Tìm hướng đưa ẩm thực đường phố Hà Nội trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn

Nhiều giải thưởng quốc tế vinh danh ẩm thực Việt

Tháng 9/2025, Tạp chí Time Out (Anh) vinh danh Hà Nội là 1 trong 10 thành phố có ẩm thực đường phố ngon nhất châu Á. Thực tế cho thấy, đây không phải là lần đầu tiên ẩm thực đường phố Hà Nội được quốc tế vinh danh. Trước đó, năm 2024, trang hướng dẫn du lịch trực tuyến chuyên về ẩm thực truyền thống trên toàn thế giới Taste Atlas (Croatia), công bố danh sách 100 món ăn đường phố ngon nhất châu Á, với nhiều đại diện đến từ Việt Nam.

Theo đó, bánh mì là món Việt được xếp hạng cao nhất. Bên cạnh đó, hàng loạt món Việt như cơm tấm, chả giò hay bánh xèo cũng được Taste Atlas vinh danh là những món ăn đường phố ngon nhất châu Á. Tháng 8/2025, 3 di sản phi vật thể liên quan đến ẩm thực Hà Nội được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận gồm: nghề làm bánh cuốn Thanh Trì, tri thức chế biến và thưởng thức chả cá Lã Vọng, tri thức nấu cỗ Bát Tràng.

Kết quả này không chỉ mang lại niềm tự hào cho người dân Thủ đô mà còn một lần nữa khẳng định sức hút toàn cầu của ẩm thực Hà Nội một nét đặc sắc không thể tách rời trong bức tranh du lịch Việt Nam.

Thực tế cho thấy, ẩm thực Hà thành không chỉ hấp dẫn khách du lịch bình dân mà còn thu hút chính khách quốc tế. Điển hình như hình ảnh cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama ăn bún chả Hà Nội vào năm 2016; cựu Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và phu nhân thưởng thức món phở bò ở Hà Nội vào năm 2018. Năm 2023, cư dân mạng lại xôn xao trước hình ảnh Thủ tướng Belarus Roman Golovchenkoe cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính thưởng thức bánh mì, cà phê Việt Nam tại Hà Nội.

Chia sẻ nguyên nhân khiến ẩm thực đường phố Thủ đô hấp dẫn du khách, Nghệ nhân ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết cho rằng, các món ăn Hà Nội hấp dẫn bởi sự cân bằng về thành phần dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe nhưng cầu kỳ trong cách chọn nguyên liệu, tinh tế trong quá trình chế biến nên giữ được hương vị đặc trưng của ẩm thực truyền thống... “Điều này khiến người dân Hà Nội cảm thấy tự hào về một Thủ đô có nền ẩm thực đa dạng, phong phú mang bản sắc riêng nên đã được định vị trên bản đồ ẩm thực thế giới” - bà Tuyết khẳng định.

Đánh giá về giá trị ẩm thực trong phát triển du lịch, Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Nguyễn Trùng Khánh cho rằng, ẩm thực Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng đang dần có chỗ đứng trên “bản đồ ẩm thực” thế giới bởi không chỉ thỏa mãn khẩu vị mà còn mang vẻ đẹp văn hóa, đây chính là tiềm năng lớn để thu hút du khách, đặc biệt là khách quốc tế. “Từ đầu năm 2025 đến nay, du lịch Hà Nội đón hơn 26 triệu lượt khách, tăng gần 24% so với cùng kỳ năm trước, trong đó 5,54 triệu lượt khách quốc tế, tổng doanh thu đạt 98.360 tỷ đồng. Một phần thành công này đến từ sức hút của ẩm thực đường phố. Đó là thứ “đặc sản văn hóa” không thể tìm thấy trong nhà hàng sang trọng nào" - ông Nguyễn Trùng Khánh nêu ví dụ.

Từng bước xây dựng Food tour

Theo các chuyên gia du lịch, để ẩm thực đường phố trở thành sản phẩm du lịch đòi hỏi ngành du lịch phải có chiến lược quản lý thực, thông qua việc xây dựng bộ tiêu chí, qua đó xây dựng tour ẩm đặc trưng.

