“Quan hệ đồng minh vẫn tồn tại”, ông Duterte phát biểu trước truyền thông Nhật Bản tại Manila tối hôm thứ Hai (24/10), hãng Kyodo News đưa tin. “Không có gì phải lo về sự thay đổi đồng minh. Tôi không cần có quan hệ đồng minh với nước khác”.
Phát biểu này được Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hoan nghênh. Tokyo muốn giữ quan hệ chặt chẽ với Philippines trong chuyến thăm của ông Duterte và đã lo ngại trước các động thái tiến gần đến Trung Quốc của Manila.
Ông Duterte đã có phát ngôn về việc “tách khỏi” Mỹ trong chuyến thăm Trung Quốc tuần trước, động thái mới nhất trong một loạt các phát biểu quay lưng với Washington. Tuy nhiên, sau đó, Tổng thống Philippines và các đồng sự đã đính chính lại rằng, ông không có ý định cắt đứt quan hệ với Mỹ.
Tờ Nikkei đưa tin, Tổng thống Duterte trả lời truyền thông Nhật Bản rằng, phát ngôn đó là quan điểm cá nhân của ông chứ không phải quan điểm của chính phủ Philippines. Ông cũng cho biết, ông chỉ có kế hoạch lập đồng minh thương mại với Trung Quốc.
Tuy nhiên, ông Duterte nhắc lại rằng, ông muốn ngừng các cuộc tập trận chung và một điều khoản hợp tác quân sự với Mỹ.
Trước các phát biểu này, GS Narushige Michishita tại Viện quốc gia về nghiên cứu chính sách cho biết, đây là vấn đề đáng lo ngại nhưng Nhật sẽ không thay đổi các cam kết với Philippines.
Các quan chức Nhật Bản cho biết, ông Abe sẽ không công khai việc cố làm trung gian giữa Manila và Washington nhưng có lẽ sẽ giải thích về vai trò quan trọng của Mỹ trong khu vực.
Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida sẽ tiếp ông Duterte trong bữa tối ngày thứ Ba (25/10) và Thủ tướng Abe sẽ có cuộc gặp riêng với Duterte tại nhà riêng ở Tokyo vào buổi tối ngày mai.
"Tôi tin rằng mối quan hệ giữa Nhật Bản và Philippines là rất quan trọng và tìm cách ổn định các mối quan hệ song phương sẽ dẫn đến hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực cũng như của cộng đồng quốc tế", ông Kishida nói.
