Tiến một bước, lùi hai bước

Lý do chính là có kết quả được coi là thắng lợi chung của tất cả các thành viên, nhưng đồng thời lại còn có những kết quả là thắng lợi của bên này và thất bại của phái kia.

Hội nghị này đã thông qua chương trình "Tăng trưởng và tạo việc làm" với mức độ tài chính 120 tỷ Euro. Hội nghị cũng quyết định trên nguyên tắc về thành lập cơ quan kiểm soát ngân hàng cho EU, mở đường đi tới một kiểu Liên minh ngân hàng để rồi đạt tới Liên minh tài chính và ngân sách cho EU. Trong chừng ấy phương diện, hội nghị này đánh dấu bước tiến mới của EU trong liên kết và thể chế hoá về chính trị.

Nhưng bước tiến này lại đi cùng với hai bước lùi cũng về nguyên tắc đối với EU. Thứ nhất là việc phải từ bỏ quan điểm chỉ thực hiện tiết kiệm chi tiêu bằng mọi giá thì mới thoát khỏi khủng hoảng.  Phải qua tận 18 lần họp cấp cao kể từ khi bùng nổ khủng hoảng tài chính và nợ công, EU mới định hình ra được giải pháp ấy. Ở lần cấp cao thứ 19 này, EU phải bổ sung thêm bằng cách tiếp cận là phải dùng cả thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc làm thì mới có thể thoát ra khỏi khủng hoảng, mà đúng hơn có như thế mới có thể thực hành tiết kiệm được.

Cũng chính vì thế mà EU bị phân hoá nội bộ thêm sâu sắc và đó là bước lùi thứ hai của hội nghị này. Tây Ban Nha, Italia và Pháp đã liên minh trong quan điểm của mình để buộc các thành viên khác phải nhượng bộ. EU buộc phải chấp thuận nới lỏng những điều kiện đã áp đặt để Tây Ban Nha và Italia tiếp cận dễ dàng hơn với giá thấp hơn nguồn tài chính cứu trợ chung của EU. Pháp đi đầu trong việc yêu cầu EU xác định lại cả ưu tiên lẫn nội dung biện pháp trong chiến lược đối phó khủng hoảng tài chính. Cả ba đã thành công trong việc bào mòn những nguyên tắc cứ tưởng như đã trở thành bất di bất dịch trong EU.

Bi kịch hiện tại của EU là lợi ích riêng của một số thành viên đang lấn át và chi phối lợi ích chung. Hội nghị này là thất bại của cá nhân Thủ tướng Đức Angela Merkel và thắng lợi của cá nhân thủ tướng Italia Mario Monti cũng như Tổng thống Pháp Francois Hollande. Cho nên mới nói hội nghị thành công hay thất bại tuỳ thuộc vào giác độ nhìn nhận của các thành viên và dư luận bên ngoài.