Viện trưởng Viện Phát triển du lịch châu Á (ATI) Phạm Hải Quỳnh cho rằng, để tạo cơ hội cho doanh nghiệp lữ hành xây dựng tour ẩm thực, TP Hà Nội nên quy hoạch “vùng văn hóa ẩm thực” tại khu vực phố cổ, qua đó hình thành các khu ẩm thực với cơ sở hạ tầng hiện đại và được quản lý nghiêm ngặt vệ sinh an toàn thực phẩm. Đồng thời, các hộ kinh doanh có thêm cơ hội được đào tạo và cấp chứng chỉ về vệ sinh và kỹ năng phục vụ du lịch.

“Nhưng để làm được điều này, đòi hỏi ngành du lịch Thủ đô phải xây dựng được “Bộ tiêu chí ẩm thực Hà Nội” về an toàn vệ sinh thực phẩm, nguồn gốc nguyên liệu và thiết lập “vùng được phép” kinh doanh vỉa hè theo giờ để tránh xung đột giao thông” - ông Phạm Hải Quỳnh kiến nghị.

Đồng tình với ý kiến này, Trưởng khoa Du lịch học Trường Đại học KHXH&NV (Đại học Quốc gia Hà Nội) PGS.TS Phạm Hồng Long đề xuất, TP Hà Nội cần có quy hoạch tổng thể kinh doanh ẩm thực theo hướng khuyến khích cả nhà hàng sang trọng và ẩm thực đường phố cùng phát triển. Hà Nội đang trên đà tăng trưởng, dân số sẽ tiếp tục tăng lên, kinh doanh ẩm thực sẽ có nhiều dư địa để phát triển hơn nữa. Vì vậy, cần đón đầu nhu cầu, xu thế để có quy hoạch phù hợp, đồng thời việc quy hoạch cũng phải luôn được điều chỉnh theo sự phát triển thực tế thì mới thành công.

Dưới góc độ doanh nghiệp du lịch, Tổng Giám đốc Flamingo Redtours Nguyễn Công Hoan cho rằng, du lịch ẩm thực là ngành dịch vụ mang tính văn hóa, nghệ thuật cao. Nhưng để làm được điều này TP Hà Nội cần có chính sách hỗ trợ xây dựng thương hiệu, phát triển những nhà hàng được quốc tế công nhận, từ đó nâng tầm của ẩm thực Hà Nội nói riêng, Việt Nam nói chung.

Những năm gần đây, Hà Nội nhiều lần được các cơ quan truyền thông lớn, những diễn đàn du lịch danh tiếng trên thế giới vinh danh, đó là cơ sở để doanh nghiệp du lịch phối hợp với các nhà hàng xây dựng tour ẩm thực. Tuy nhiên, bên cạnh sự cố gắng của doanh nghiệp đòi hỏi các cơ quan chức năng đẩy mạnh truyền thông, marketing… một cách bài bản. Qua đó, đưa Food tour trở thành một sản phẩm đặc trưng có tính liên kết mạnh mẽ, thu hút được đông đảo khách du lịch đến với Thủ đô.

Thông tin về việc đưa ẩm thực đường phố trở thành tour du lịch đặc trưng của Hà Nội, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang cho biết, nhằm khai thác lợi thế ẩm thực để thu hút du khách, trong định hướng phát triển du lịch Hà Nội đến năm 2030, TP Hà Nội xác định mở rộng hệ thống các nhà hàng để đáp ứng nhu cầu của Nhân dân và khách du lịch. Bên cạnh đó, ngành du lịch Thủ đô sẽ phát triển sản phẩm dịch vụ ẩm thực đường phố theo hướng tập trung vào các loại hình mang tính chất độc đáo như: phố ẩm thực đêm, làng nghề ẩm thực... Ngoài ra, với mục tiêu trở thành “Bếp ăn của Thế giới”, du lịch Hà Nội còn đẩy mạnh quảng bá du lịch ẩm thực Thủ Đô, thông qua việc xây dựng bản đồ Food Tour để du khách có thể tự mình khám phá, trải nghiệm ẩm thực Hà Nội.

Ngoài ra, TP Hà Nội cũng đã tổ chức các hoạt động khai thác, quảng bá các giá trị văn hóa ẩm thực đến với đông đảo du khách trong và ngoài nước. “Hà Nội cũng sẽ kết hợp với các làng nghề truyền thống, các nghệ nhân ẩm thực để xây dựng các chương trình xúc tiến, quảng bá giới thiệu về ẩm thực Hà Nội trên các kênh truyền thông lớn của Việt Nam và thế giới” - bà Đặng Hương Giang chia sẻ.