Tìm giải pháp chiến lược cho “bài toán” nước ngọt ở đặc khu Lý Sơn
Kinhtedothi-Nguồn nước ngọt khan hiếm lâu nay là "rào cản" đối với sự phát triển của đảo Lý Sơn. Một chiến lược cấp nước ổn định, bền vững đang được tỉnh Quảng Ngãi tính toán nhằm vừa đáp ứng nhu cầu dân sinh, vừa phục vụ phát triển du lịch.
Lý Sơn, hòn đảo được ví như “viên ngọc xanh” giữa biển khơi Quảng Ngãi, từ lâu đã cuốn hút du khách bởi vẻ đẹp của địa chất núi lửa, biển xanh trong vắt, bờ cát trắng trải dài và nền văn hóa đặc sắc. Từ tháng 7/2025, khi chính thức trở thành đặc khu hành chính, Lý Sơn càng khẳng định vị thế là điểm đến hàng đầu trên bản đồ du lịch biển đảo Việt Nam.
Từ tháng 7/2025, Lý Sơn chính thức trở thành đặc khu.
Thế nhưng, song hành cùng sự phát triển, đảo ngọc lại đối diện với nỗi lo thiếu nước ngọt - vấn đề vốn đã kéo dài nhiều năm. Mỗi mùa nắng nóng, tình trạng xâm nhập mặn, khan hiếm nước sinh hoạt và sản xuất lại trở nên căng thẳng, ảnh hưởng đến đời sống dân cư và sự phát triển kinh tế - du lịch.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi, hiện nguồn nước trên đảo chủ yếu dựa vào nước mặt và nước ngầm. Hồ chứa Thới Lới - công trình được đưa vào khai thác từ năm 2012 với dung tích hơn 270.000 m³ - đóng vai trò quan trọng trong việc trữ, cấp và bổ sung nước ngầm cho đảo. Ngoài ra, nhiều dự án khác cũng đang triển khai, như hệ thống trữ nước sinh hoạt kết hợp tưới tiết kiệm hay hồ chứa Suối Cùng.
Hồ chứa nước Thới Lới.
Tuy nhiên, nước ngầm - vốn được khai thác từ hàng nghìn giếng khoan, giếng đào - đang bị nhiễm mặn, suy giảm chất lượng rõ rệt. Thực tế này đòi hỏi Lý Sơn cần sớm có phương án thay thế bền vững, giảm phụ thuộc vào nguồn nước ngầm vốn ngày càng cạn kiệt.
Trước tình hình đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường khảo sát, lập báo cáo, đề xuất phương án cung cấp nước ổn định, lâu dài cho đặc khu. Phương án được lựa chọn là xây dựng hệ thống thu gom, trữ và cấp nước quy mô đồng bộ.
Cụ thể, dự án hướng đến mục tiêu vừa cung cấp nước tưới tiết kiệm cho 32 ha đất nông nghiệp, vừa đảm bảo nước sinh hoạt với công suất 1.150 m³/ngày đêm, đáp ứng nhu cầu của khoảng 11.000 người dân.
Dự án hướng đến mục tiêu vừa cung cấp nước tưới tiết kiệm cho 32 ha đất nông nghiệp, vừa đảm bảo nước sinh hoạt.
Các hạng mục chính gồm: bể chứa ngầm theo địa hình đảo, nhà máy xử lý - cấp nước, tuyến ống dẫn từ hồ Thới Lới về nhà máy cùng hệ thống phân phối nước đến các khu dân cư. Tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 250 tỷ đồng, triển khai trong giai đoạn 2026 - 2029.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền, việc bảo đảm nguồn nước ngọt ổn định cho Lý Sơn không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt trước mắt mà còn là nền tảng quan trọng để phát triển đặc khu thành trung tâm du lịch biển đảo theo đúng quy hoạch đến năm 2045.
Ông nhấn mạnh, các giải pháp cấp nước phải gắn chặt với các đồ án, đề án phát triển đặc khu; đồng thời phát huy tối đa hiệu quả từ các công trình đã có. Ngoài nguồn vốn ngân sách, tỉnh sẽ tính toán huy động thêm các nguồn lực xã hội để bảo đảm tính khả thi và chất lượng của dự án.
Giữa biển khơi, “cơn khát” nước ngọt của đảo Lý Sơn không chỉ là nỗi lo dân sinh mà còn là phép thử cho chiến lược phát triển bền vững. Khi có được lời giải căn cơ, Lý Sơn mới thực sự an tâm vươn mình trở thành điểm đến tầm cỡ quốc gia và quốc tế.
