Tổng thống Macron “đánh cược” với chiếc ghế Thủ tướng Pháp giữa khủng hoảng chính trị

Quyết định “ngược dòng” của Tổng thống Pháp

Ngày 10/10, Điện Matignon (Phủ Thủ tướng Pháp) thông báo, Tổng thống Emmanuel Macron đã tái bổ nhiệm ông Sébastien Lecornu làm Thủ tướng, hơn 30 ngày sau khi ông Lecornu được bổ nhiệm lần đầu và chỉ 4 ngày sau khi ông Lecornu nộp đơn từ chức.

Trong thông báo trên mạng xã hội, ông Lecornu cho biết đã chấp nhận vị trí Thủ tướng vì "nghĩa vụ". Ông nói đã được giao nhiệm vụ "làm mọi thứ để cung cấp ngân sách cho nước Pháp vào cuối năm nay và giải quyết các vấn đề hàng ngày của người dân Pháp”.

Trước đó, Tổng thống Macron đã triệu tập cuộc họp với lãnh đạo các đảng phái chính thống nhằm kêu gọi sự ủng hộ đối với lựa chọn người đứng đầu chính phủ của mình. Tuy nhiên, các lãnh đạo cánh tả tỏ rõ sự thất vọng đối với quyết định tái bổ nhiệm ông Lecornu của Tổng thống Macron.

Nếu chính phủ một lần nữa sụp đổ, khả năng Tổng thống Macron buộc phải kêu gọi bầu cử Quốc hội sớm sẽ tăng cao, kịch bản này được cho là có lợi nhất cho phe cực hữu. “Chúng tôi không mong Quốc hội bị giải tán, nhưng cũng không hề sợ điều đó”, lãnh đạo Đảng Xã hội Olivier Faure nói với báo giới sau cuộc họp.

Trong khi đó, đảng cực hữu Tập hợp Quốc gia (RN) tuyên bố sẽ ngay lập tức thúc đẩy bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ mới, cho rằng nội các này “không có tương lai”. Lãnh đạo đảng RN, ông Jordan Bardella, chỉ trích ông Macron là “một tổng thống xa rời thực tế”, đồng thời gọi việc tái bổ nhiệm Lecornu là “một trò đùa tồi tệ”. “Chúng tôi sẽ ngay lập tức kiến nghị bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với liên minh không có tương lai này”, Bardella khẳng định.

Ông Lecornu, người mới được bổ nhiệm cách đây 1 tháng, đã chịu áp lực ngày càng lớn trong những tuần gần đây khi không thể thông qua ngân sách giữa một quốc hội chia rẽ và khủng hoảng nợ công.

Hiện Thủ tướng Lecornu đối mặt với nhiều thách thức, khi cần thành lập chính phủ mới và trình ngân sách năm 2026 trước ngày 13/10 tới để Quốc hội Pháp có thể bỏ phiếu thông qua trước cuối năm.

Theo tờ Al Jazeera, việc lập nội các mới sẽ rất khó khăn vì nhiều chính trị gia, kể cả phe trung hữu từng ủng hộ Tổng Macron, nay không muốn tham gia chính phủ của Thủ tướng Lecornu. “Điều đó khiến ông Lecornu không có nhiều sự lựa chọn về nhân sự trong nội các mới”, phóng viên Natacha Butler của tờ Al Jazeera Butler nhận xét.

“Canh bạc chính trị” của ông Macron

Theo giới quan sát, lần tái bổ nhiệm này là một canh bạc chính trị của Tổng thống Macron, người đang chịu sức ép lớn từ các đảng đối lập và dư luận.

Việc bổ nhiệm Thủ tướng Lecornu lần này được xem là cơ hội cuối cùng của Tổng thống Macron để tiếp thêm sức mạnh cho nhiệm kỳ thứ hai, kéo dài đến năm 2027.

Do thiếu đa số trong Quốc hội để thúc đẩy chương trình nghị sự của mình, ông Macron đang phải đối mặt với sự chỉ trích ngày càng tăng và không có nhiều không gian để xoay chuyển.

Theo giới phân tích, việc Tổng thống Macron tiếp tục đặt cược vào ông Lecornu cho thấy ông đang tìm cách duy trì kiểm soát quyền lực tối thiểu, thay vì mạo hiểm với một cuộc bầu cử sớm có thể mở đường cho phe cực hữu lên nắm chính phủ.

“Việc ông Lecornu trở lại Điện Matignon cho thấy Tổng thống Macron gần như đã hết lựa chọn. Chính phủ mới sẽ rất mong manh, và cuộc khủng hoảng chính trị tại Pháp khó có thể sớm chấm dứt”,nhà báo Natacha Butler nhận định.

Tình trạng bế tắc chính trị ở Pháp bắt nguồn từ quyết định gây sốc của Tổng thống Macron vào tháng 6 năm ngoái về việc giải tán Quốc hội. Cuộc bầu cử sớm đã dẫn tới tình trạng Quốc hội treo, không có khối nào có thể nắm giữ đa số ghế trong Quốc hội.

Các cuộc đàm phán ngân sách đầy căng thẳng trong bối cảnh Pháp cố gắng kiểm soát tài chính công và thu hẹp thâm hụt ngân sách đã buộc Tổng thống Macron thay ba đời thủ tướng chỉ trong chưa đầy 12 tháng.

Trước đó cùng ngày, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Pháp François Villeroy de Galhau cho biết, bất ổn chính trị hiện nay sẽ khiến tăng trưởng GDP giảm 0,2 điểm phần trăm, dù nền kinh tế nhìn chung vẫn ổn định. “Sự bất định chính là kẻ thù số một của tăng trưởng”, ông Villeroy de Galhau nói với đài RTL.

Theo ông Villeroy, Pháp nên cố gắng giữ mức thâm hụt không vượt quá 4,8% GDP vào năm 2026, trong khi thâm hụt trong năm nay dự kiến lên tới 5,4%, gần gấp đôi giới hạn mà Liên minh châu Âu cho phép.

Nếu Quốc hội không đạt được đồng thuận về ngân sách trong thời hạn quy định, chính phủ có thể buộc phải ban hành luật khẩn cấp để duy trì hoạt động quốc gia trong năm tới theo ngân sách tạm thời.

Hồi tháng 9 năm ngoái, cựu Thủ tướng François Bayrou đã bị Quốc hội bỏ phiếu phế truất sau khi đề xuất gói cắt giảm chi tiêu trị giá 44 tỷ euro nhằm đưa thâm hụt xuống còn 4,6% GDP.