: Thái Bình, Đắk Nông và Phú Yên), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trong bối cảnh thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy. Theo đó, phạm vi sửa đổi, bổ sung lần này chỉ liên quan tới 8/120 điều của Hiến pháp năm 2013; tập trung vào hai nội dung chính, bao gồm: việc sắp xếp cơ quan của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ và hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng phát biểu làm rõ quy trình, thủ tục tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; về số lượng thành viên, nhiệm vụ của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013…

Thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy

Tham gia thảo luận tại tổ 2 (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh), đa số các đại biểu Quốc hội thống nhất việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trong thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết, tạo cơ sở hiến định cho việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển. Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 phải dựa trên kết quả rà soát, đánh giá thực tiễn việc thi hành quy định cụ thể của Hiến pháp năm 2013 và các đạo luật có liên quan, nhất là các đạo luật về tổ chức bộ máy Nhà nước.

Trong đó, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) nhấn mạnh, việc tinh gọn bộ máy hành chính đang được triển khai theo đúng chủ trương của Đảng, đòi hỏi Hiến pháp năm 2013 cần được sửa đổi, bổ sung một cách tương ứng. Theo đó, việc đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nên tập trung vào hai nhóm nội dung như đã nêu trong Tờ trình gồm: Các quy định liên quan đến MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; các quy định nhằm thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Đồng tình với đề xuất thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa cho rằng, Quốc hội sẽ góp ý cụ thể khi có dự thảo các điều khoản sửa đổi.

Tham gia ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, quy trình thảo luận sẽ triển khai theo hai bước, dù chỉ trong một kỳ họp. Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc sửa đổi Hiến pháp và thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, Ủy ban sẽ xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về vấn đề này và tổ chức lấy ý kiến rộng rãi từ Nhân dân, các ngành, các cấp. Quốc hội sẽ cho ý kiến hai lần trước khi thông qua.

Trên cơ sở ý kiến góp ý của Nhân dân, các cấp, ngành và ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban cùng các cơ quan, tổ chức liên quan sẽ tổ chức nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết và trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến lần 2 đối với dự thảo Nghị quyết.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nghị quyết, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, trình Quốc hội thông qua. Quy trình như vậy, cộng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nội dung sửa đổi được khoanh định rõ ràng sẽ đảm bảo chặt chẽ, cẩn trọng.