Tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Tư pháp tổ chức chiều 19/7, báo chí đặt câu hỏi quan điểm của Bộ Tư pháp liên quan đề xuất của Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí tại Hội nghị tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng mới đây. Cụ thể, Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí kiến nghị Tổng Bí thư, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng cho chủ trương giao Ban Nội chính Trung ương hoặc Viện KSND tối cao nghiên cứu đề xuất cách làm theo hướng tăng phòng ngừa, giảm xử lý hình sự mà thay thế bằng khởi kiện dân sự và tạo điều kiện cho chủ thể sai phạm khắc phục hậu quả. Làm như vậy sẽ thu hồi tài sản Nhà nước bị tham nhũng, thất thoát và việc khắc phục hậu quả sẽ tốt hơn nhiều do chủ thể vi phạm sẽ chủ động khắc phục để họ không bị xử lý hình sự nữa.
Trả lời báo chí, Phó Tổng trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Thắng Lợi khẳng định, đề xuất cho tội phạm tham nhũng nộp tiền thay cho trách nhiệm hình sự không phải là quan điểm mới. Người phạm tội tham nhũng ăn năn, hối cải, tự nguyện giao nộp lại tài sản thì khi xét xử được xem xét giảm hình phạt là cần thiết, và nhiều quốc gia đã áp dụng nguyên tắc này.
Nghị quyết Trung ương 3 khóa 10 đã nêu rõ: “Chú trọng thu hồi tài sản tham nhũng; áp dụng chính sách khoan hồng đối với những người phạm tội nhưng có thái độ thành khẩn, đã bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả kinh tế, hợp tác tốt với cơ quan chức năng; nghiên cứu sửa đổi pháp luật hình sự theo hướng khoan hồng hơn đối với những người đưa hoặc người nhận hối lộ nhưng đã tự giác khai báo và nộp lại tài sản trước khi bị phát hiện; chú trọng tới các chế tài phạt tiền nhằm tăng khả năng thu hồi tài sản tham nhũng”.
Theo Phó Tổng trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Thắng Lợi, thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế luôn gặp rất nhiều khó khăn. Khó khăn lớn nhất là các bản án tuyên số tiền phải thu hồi, thi hành rất lớn nhưng tài sản đảm bảo thực tế thi hành án thì rất ít. Có trường hợp có tài sản đảm bảo thi hành nhưng giá trị pháp lý, tính chất pháp lý của tài sản đó chưa được làm rõ nên gặp khó khăn. Có trường hợp án tuyên đưa ra một tài sản nhưng thông tin về tài sản đó không rõ. Bộ phải yêu cầu chấp hành viên, cơ quan thi hành án làm rõ tính chất pháp lý để đảm bảo đưa ra kê biên xử lý.
"Trình tự, thủ tục kê biên xử lý tài sản trong các vụ án bình thường đã phải rất chặt chẽ, thận trọng, thì trong các vụ án tham nhũng, kinh tế lại càng yêu cầu làm chặt chẽ để không có sai sót. Chúng tôi đã giao các đơn vị chuyên môn học tập kinh nghiệm quốc tế để vận dụng vào thực tiễn ở Việt Nam sao cho khoa học nhất. Khi có quan điểm chính thức, chúng tôi sẽ báo cáo cơ quan có thẩm quyền”- Phó Tổng trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Thắng Lợi thông tin.
