Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt
Trăm con sông đều muốn hóa Bạch Đằng...
Qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã tích tụ cho mình những phẩm chất, những sức mạnh vô song. Đó là sức mạnh của ý chí độc lập; sức mạnh của sự đoàn kết, sức mạnh của dân tộc, của tinh thần ứng biến linh hoạt, tinh thần nhân văn cao cả.
Những giá trị làm nên thời đại Hồ Chí Minh
Ý chí độc lập vang lên một cách hào hùng, sắt đá từ hàng trăm, hàng ngàn năm trước: Sông núi nước Nam, vua Nam ở; Như nước Đại Việt ta từ trước/ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu/ Núi sông bờ cõi đã chia/ Phong tục Bắc Nam cũng khác... Tinh thần dân chủ, ngay từ thời phong kiến đã đạt đến một đỉnh cao: Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào. Tinh thần đoàn kết đời đời thấm sâu vào máu thịt mỗi người, qua lời ru mang thông điệp sinh tồn. Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh là lẽ sống còn. Người Việt ngàn đời đã biết lựa chọn trường tồn Tổ quốc, dù có phải hy sinh cá nhân, thế hệ. Người Việt ngàn đời đã mang trong mình lời hịch Huấn luyện quân sĩ, rèn tập cung tên, khiến cho người người giỏi như Bàng Mông, nhà nhà đều là Hậu Nghệ, bêu đầu Tất Liệt dưới cửa khuyết, ướp thịt Thoát Hoan trong trại rơm...
Như thế chẳng những là thái ấp của ta mãi mãi là của gia truyền, mà bổng lộc các ngươi cũng được suốt đời hưởng thụ; chẳng những gia quyến của ta được yên giường nệm, mà vợ con các ngươi cũng được sum họp đến già; chẳng những là tông miếu ta sẽ được muôn đời tế lễ, mà tổ tông các ngươi cũng được thờ cúng quanh năm; chẳng những thân ta kiếp này đắc chí, mà đến các người dưới trăm đời nữa tiếng thơm vẫn lưu truyền; chẳng những tên tuổi ta không bị mai một, mà đến tên họ các người cũng để tiếng thơm trong sử xanh.
Tất cả những truyền thống tốt đẹp đó, đến thời đại Hồ Chí Minh, được nhân lên gấp bội. Sau nhiều cố gắng cải lương của các nhà cải cách, sau nhiều tìm tòi con đường giải phóng đất nước từ khởi nghĩa do sĩ phu hoặc trí thức tiểu tư sản lãnh đạo; hay tìm kiếm giúp đỡ bên ngoài của các chí sĩ thất bại; lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khẳng định: Chỉ có cách mạng dưới sự lãnh đạo của chính đảng vô sản, “chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ”.
Với đường lối “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”, Bác Hồ và Đảng ta đã lãnh đạo Nhân dân làm nên cuộc cách mạng tháng Tám thần thánh, giành thắng lợi vẻ vang trong hai cuộc kháng chiến giữ nước.
Kết quả của Cách mạng tháng Tám và thắng lợi của các cuộc kháng chiến đó không chỉ giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc, thu non sông về một mối với nền thống nhất, hòa bình bền vững mà còn khẳng định và nhân lên sức mạnh truyền thống, đúc kết lý luận cách mạng soi sáng tương lai.
Những phát biểu của Bác Hồ mang tính chân lý như “Đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”; “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi”; “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”; “Ngoài lợi ích của Tổ quốc, của Nhân dân, Đảng ta không có lợi ích gì khác”...; chính là những giá trị truyền thống được phát huy trong thời đại Hồ Chí Minh, một thời đại đẹp nhất trong lịch sử dân tộc.
Nuôi dưỡng tự tin, khơi dậy lòng yêu nước
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) xác định: “Trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng cần kiên định ý chí độc lập, tự chủ và nêu cao tinh thần hợp tác quốc tế, phát huy cao độ nội lực, đồng thời tranh thủ ngoại lực, kết hợp yếu tố truyền thống với yếu tố hiện đại”.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt ra yêu cầu khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc với những mục tiêu cụ thể: Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng sẽ là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Muốn đạt được mục tiêu trên phải có một nỗ lực lớn, một ý chí tự lực, tự cường mạnh mẽ khi mà hiện nay chúng ta đang đối mặt với những diễn biến phức tạp của tình hình chính trị thế giới; những khó khăn kinh tế, những thách thức môi trường, những tiêu cực xã hội ẩn chứa nguy cơ tồn vong. Và để tự cường, trước hết phải tự tin. Tự tin không phải là lòng tin mù quáng. Nó phải dựa trên nền tảng tri thức, thực tế lịch sử.
Bác Hồ từng nói: “Một dân tộc không tự lực cánh sinh mà cứ ngồi chờ dân tộc khác giúp đỡ thì không xứng đáng được độc lập” (Bài nói chuyện tại “hội nghị chiến tranh du kích”, ngày 13 tháng 7 năm 1952). Ta cũng có thể nói: Một người, một dân tộc không có niềm tin thì không có bất cứ sức mạnh nào, không đạt được bất cứ mục đích gì và không thể có cuộc sống hạnh phúc.
Dân tộc ta quyết không như vậy
Chính vì tự tin, vì có sức mạnh từ chiều sâu văn hóa, mà dân tộc ta luôn lập được những chiến công hiển hách, luôn có những bước phát triển vượt bậc.
Cách mạng tháng Tám thành công, nước ta từ một nước nhỏ yếu, trở thành một nước dân chủ đầu tiên ở Đông Nam Á, một ngọn cờ giải phóng dân tộc, rồi trở thành một nước XHCN là một bước phát triển nhảy vọt, vượt qua một số giai đoạn tuần tự lịch sử. Với ý chí “quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập”; “thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.
Lịch sử đã diễn ra đúng như vậy. Bước ra từ chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, chúng ta đã vượt qua cấm vận, thực hiện thành công đổi mới, trở thành một điểm sáng trong thời kỳ hội nhập. Đất nước ta đã đàng hoàng hơn, to đẹp hơn; con người và nhiều hình ảnh đất nước Việt Nam đã lộng lẫy trước mắt bạn bè thế giới.
Và với niềm tin son sắt, với ý chí tự lực, tự cường được hun đúc qua chiều dài lịch sử cộng với sức mạnh thời đại, nhất định dân tộc ta trong tương lai gần sẽ thực hiện trọn vẹn mong mỏi thiết tha của Bác Hồ. Phải chăng, trong triệu triệu trái tim Việt đang sôi trào một tình yêu, một khát vọng, một niềm tin đi tới như câu thơ Tố Hữu đã viết:
Thời đại lớn cho ta đôi cánh
Không có gì hơn Độc lập Tự do!
Bốn mươi thế kỷ cùng ra trận
Có Đảng ta đây, có Bác Hồ!
