Tôi vẽ thầy tôi - NSND Ngô Mạnh Lân

Tôi may mắn đã được tham gia thể hiện vài phim hoạt họa (phim vẽ theo lối cổ điển) với thầy - NSND Ngô Mạnh Lân. Với vai trò là họa sĩ diễn xuất, tôi may mắn được tham gia trong những phim như “Bước ngoặt”, “Bộ đồ nghề nổi giận”… Ở thầy có những khoảnh khắc thật ấn tượng, nghiêm nghị, chuẩn mực.

Những bức tranh đi vào ký ức tuổi thơ bao thế hệ

Đôi khi, thầy khá khắt khe nhưng rồi bỗng chốc lại có những câu đùa thật thú vị, thoải mái, toát lên vẻ dí dỏm đầy chất hoạt hình, tạo cho các họa viên rất vui vẻ, hưng phấn, đầy hào hứng để vẽ cho thật sinh động. Thầy là người nghiêm túc, làm việc hết mình, không nề hà khó khăn trong sáng tạo phim, vượt lên để bảo đảm chất lượng bộ phim cho thật hoàn hảo. Đây có lẽ cũng bí quyết thành công, biểu hiện tài năng của đạo diễn, họa sĩ Ngô Mạnh Lân, NSND ngành hoạt hình.

Phim của ông thường đoạt được nhiều giải thưởng cao quý, danh giá ở trong nước và quốc tế. Tôi dần hiểu ra, để có được vinh quang và thành công, phải bắt đầu từ những việc cẩn trọng tỉ mỉ nhất ở từng chi tiết, rồi mới đến phần bao quát tổng thể câu chuyện, nhất là đối với nghề làm phim hoạt hình đầy cam go vất vả.

Kỷ niệm trong tôi về thầy NSND Ngô Mạnh Lân rất nhiều, đặc biệt khi nói về nghề phim từng hình, khi bàn luận về một tác phẩm hội họa mới, bàn luận về thủ pháp nghệ thuật phim. Chúng tôi rất vui và có nhiều hứng khởi. Tôi cũng học được rất nhiều về nhãn quan bao quát thật tinh tế, sâu sắc nhưng rất nhân văn khoáng đạt ở thầy, một nghệ sĩ tiền bối thật đáng ngưỡng mộ.

Thầy là một họa sĩ được đào tạo chính quy bởi họa sĩ tài danh Tô Ngọc Vân, là một trong học trò trẻ cùng với nhiều tên tuổi học viên mà sau này là những họa sĩ đã thành danh, nổi tiếng của nền mỹ thuật cách mạng Việt Nam như các họa sĩ Lưu Công Nhân, Lê Huy Hòa, Lê Lam, Trần Lưu Hậu, Trọng Kiệm, Mai Long, Vi Ngọc Linh. May mắn cho tôi khi được tham dự nhiều cuộc triển lãm tạo hình của thầy, từ triển lãm hội họa đến đồ họa, minh họa, ký họa. Ông đã sáng tác nhiều ký họa, tranh sơn dầu, hoạt hình, tranh cổ động, bìa tem, bìa sách, truyện tranh.

Tác phẩm hội họa của thầy luôn có nền tảng tạo hình cơ bản chắc chắn. Thầy có nhiều sáng tạo ở các thể loại tạo hình. Mỗi tác phẩm tạo hình của thầy luôn gây ấn tượng đẹp cho người thưởng thức. Ông còn là một họa sĩ miệt mài minh họa truyện cho thiếu nhi rất nổi tiếng. Nhiều tranh minh họa của ông đã đi vào ký ức tuổi thơ qua nhiều thế hệ như hình tượng dế mèn trong truyện của Tô Hoài. Gần như ở thể loại nào ông cũng có những thành công nhất định, từ hội họa cho đến điện ảnh.

Thật may mắn cho tôi khi được học hỏi và làm việc cùng những cao nhân ở lĩnh vực mà mình ngưỡng mộ, yêu thích. Qua những vai diễn hoạt, rồi trợ lý cho thầy ở lĩnh vực đạo diễn, được làm việc cùng với đạo diễn họa sĩ chuyên nghiệp NSND Ngô Mạnh Lân, dần dần thói quen vẽ biểu cảm thần thái đã nhập vào tôi và tôi ham thích vẽ chân dung, tìm chân tướng của nhân vật.

Bài học cho thế hệ trẻ

Đứng trước một tấm gương sáng, một cao nhân nghệ thuật, tôi vẫn cả gan mạo muội vẽ chân dung tìm tướng mạo đẹp của thầy. Nhưng để được thầy công nhận là cả một vấn đề. Thầy luôn đòi hỏi rất cao, khắt khe và có những yêu cầu thật thú vị. Đây cũng là cách để tôi học hỏi thầy, rèn luyện luyện thêm kỹ năng chuyên môn cho thật sâu hơn và vững vàng hơn.

Những kỷ niệm của tôi với NSND Ngô Mạnh Lân thật nhiều nhưng ấn tượng nhất là được vinh dự đích tay thầy trao tặng Bông sen Vàng cho một bộ phim của tôi tại Liên hoan phim Việt Nam XIII - 2001, một niềm vui nhớ mãi. Và thêm ấn tượng nữa, có lần xem tranh tôi tặng, thầy mỉm cười rất tế nhị, rồi hất hàm đầy hài hước, phán: “Vẽ cũng được đấy… nhưng mà cậu vẽ ai đó hả?”.

Tôi ngẩn ngơ tìm lại mình và tự hứa phải cố gắng nhiều hơn. Và rồi, đi mãi cũng đến đích, cuối cùng tôi cũng đã nhận được cái gật đầu tán thưởng đầy ưu ái của thầy khi tôi tặng bức tranh ký họa chân dung vẽ thầy với nụ cười mỉm hiền từ. Tranh vẽ ở thể loại mực nho trên giấy Croquis nhân kỷ niệm 85 năm ngày sinh nhật và khai mạc triển lãm ký họa của Thầy “Nét thời gian” 9/11/2019. Đây cũng là ấn tượng sâu sắc nhất trong tôi khi nhớ về NSND Ngô Mạnh Lân.

NSND Ngô Mạnh Lân đã để lại cho thế hệ trẻ nhiều bài học quý báu. Đúng như nhận xét của nhà văn, nhà biên kịch điện ảnh Trần Ngọc Thanh: “Ông đã thành công ở nhiều lĩnh vực, không chỉ riêng điện ảnh mà cả trong lĩnh vực đồ họa tạo hình. Ở lĩnh vực nào ông cũng có nhiều thành công”. NSND Ngô Mạnh Lân thật sự là tấm gương lao động miệt mài, một tài năng nghệ thuật đích thực. Tôi tự hào khi được tiếp bước ông trong con đường nghệ thuật.